Экономика • 16 Қараша, 2023

Экономиканың қай саласында өсім бар?

220 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Кеше Премьер-министр Әлихан Смайыловтың төрағалығымен өткен Үкімет отырысында биылғы қаңтар-қазан айларындағы әлеуметтік-экономикалық даму қорытындылары мен республикалық бюджеттің атқарылуы қаралды.

Экономиканың қай саласында өсім бар?

Инфографиканы жасаған – Амангелді Қияс, «ЕQ»

Ұлттық экономика министрі Әлібек Қуантыровтың мәлімдеуінше, биылғы 10 айда ел экономикасының өсу қарқыны 4,9%-ға жетті. Нақты сектордағы оң динамика 3,8%-ды, қызмет көрсету саласында 5,4%-ды құраған. Салалар арасында ең жоғары көрсеткіштер құрылыс, сауда, ақпарат және байланыс, сондай-ақ көлік салаларына тиесілі.

Негізгі капиталға салынған инвести­ция­лардың өсу қарқыны 12,6%-ға жетіпті. Олардың ағыны көлік және қоймалау саласында – 58%-ға, денсаулық сақтау саласында – 40%-ға, саудада – 38%-ға, білім саласында – 18%-ға, ауыл шаруашылығында – 8,7%-ға, өнеркәсіпте 8,3%-ға өскен.

Алдын ала жасалған қорытындылар бойынша қаңтар-қыркүйекте респуб­ликаның сыртқы сауда айналымы 2,4%-ға, яғни 102 млрд долларға дейін өсіпті. Экспорт 57 млрд доллардан астам болды. Оның ішінде өңделген тауарлар экспортының үлесі – 18 млрд доллар, тауарлар импортының үлесі 44 млрд доллардан асқан. Бәрін қорытындылап айтқанда Қазақстанның оң сауда балансы 13 млрд долларға тең болды.

Қаржы вице-министрі Дәурен Темір­бековтің мәліметінше, 10 ай ішінде мемлекеттік бюджетке 15,5 трлн тең­ге кіріс түскен. Сөйтіп, жос­пар 98,3%-ға орындалған. Сонымен, рес­пуб­ликалық бюджет 10,5 трлн теңгеге, жергілікті бюджеттер 5,1 трлн теңге­ге толықтырылды. Сондай-ақ мемлекет­тік бюджет шығыстары 98,2%-ға, респуб­ликалық бюджет шығыстары 99,4%-ға, жергілікті бюджет шығыстары 97,2%-ға орындал­ғанын айтты.

Премьер-министр еліміздің экономикасы қолайсыз жағдайларға бейімделе отырып, орнықты өсу жолын жалғастырып жатқанына тоқталды. Атап айтқанда, нақты сектор экономикадағы тұрақты дамуды қамтамасыз етуге мүмкіндік берді. Машина жасау саласы 27%-ға, оның ішінде автомобиль жасау 42%-ға өсті, мұнай және табиғи газ өндіру есебінен тау-кен өнеркәсібінде өсім 6%-дан асты, өңдеу өнеркәсібінде өсім 3%-дан жоғары болды. Тоқыма бұйымдары өндірісінің ұлғаюы есебінен жеңіл өнеркәсіпте 12%-ға жуық өсім тіркеліп отыр.

Өндірісте пластмасса бұйымдарын өндіру 5,5%-ға, азық-түлік өнімдері 3%-ға және сусындар өндірісі шамамен 2%-ға артқан. Құрылыс секторында да өсу қарқыны жоғары – 12,5%, 13 млн шаршы метрден астам тұрғын үй пайдалануға берілді. Қызмет көрсету секторы бойынша сауда 10%-дан астам, байланыс 8% және көлік секторы 7%-ға өскен көрінеді.

Жалпы барлық негізгі көрсеткіш бойынша Абай, Батыс Қазақстан, Жетісу, Қызылорда облыстарында және Алматы қаласында көрсеткіштер жақсы.

«Жыл соңына дейін барлық өңір әлеуметтік-экономикалық даму­дың нысаналы көрсеткіштеріне қол жет­кізуге тиіс. Жеке инвестициялар­ды тарту экономикалық өсудің маңызды факторы болып табылады. Бұл – біздің басты міндетіміз», деді Ә.Смайылов.

Үкімет басшысы мемлекеттік органдар мен өңірлер инвестиция тарту бойынша жұмыс жүргізіп, жоспар­ланған жобалардың іске асырылуын қамтамасыз етуі қажет екенін ескертті.

«Мемлекет басшысы әрбір орта кәсіпорын бойынша өндірісті 2-3 есеге кеңейту міндетін қойды. Жауап­ты мемле­кеттік органдар, әкімдіктер «Атамекен» ұлттық палатасымен бірлесіп, осы тапсырманы іске асыру жөнінде нақты шаралар қабылдауы қажет», деді ол.

Премьер-министрдің айтуынша, жалпы жұмыс істеп тұрған өн­ді­рістерді кеңей­ту және жаңа кәсіпорындар құру бағы­тын­да биз­несті белсенді қолдау керек. Сон­дай-ақ дер кезінде қабыл­дан­ған шара­лар­дың арқасында инфля­ция дең­гейін 10,8%-ға дейін төмен­детуге мүмкін­дік ту­ды. Жыл соңына дейін инфляцияны 2 есе­ге азайту үшін мемлекеттік органдар мен әкім­діктер инфляция деңгейін бақы­лау және төмендету бойынша шаралар кеше­ні аясында барлық жоспарланған қадам­ды жүзеге асыруды қамтамасыз етуі қажет.

«Жыл соңына дейін 1,5 ай қалды. Экономиканың өсу траекториясын сақтай отырып, барлық нысаналы көрсеткішті қамтамасыз ету қажет», деді Ә.Смайылов.