Тасқынға тосқын керек

Жұқпалы аурудан жұрт аман

Денсаулық сақтау министрі Ажар Ғинияттың айтуынша, 2023 жыл­­дың қорытындысы бойынша жұқпалы аурулар бойынша эпидемиология­лық ахуал тұрақты болып қалды. Ал­дын алу шараларының арқасында 20-дан аса қауіпті жұқпалы ауру тіркелген жоқ. Олардың арасында оба, тырысқақ және полиомиелит бар. Сондай-ақ 39 инфекция, олардың қатарында коронавирус, ротавирус және жіті ішек инфекциялары бойынша сырқаттану әлдеқайда төмендеген.

Қазіргі уақытта жіті респираторлық инфекциялармен сырқаттанудың кезекті маусымы жүріп жатыр. Ол жыл сайын қазаннан мамырға дейін созылады. Алдын алу мақсатында өткен жылы қауіп-қатер тобына жататын 2,4 млн адам тұмауға қарсы екпе алған еді. Бұл халықтың 12%-ын құрайды. Осы ретте ДДСҰ ұсынатын деңгей кемінде 10%-ды құрайды.

Жалпы, эпидемиологиялық мау­сым басталғаннан бері стационарларда 31 мыңнан астам науқас емделіп шыққан. Ал 2 млн-нан астам сырқат амбулаториялық ем алыпты. Ел бо­йынша барлығы 10 мыңға жуық инфек­циялық төсек-орын қойылды. Онда балалар үшін шамамен 3 мың төсек-орын қарастырылған.

COVID-19 пандемиясының аяқ­талуына қарамастан, тиісті бақылау жалғасып жатыр. Қазақстанда корона­ви­рустық инфекция бойынша жағдай тұрақты. Кейінгі жарты жылда ай сайын 100-ден 400-ге дейін жағдай тіркелген, бұл коронавирустың жыл бойы таралатынын растайды.

Өткен жылдың соңында 29 мыңнан астам қызылша жұқтыру жағдайы тір­келді. Өкінішке қарай, оның 80%-ы 14 жасқа дейінгі балаларға тиесілі. Жаңа жылдың бірінші күнінен бастап 1 674 қызылшамен сырқаттану жағдайы тіркелді. Жағдайды тұрақтандыру үшін өткен жылы жоспар бойынша вакциналау жүргізілді. Нәтижесінде, алты жасқа дейінгі 700 мыңға жуық бала екпе алып үлгерді. Оған қоса Үкімет резервінен қаражат бөлініп, қызылшаға, қызамыққа және паротитке қарсы 1,5 млн доза вакцина сатып алынды. Қазір қосымша вакциналау аясында 930 мыңнан астам адам екпе алды, күн сайын 20 мыңнан астам адам вакциналанып жатыр.

Өңірлерде қызылшаға қарсы иммунизацияны күшейту жөніндегі шаралар туралы Қарағанды облысының әкімі Ермағанбет Бөлекпаев пен Қос­танай облысының әкімі Құмар Ақ­сақалов айтып берді. Ал Премьер-министр мониторинг қорытындысы бо­йын­ша өткен жылы ең қауіпті инфек­­циялармен ауырған науқастар тіркел­мегенін айтты. Бұл ретте кең таралған вирустық инфекциялар бойынша да көрсеткіштер айтарлықтай төмендеген.

«Тек өткен жылдан бері елімізде қызылшамен ауырғандар саны айтарлықтай өсіп кетті. Ол соңғы 10 жылда болмаған көрсеткішке жетіп отыр. Олардың 80%-ға жуығы – 14 жасқа дейінгі балалар. Ауырғандардың көпшілігі – тиісті екпе алмағандар», деді Ә.Смайылов.

Сонымен қатар Үкімет басшысы екпе алмаған науқастардың ауруы асқынып кету қаупі жоғары екенін айтты. Дегенмен ата-аналардың арасында балаларына екпені әдейі салғызбай, бас тартып отырғандардың қатары аз емес, мұның соңы ауыр зардаптарға алып келуі мүмкін.

«Жағдайды тұрақтандырудың жалғыз жолы – екпе салу. Қызылшаға қарсы жаппай иммунизация жүргізу үшін қосымша 1,5 млн доза вакцина сатып алынды. Осы мақсаттар үшін Үкімет өткен жылдың қыркүйек айында резервтен 3 млрд теңгеден астам қаражат бөлді. Алайда көріп отырғанымыздай, кейбір өңірлерде қызылшаға қарсы иммунизация­мен қамту деңгейі әлі де төмен», деді Премьер-министр. Сөйтіп, осыған орай қызылшаға қарсы вакциналау жұмыстарын күшейтуді, сондай-ақ  басқа да профилактикалық екпелермен вакциналауды барынша жандандыруды тапсырды.

«Жол қатынасы қиын және шал­ғайдағы ауыл тұрғындарын вакциналау үшін жағдай жасау керек», деген Үкімет басшысы. медицина қызметкерлерінің жауапкершілігін арттыра отырып, әсіресе ауылдық жерлерге жеткізу кезінде вакциналарды сақтау мен тасымалдаудың тиісті режімін қамтамасыз ету қажеттігін еске салды.

