Коллажды жасаған – Қонысбай ШЕЖІМБАЙ, «EQ»
Осы уақыт аралығында талайларды тақырға отырғызып кеткен «Chia-Tai» қаржы пирамидасының Қызылорда қаласындағы құрылымдық бөлімшесін басқарған күдікті де қамауға алынды. Кәдімгі қаржы пирамидасын инвестициялық ұйым ретінде көрсетіп, жоғары және тұрақты табыс әкелуге уәде бергендер былтырғы қараша мен биылғы сәуір аралығында көптеген азаматтың сеніп тапсырған қаржысын басқа мақсатқа жұмсап келген.
Қызылорда облысы бойынша Экономикалық тергеп-тексеру департаментінің басшысы Бақыт Қайшыбеков адамдардың алаяққа жем болуы қаржылық сауаттың кемдігінен болып отырғанын айтады. Осыған байланысты департамент құмар ойынның құрбаны болудың алдын алуға, күмәнді қаржылық пирамидалар мен ойындарға қатысудан бас тартуға бағытталған түрлі шаралар ұйымдастырып отыр.
– Облыстық қоғамдық даму басқармасымен бірлесіп, біздің мамандар аудандарда кездесулер өткізіп жүр. Облыстық телеарнамен бірлесе жасаған бейнеролик «Азаматтарға арналған үкімет» залдарында, сауда орындарында, қала көшесіндегі LED экрандарда көрсетіліп тұр. Алайда «ақшамды еселеп көбейтіп аламын» деген үмітті малданып жүргендер азаймай отыр, – дейді департамент басшысы.
Биылғы оқу жылы басталғалы бері департамент мамандары 15 орта мектепте, 5 колледжде, Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті мен «Болашақ» университетінде «Қаржылық сауаттылық негіздері» тақырыбында 22 семинар-сабақ өткізді. Мамандардан жасақталған спикерлер тобы барлық ауданда болып, еңбек ұжымдарында, жастар орталығында кездесулер ұйымдастырды.
Әлеуметтік желі арқылы жоқ жерден олжалы болуға шақырып, жұртты желіктіретін жарнамалық сайттар мен сілтемелерге «Кибернадзор» ақпараттық жүйесі арқылы мониторинг жасалып отыр. Осы арқылы департамент мамандары 220 сілтемені бұғаттап, 2 000 адам заңға қарсы контенттен бас тартты, 3 аккаунт жойылды.
Жыл басынан бері департамент өндірісіндегі 36 істің 14-і өндіріспен аяқталыпты. Құқық қорғау органдарымен бірлескен бұйрық негізінде жедел-тергеу кабинеттері бейнекамерамен жабдықталған. Тергеу жұмыстары нәтижесінде, мемлекетке келтірілген 200 млн теңге залалдың 145 млн теңгесі өндірілді. Ашықтықты қамтамасыз ету үшін департамент барлық қылмыстық істерді электронды форматта тіркеп, жүргізіп отыр.
Осы 10 айда жедел іздестірудің нәтижесінде, көленкелі экономика бағытындағы 21 қылмыстық іс тіркелді. Әрине, оның арасында мұнай өнімдерінің заңсыз айналымына қатысты фактілер де бар. Департамент мамандары осы бағытта 7 істің алтауын аяқтап, сотқа жолдаған.
Талай отбасына ойрандап, тағдырларды талқан еткен заңсыз ойын бизнесінің де саябыр табар түрі жоқ. Соңғы 2 жылда департамент өндірісінде осындай 22 қылмыстық іс болып, 20 ойын орны жабылса да бір сәтте байып кетуді көксейтіндер азаяр емес.
– Бізде қаладағы банктердің бірінде қызмет істей жүріп 600 млн теңге көлемінде қаржы жымқырған азаматқа қатысты қылмыстық іс аяқталуға жақын, – дейді Бақыт Сапарғалиұлы.– Сенесіз бе, тергеу барысында оның ұрланған ақшаның басым бөлігін құмар ойындар мен онлайн казиноларға жұмсағаны анықталды. Ол өз атынан тіркелген логиннің есепшоты арқылы бір ғана букмекерлік сайттың өзіне 160 млн теңге көлемінде ақша аударған. Бұл бүгінгі қоғам үшін ойынқұмарлық қауіпке айнала бастағанын көрсетеді.
Қандай қылмыс жасалса да жазалаудан гөрі оның алдын алу, болдырмау маңызды. Осы бағыттағы талдау нәтижесінде департамент «Қызылорда-Жезқазған» автожолын салып жатқан мердігер компанияның бірінің күмәнді кәсіпорынмен 315,5 млн теңге көлемінде өзара есеп айырысқанын және жанар-жағармайды нарық бағасынан 3 есе қымбат бағада алғанын анықтады. Осы дерек бойынша тиісті шаралар қолдану үшін «Қазавтожол» Ұлттық компаниясы» АҚ-ға ескертпе хат жолданды.
Департамент әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына бағаны тұрақтандыру және қымбатшылықтың алдын алу жұмыстары бойынша да шараларға ерекше көңіл аударады. Облыс әкімі жанынан құрылған комиссияда ай сайын жергілікті азық-түлік тауарларына делдалдар қойған бағалар қаралады. Осы комиссияға 18 заң бұзушылық туралы ақпарат жолданып, тауар құнын негізсіз өсірген көтерме саудагерлер әкімшілік жауапкершілікке тартылды.
ҚЫЗЫЛОРДА
