Фото: novoetv.kz
Отырысқа Парламенттің қос палата депутаттары, облыстар мен республикалық маңызы бар қалалар әкімдерінің орынбасарлары, орталық мемлекеттік органдардың, Кәсіподақтар федерациясының, халықаралық ұйымдар мен ҮЕҰ өкілдері қатысты.
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Жақыпова саладағы негізгі жетістіктерді, оның ішінде Мемлекет басшысы қойған міндеттердің, атап айтқанда, зейнетақы мөлшерін, оның ішінде базалық зейнетақы мөлшерін арттыруға бағытталған шараларды іске асыру бойынша міндеттердің орындалуы туралы атап өтті. Сала басшысының айтуынша, ТМД елдері арасында алғаш рет әлеуметтік қорғау жүйесін жетілдіруге бағытталған Әлеуметтік кодекс қабылданған. Әлеуметтік кодекс аясында мемлекеттік қызметтерді проактивті көрсетуге мүмкіндік беретін Отбасының цифрлық картасы іске асырылып, толық көлемде іске қосылған. Осылай деген министр: «Нәтижесінде, былтыр 844 мыңға жуық адамға мемлекеттік қызметтерді проактивті көрсету үшін SMS жолданды. Бұл ретте 333 мыңнан астам адам жәрдемақыны немесе төлемді өтінішсіз алу мүмкіндігін пайдаланды», деді.
Министр жұмыстың тағы бір маңызды бағыты халықты жұмыспен қамтуға жәрдемдесу екенін алға тартты. Былтыр 963 мың адам жұмысқа орналастырылған. Жастар үшін бизнес ашуға және дамытуға жеңілдікті микрокредиттер беріліп, халықтың әлеуметтік осал санаттарына кәсіпкерлік бастамаларды қолдау үшін гранттар тағайындалған.
«Бұдан басқа, маңызды стратегиялық құжат – Еңбек нарығын дамытудың 2024-2029 жылдарға арналған тұжырымдамасы әзірленіп, қабылданды. Оның аясында сапалы жұмыс орындарының санын 3,8 млн-ға дейін жеткізу және жұмыспен қамту құрылымын жақсарту жоспарланды. Ол 2030 жылға дейінгі кезеңге еңбек нарығын дамыту бойынша негізгі бағыттарды, іс-шараларды, индикаторларды және жауапты орындаушыларды айқындайды», деді сала басшысы. Сондай-ақ Көші-қон саясатының 2023-2027 жылдарға арналған тұжырымдамасы және 2030 жылға дейінгі қауіпсіз еңбек тұжырымдамасы сияқты маңызды стратегиялық құжаттар қабылданды. Ал биыл жыл басынан бастап еңбек жағдайлары зиянды жұмыспен қамтылған адамдарды әлеуметтік қорғауды күшейту мақсатында арнаулы әлеуметтік төлем енгізілді. «Арнаулы әлеуметтік төлем зейнеткерлік жасқа дейін төленеді, бірақ оны алу үшін еңбек жағдайлары зиянды жұмыспен айналыспауы керек. Бұл ретте жұмыскер жеңіл жұмыста жұмысын жалғастыра алады, содан кейін ол жалақы мен төлем алады немесе демалысқа шығып, зейнетке шыққанға дейін арнаулы әлеуметтік төлем алуға құқығы бар», деді С.Жақыпова.
Министр былтыр 2,3 млн адамға зейнетақы төлеуге арналған бюджет шығыстарының жалпы сомасы 3,3 трлн теңгені құрағанын жеткізді. Мәселен, балалы отбасыларға жәрдемақы төлеуге республикалық бюджеттен 578,4 млрд теңге бөлінді. Бұл қолдау шарасымен барлығы 1,3 млн адам, оның ішінде бала туғанда берілетін жәрдемақы, көпбалалы аналарға, сондай-ақ кәмелетке толмаған 4 және одан да көп балалары бар көпбалалы отбасылар жәрдемақымен қамтылған. Мүгедектігі бойынша мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақыларды төлеу үшін 545,5 мың алушыға 409,7 млрд теңге бағытталып, 9 млн міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысушыға 536,4 млрд теңге сомасына әлеуметтік аударымдар түскен.
Сонымен қатар министр Президент тапсырмасын іске асыру аясында биыл еңбек мобильділігі орталықтарын трансформациялау жалғасатынын атап өтті. «Мемлекет басшысы Үкіметтің кеңейтілген отырысында жұмысқа орналасу нәтижелері бойынша мансап орталықтары жұмыскерлерінің қызметтеріне ақы төлеу міндетін қойды. Жергілікті жерлерде қызметкерлер жұмысының тиімділігін арттыру, сондай-ақ «Еңбек нарығы» ақпараттық жүйесінде мотивациялық тетіктер жасау үшін мансап орталықтарының қызметкерлері үшін қанатқақты режімде жұмысқа орналастыру бойынша нақты KPI анықталатын цифрлық жұмыс орны құрылады», деді С.Жақыпова. Бұл мансап орталықтарының жұмысында кейс-менеджмент қағидаттары қолданылады.
Одан басқа елімізде Мемлекеттік еңбек инспекциясы комитеті құрылады. Сала басшысы С.Жақыпова бұл құрылымның сатылы моделі Халықаралық еңбек ұйымы стандарттарының бірі екенін атап өтті. Министрлік үйлестіру мемлекеттік бақылау нәтижелері бойынша шешімдер қабылдау кезінде еңбек инспекторларының тәуелсіздігі мен бейтараптығын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Бұдан басқа, министр еңбекті қорғауды басқарудың ұлттық жүйесін жаңғыртуға және қызметкерлердің еңбек құқықтарын қорғау бойынша қабылданып жатқан шараларға егжей-тегжейлі тоқталды. Себебі бұл бағытта жүйелі түрде орын алып отырған проблемалар бар. Мысалы, оқиғаларды жасыруды көздейтін жасырын жарақаттану, зиянды еңбек жағдайларына тартылған қызметкерлердің үлкен пайызы секілді мәселелер күн тәртібінде тұр. «Сол үшін біз 2030 жылға дейінгі Қауіпсіз еңбек тұжырымдамасы шеңберінде жүзеге асырылатын еңбекті қорғауды басқарудың ұлттық жүйесін жаңғыртуды көздейміз», деді С.Жақыпова.
Сондай-ақ биыл инклюзивті саясат тұжырымдамасы қабылданатынын жеткізген министр: «Оның басты мақсаты – әрбір азамат дамудың жеке ерекшеліктеріне қарамастан лайықты өмір сүруге және өзінің әлеуетін іске асыруға мүмкіндігі бар қоғам құру», деді. Бұдан басқа әлеуметтік саланы дамытудың бірінші ұлттық ғылыми орталығын жаңғырту шеңберінде мүгедектігі бар адамдарды сәтті және тиімді оңалту мақсатында жаңа технологияларды әзірлеу жөніндегі жекелеген зертханалар жұмыс істейді.
