Димаш Құдайберген сынды танымал өнер иелері «Tarbiya Ulttyq kıim» сән үйінің шапанын киіп, әлемдік сахналарда ән шырқап жүр. Айтыскер ақындардың ажарын ашқан сәнді киімдердің көпшілігі де – осы Тәрбия ханымның төл туындысы. Болмысынан қазаққа болсыншы деп тұратын талантты дизайнердің ұшқыр қиялымен кестеленіп, он саусағынан өнер болып туған керім киімдеріне қызыға қарамайтын жан кемде-кем.
Ұлттық қолөнер саласында ширек ғасырдан аса тәжірбиесі бар Тәрбия Айдымбаева ұсынатын ұлттық киімдер бүгінде көптің сұранысына ие. Соның ішінде әсіресе қолтаңбасы талғамымымен дараланған дарынды дизайнердің атағын аспандатқан жарқын оқиға – осыдан бірер жыл бұрын әнші Димаш Құдайбергенннің Тәрбия ханым қолынан шыққан қазақы оюмен бедерленген сәнді шапанды киіп, өзінің әлемдік жанкүйерлерімен кездесуге шыққан сәті болатын. Айтулы оқиғадан кейін ұлттық киімдерге заманауи бағытта жаңаша сән беріп жүрген дизайнер жұмысына жаһан назары ауды. Тіпті Димаштың үстіндегі шапанды киіп суретке түсіп, әлеуметтік желіге жарыса таратқан шетелдік танымал өнер адамдарының жарнамасы да қазақтың ұлттық киіміне деген ғаламның қызығушылығын оятты.
«Әрине, Димаштың біздің шапанды киіп осындай маңызды кездесуге шыққаны мен үшін үлкен мәртебе, ұлт үшін абырой деп білемін. Өйткені ел алдында жүрген, халқымыздың мақтанышына айналған дарынды әншінің ғалам көз тігетін мұндай маңызды жиындарда өзін ғана көрсетпей, өзімен бірге ұлттық құндылықтарын да қатар алып шығып, сол арқылы қазағын шартарапқа танытуы – оның даналығы, нағыз ұлтжандылығы, биік болмысын айғақтаса керек. Әйтпесе Димашқа небір танымал брендтердің қымбат киімдерін қалай кигізсе де жарасады ғой. Бірақ Димаштың таңдауы – ұлттық киімге, оның ішінде біздің брендке түскен екен. Бұл – оның отбасында алған тәрбиесінің, боямасыз болмысының көрінісі. Осы оқиғадан кейін шетелдіктер бізге де көп хабарласатын болды. Франция, Италия сынды сән әлемінің алпауыт елдері түрлі байқауларға, сән шерулеріне бұрынғыдан да жиі шақырып жүр. Демек қазаққа, қазақтың ұлттық киімдеріне деген әлемнің қызығушылығы жоғары», дейді Тәрбия ханым тебірене тіл қатып.
Иә, кез келген ұлттың бейнесін танытатын құндылықтары болады. Солардың бірі һәм негізгісі – ұлттық киімдеріміз десек, титтей де қателеспегеніміз. Себебі ұлттық киімде қазақтың өзі, тұтас болмысы жатыр. Ал сауатты пішіліп, талғаммен тігілген киім қай кезде де сұранысқа ие. Шүкір, қазір ұлттық нақыштағы киімдерге деген қызығушылық басым. Әсіресе жастардың қазақы қолтаңбаны өзінің киіну стиліне сіңіргісі келетіні де көз тойдырып, көңіл марқайтады. Ал кезінде, қазақтың қазақтануы әлі де қиын болып тұрған сонау тәуелсіздік алғаннан кейінгі жылдары өзінің жеке кәсібін ашып, ұлтқа қалтқысыз қызмет етуді өмірлік мақсат еткен Тәрбияның табандылығын ерлік деп бағаласақ, бек жарасады. Себебі ол кезде ұлттан алшақтаған дүниелерді қайтару жолында әрбір азамат қолынан келгенінше күрескерлік танытуға тиіс еді. Сондай қайсар жанның бірі – Тәрбия Айдымбаева.
