Фото: aqmeshit-aptalygy.kz
Жамбыл облысы бойынша экономикалық тергеп-тексеру департаменті мамандары келтірген дерекке жүгінсек, 2023 жылы қаржы пирамидасына қатысты үш қылмыстық іс тіркеліпті. Ал облыс бойынша 200-ден аса азамат қаржы пирамидасын ұйымдастырушылар құрған қақпанға түсіп, айтарлықтай зардап шеккен. Бір жылдың ішінде екі жүзден аса азаматтың алдануы кім-кімді де ойландырса керек.
«Әлеуметтік желіге арбалған әлеумет интернет-ресурстардағы, YouTube арналардағы және мессенджерлердегі жарнамаларға арбалып, жыл сайын жүздеген адам қаржы пирамидасының құрбанына айналып жатады. Бұл мәселеге келгенде халық құқықтық жағынан сауатты болса деген тілек бар», дейді Жамбыл облысы бойынша экономикалық тергеп-тексеру департаментінің өкілдері.
Расында да, қаржы пирамидасын ұйымдастырушылардың заңсыз әрекеттері халықтың қалтасын теспей сорып жатқаны анық. Облыс бойынша экономикалық тергеп-тексеру департаментінің аға жедел уәкілі Шерхан Пірімқұл мен аса маңызды істер жөніндегі тергеуші Жағыпар Исатаев келтірген деректер қылмыстың бұл түрінің жыл өткен сайын артып бара жатқанын аңғартады.
Мамандардың айтуынша, департамент қызметкерлері жүргізген жұмыстың нәтижесінде зардап шеккен азаматтардың 45 млн теңгеден аса қаржысы кері қайтарылып, келтірілген залалдың айтарлықтай сомасы өтелген.
«Мәселен, «Chia Tai Tianqinq Pharmaceutical Group» қаржы пирамидасын ұйымдастырушыға қатысты қылмыстық істі тергеу барысында сатып алынған пәтер мен 10 млн теңгеден аса қаражат тәркіленді», дейді Ш.Пірімқұл.
Департамент қызметкерлері өңір тұрғындары арасында алаяқтықтың алдын алу мақсатында түрлі профилактикалық іс-шаралар ұйымдастыруды да қолға алған. Түрлі сайттағы қаржылық пирамида белгілері бар 1013 сілтемені дер кезінде бұғаттап, жергілікті және республикалық БАҚ арқылы түсіндіру жұмыстарын жүргізу де назардан тыс қалған емес.
Жауапты орган тарапынан алаяқтықтың алдын алу мақсатында ауыз толтырып айтарлықтай жұмыс атқарылғанына қарамастан, қаржы пирамидаларының сипаты бар ұйымдарға алданған азаматтардың саны азаймай, шығынның көлемі де ортаймай отыр.
Мамандардың айтуынша, қаржы пирамидасын құру және басшылық ету әрекеттері Қылмыстық кодекстің 217-бабында көзделген қылмыстық жауапкершілікке әкеп тірейді. Сондай-ақ 10 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру түріндегі жаза қарастырылған. Сонымен қатар қаржылық пирамиданы жарнамалау әрекетіне де қатысты жаза бар. Нақтырақ айтсақ, Қылмыстық кодекстің 217-1-бабы бойынша 2 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру түріндегі жаза қолданылады.
Заңда бәрі тайға таңба басқандай көрсетілгеніне қарамастан, өңірде қаржы пирамидасы ұйымдарын құру мен басқару әрекеттері әлі де тыйылар емес. Аңғал халық алаяқтардың арбауына түсе бергендіктен болар, алаяқтардың қарасы азаймай тұр.
Жамбыл облысы
