Сауалдамаға еліміздің әр өңірінен макроэкономикалық көрсеткіштерді талдау және болжаумен айналысатын AERC, Halyk Finance, Jusan Invest, NAC Analytica, Азия даму банкі, АКРА, Еуразиялық даму банкі, Еуразиялық экономикалық комиссия, Ренессанс капитал, Фридом финанс және Экономикалық зерттеулер институты жалпы 11 ұйымның арасында халықаралық ұйымдар мен рейтингтік агенттіктер қатысқан.
Макроэкономикалық шолу – Ұлттық банктің нарықтағы кәсіби қатысушыларымен коммуникацияларын жақсартуға және сарапшылар қауымдастығымен диалог орнатуда реттеуші әрі нарық арасындағы ақпараттық ассиметрияны азайтуға бағытталып отыр.
Аталған сауалдамаға Бас банктің болжамдары қамтылып, онда ішкі және әлемдік нарықтағы ахуал, оның даму барысына қатысты кәсіби қатысушылардың пікірлері, бағалаулары мен күтулеріне шолу жасалған. Биылғы жылдың қыркүйек айында респонденттер болжамның түгелге жуығы мұнай бағасының сценарий шартына қарай өсу жағын қайта қарастырды.
2023-2024 жылдары ел экономикасының өсіміне жасалған болжамдар алдыңғы мәнде (сәйкесінше 4,4% және 4,3%) сақталып, 2025 жылға болжам 4,4%-дан 4,5%-ға ұлғаятындығын айтады.
Талдаушылар 2023 жылға арналған инфляция болжамын 12%-дан 11,5%-ға дейін, 2024 жылға – 8,5%-дан 8,3%-ға дейін жақсаратындығын, 2025 жылға болжам –7% деңгейінде сақталатындығын атап өткен. Сарапшылардың осы жылға инфляциялық күтулері әртүрлі бағытта өзгеріп, тамыз айында нақты инфляция 13,1% деңгейінде болғанына қарамастан, жыл соңында 8,3% бен 15% аралығында қалыптасуы мүмкіндігін айтып берді.
Осылайша, бюджеттік шығыстардың өсуі мен ішкі тұрақты сұранысқа байланысты кейбір респонденттердің инфляциялық күтулері жоғары деңгейде сақталған.
2023-2025 жылдар аралығында базалық мөлшерлеме жөніндегі күтулер жылына орта есеппен сәйкесінше 16,5% және 10% деңгейінде өзгеріссіз қалғандығын жеткізді.
Алдағы уақытта базалық мөлшерлеме бойынша шешімдер жылына кем дегенде 4 рет тұрақты түрде жүргізу жоспарланды.
Сонымен шолу нәтижелеріне қарағанда Brent маркалы мұнай бағасы баррель үшін жылына орта есеппен – 99,182 АҚШ доллары, ішкі жалпы өнім – 3,2-4,4, базалық мөлшерлеме жылына орта есеппен – 13,9 тауарлар мен қызметтер экспорты жылына – 94,1 млрд АҚШ доллары,тауарлар мен қызметтер импорты жылына – 59,2 млрд АҚШ доллары, USD/KZT курсы жылына орта есеппен – 460,5 болды.
Осыдан біраз бұрын Ұлттық банк шетелдік инвесторлардың еліміздегі макроэкономикалық жағдайы мен біздегі капитал нарығына шолуды жүргізіп, есебін жариялауды бастаған-ды.
Есеп әлемдік қаржы нарығындағы теңге активтерін жаһандандыру және бағалы қағаздардың халықаралық индекстеріне кіру үдерісінде Қазақстанның позициясын нығайту шаралары аясында жүргізіп отыр.