«Алматы технологиялық университетін 1997 жылы бітірген соң, Маңғыстауға барып, осы кәсіпті бастадым. Бірден бастап кету әрине қиын. Алғашында жұмыс қажет болды. Көп жерден сұрастырып, жұмыстың ыңғайы болмағаннан кейін, үйде 1-2 айдай отырып қалдым. Бірде теледидардағы жүгіртпе жолдан Ақтау қаласында үлкен сайыс өтетіні туралы оқыдым. Бірден ұсыныс білдіріп, облыс көлемінде өтіп жатқан үлкен шараға атсалыстым. Институтта оқып жүрген кезде «Алтын адам» дейтін коллекцияммен республикалық байқаудан бірінші орын алған едім. Облыстық сайысты ұйымдастырушылар менің жетістігімді білгеннен кейін: «Сайысқа қатыстыра алмаймыз, бірақ қонақ ретінде аламыз, себебі сіздің жұмыстарыңыз өте керемет екен», деді. Әлі есімде, 7 000 теңге сыйақы алдым. Сол кезден бастап менің киімдерімді көрген өнер ұжымдары маған: «Осындай жұмыстар бар, қалай қарайсыз, істей аласыз ба?» деп ұсыныстар айта бастады. Тігіншілік маған тегімнен дарыған. Анам да, нағашы әжем де ісмер болған, яғни бұл өнерге деген бейімділік менің қанымда бар. Мектепте оқып жүргенде өзіме киім тігіп алатынмын. Бірақ тігіншілікті өмірлік кәсібім болады деп ойлаған емеспін. Тамақ дайындағанды жақсы көретінмін, аспаз болғым келді. Алайда тағдырым осы саламен тоғысты. Оған еш өкінген емеспін. Менің мақсатым – адамдарға ләззат сыйлау. Олардың қуанғанын көру, әр адамның өмірінде бір-ақ рет болатын ең үлкен қуанышына ортақ болып, оған көмектесе білуіңнің өзі ерекше жігер сыйлайды», дейді дизайнер.
Адамға қуаныш сыйлауға асық Тәрбияның талғамы мен терең білімі ә дегеннен-ақ тұтынушы көңілінен шықты. Себебі тарихты, қазақтың болмыс-табиғатын жетік біліп қана қоймай, оны заманауи бағытпен ұштастыруға деген ұмтылысы тігіншінің тасын өрге домалатты. Ал дизайнер қолынан шыққан әрбір киім өнер туындысындай көрген жанның көңілін арбап қана қоймай, киген кісінің де көркін кіргізді.
«Мен өз жұмысыма, шығармашылығыма «көне мен жаңаның тоғысуы» деп анықтама беремін. Неге? Өйткені әрбір киім үлкен ізденіс, тарихи терең білімге негізделіп тігіледі. Сөйте тұра көне стильде, ескі сарында қалып қоймай, оны бүгінгі заманға сай, күнделікті қолданысқа ыңғайлы етіп жасауды да қаперден шығармаймыз. Жеңіл принтті жасалған ою-өрнектер әлемдік трендтерге лайықты болғандықтан және сол арқылы ұлттық киімдерді күнделікті қолданысқа енгізу жеңілірек екендігін ескеріп, болмыс пен заманды ұтымды үйлестіруге ұмтылып келеміз. Бүгінгі заман талабына сай сәнді киімдер тігуге басымдық беріп жүрміз. Әрине, сахналық костюмдерді де тігеміз. Сонымен қатар күнделікті қолданысқа ыңғайлы киімдерді де тұтынушыларға ұсынып келеміз. Бағасын да нарыққа сай ұстауға тырысамыз. Біздің киімдерді қалта көтереді. Шүкір, қазір ұлттық киімдерге деген сұраныс жоғары. Мені сол қуантады. Табысым жүреді дегендіктен емес, қазақтың өзінің табиғатына, құндылығына жақындап келе жатқандығына жаным жадырайды. Мен әрдайым ұлттық киім біздің абыройымыз деп айтамын, ол – біздің мақтанышымыз. Ең әдемі киім – ұлттық киім. Неліктен? Мысалы, бір керемет дүниежүзілік брендті алайықшы. Америка, Испания, Италия, дүниежүзінде қаншама елдер бар. Кез келген еуропалық үлгідегі брендті киюіңіз мүмкін. Бірақ дәл ондай киім сізден басқа тағы біреуде де болуы ғажап емес қой. Ал сіздің ұлттық киіміңіз дүниежүзі бойынша сіздікі ғана. Ұлттық киімді киіп шыққанда адам жігерленеді. Себебі ол – өзінің тарихы, бет-бейнесі, ата-бабадан қалған мұрасы, төл табиғаты», деп Тәрбия ханым әңгімесін түйіндеді.