«Баспасөзде және әлеуметтік желі­лерде вакцинацияға қатысты әдейі жалған ақпараттың таралуына мониторинг жүргізіп, олардың алдын алу керек. Учаскелік деңгейдегі медицина қызметкерлері ата-аналарға профилактикалық екпенің балалар үшін маңыздылығы мен қауіпсіздігі туралы түсіндіру жұмыстарын жүр­гізуге тиіс», деп түйіндеді ол сөзін.

Қауіптің алдын алуға дайынбыз ба?

Үкімет отырысында ел өңірлері­нің ал­дағы су тасқыны кезеңіне да­­йын­­­дығы да қаралды. Төтенше жағ­­дай­­лар министрі Сырым Шәріп­ханов алдағы су тасқыны кезеңіне да­­йын­­дық басталғанын жеткізді. Мә­селен, су тасқыны жағдайының ық­ти­мал ас­қыну­ларына жедел ден қою мақса­тында азаматтық қорғаудың мем­лекеттік жүйесінің күштері мен құ­­рал­дарының арнайы топтары құ­рылды. Оның құрамында 39 мыңнан ас­­там адам, 11 мыңға жуық техника, 500-ден астам жүзу құралдары және 3 мың­ның үстінде мотопомпа бар.

Күштер мен құралдарды жедел тасымалдау, сондай-ақ зардап шеккен халықты шұғыл эвакуациялау жағдайында «Қазавиақұтқару» АҚ әуе кемелері тұрақты дайындықта болады. Азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдері де құтқару операцияларына қатысуға әзірлік жасап отыр.

Сонымен қатар су тасқынына қарсы іс-шаралардың тиісті жол картасын іске асыру жалғасып жатыр. Атап айт­қанда, Ақмола облысында Есіл су реттегішін салу бойынша жобалау сметалық құжаттамаларын әзірлеу жұмыстары аяқталып қалды.

Су ресурстары және ирригация министрі Нұржан Нұржігітов гидротехникалық құрылыстардың жағдайын жақсарту шаралары туралы, көлік министрі Марат Қарабаев жол­дарды, көпірлерді және су өт­кізу құрылыстарын су тасқыны кезе­ңіне дайындау туралы баяндады. Ал өңірлердегі су тасқынына қарсы іс-шаралардың орындалу барысы ту­ралы Қызылорда облысының әкімі Нұр­лыбек Нәлібаев, Түркістан облы­сы­ның әкімі Дархан Сатыбалды, Батыс Қазақстан облысының әкімі Нариман Төреғалиев баяндама жасады.

Премьер-министр өткен жылдың аяғы мен осы жылдың басында ауа райы жауын-шашынды болып, қар көп түскенін атап өтті. «Бүгінде еліміздің шамамен 90% аумағын қар басып жатыр. Мұның барлығы су тасқыны қаупін арттыра түседі», деді ол.

Мәселен, қазірдің өзінде Батыс Қазақстан және Қостанай облыстарында елді мекендерді су басып, жолдарды шайып кеткен фактілер кезде­сіп отыр. Сонымен қатар желтоқсан айының ортасында Алматыда Есентай өзені де арнасынан асып кетті. Су деңгейі 1,5 метрге көтерілді.

«Мұндай жағдайлар қыс ортасында, алдағы су тасқыны кезеңіне дейін орын алып отыр. Сондықтан өңір әкімдіктері аталған мәселелерге арнайы назар аударып, осы бағыттағы жұмыстарды күшейтуі керек», деді Премьер-министр.

Қазгидрометтің болжамы бойынша биылғы қаңтар-ақпан айларында еліміздің барлық өңірінде ауа температурасы мен жауын-шашын мөлшері нормадан жоғары болады деп күтіліп отыр.

«Бұған дайын болу керек. Су ресурстары министрлігі осы бастан су қоймаларын толтыру көлемін анықтап, оны тұрақты түрде бақылап отыруы қажет. Көршілес мемлекеттермен су шығыны және трансшекара­лық өзендердегі қауіп туралы үзбей ақпарат алмасу керек. Қажет болған жағдайда су қоймаларынан суды алдын ала және қауіпсіз жіберу жөнінде шаралар қабылдануға тиіс», деді Ә.Смайылов.

Премьер-министр өткен жылы елі­міздің оңтүстік өңірлерінде орын алған су тасқынына елді мекендердің айналасында су бұру каналдарының, арықтардың, бөгеттердің жоқтығы себеп болғанын еске салды. Сондықтан қазірдің өзінде оңтүстік және батыс аймақтар жоғары дайындық режіміне өтуі керек.

Сондай-ақ гидротехникалық құ­ры­лыстардың жағдайына ерекше назар аудару қажет. Атап айтқанда, рес­пуб­ликалық маңызы бар нысандарда, коммуналдық және жекеменшік су қоймалары мен бөгеттерде жөндеу жұмыстарын жандандыру керек.

Премьер-министр ақпан айында «Көктем-2024» оқу-жаттығуларын өткізіп, су тасқыны жағдайы қиын­да­ған кезде нақты іс-қимыл алгоритмін пысық­тауды тапсырды.