Жергілікті төтенше жағдайлар департаменті таратқан хабар бойынша өңірде осы күнге дейін 1 226 тұрғын үй, 2 994 саяжай үйін су алды. Тасқын кезінде 13 754 адам қауіпсіз жерге көшірілді. Олардың 2 323-і қазір эвакуациялық бекеттерді паналаған, олардың жартысына жуығы – балалар. Бастысы, адам шығыны жоқ. Бірақ 2 406 бас үй жануары өлгені тіркелді. Бұл сәуірдің 18-і күнгі мәлімет.
Апаттан құтқару жұмыстарына барлығы 8 241 адам тартылған екен. Олардың ішінде төтеншеліктер, ішкі істер қызметкерлері, ҰҚК, Ұлттық ұлан жауынгерлері, Қорғаныс күштері, жергілікті басқару органдары өкілдері бар. Қазір облыс аумағында 1 609 техника, 158 қайық, 202 мотосорғы, 2 тікұшақ құтқару қызметінде жүр.
Бүгінде облыс аумағындағы автожолдардың 22 бөлігі тасқын судың әсерінен бүлінген, полицияның бақылауында. Қаратөбе мен Шыңғырлау ауданының 9 елді мекені қазір орталықпен қарым-қатынас жасай алмай отыр.
Соңғы күндері Ресей Федерациясы аумағынан келген сулардың әсерінен Жайық өзені деңгейі көтеріліп жатыр.
18 сәуірде өзен арнасымен секундына 3 мың текшеметр су өткен. Өзен деңгейі көтеріліп, жайылмада орналасқан саяжай аумағы су астында қалды.
Төтеншеліктер су тасқыны басталғалы облыста барлығы 1 020 мың текшеметр еріген қар суы сорылғанын, 911 мың қапшық және 9 622 мың тонна инертті материал төселгенін хабарлады. Өзен бойлап салынған бөгеттердің ұзындығы 102 км-ге жетті.
Су тасқынының алғашқы кезеңінде зардап шеккен аудандарда қалпына келтіру жұмыстары басталып та кетті.
Мысалы, Қаратөбе ауданында табиғат апатынан келген шығынды бағалау үшін арнайы комиссия құрылған. Аудан әкімі Қадыржан Сүйеуғалиевтің айтуынша, мұнда 101 тұрғын үй мен 7 инфрақұрылым нысанына техникалық зерттеулер мен бағалау жасалып жатыр екен. Тасқын кезінде автожолдардың 8 бөлігі қираған болатын. Қазір Сулыкөл және Жусандой ауылдарымен уақытша жол қатынасы қалпына келтірілген. Аққозы, Саралжын және Қаракөл ауылдық округтерінің тұрғындарын жол қатынасымен қамтамасыз ету үшін су өткізу бөгетін қалпына келтіру жұмысы жүріп жатыр. Тасқында баспанасын су алған 102 отбасына 369 200 теңге мөлшерінде біржолғы жәрдемақы төленген.
– Наурыздың 27-сі күні Қоржын аулындағы 99 тұрғын үйге, 6 әлеуметтік нысанға су кірді. 28-29 наурыз күндері 288 тұрғын аудан орталығындағы Қажым Жұмалиев атындағы мектеп-гимназияның жатақханасына орналасты. Қазір мұнда 86 адам қалды, оның 58-і бала. Эвакуациялық бекеттегі Қоржын аулының тұрғындары алдағы аптада Аққозы мектебіне көшуді жоспарлап отыр. Қажетті төсектік орын жабдығы аудандық төтенше жағдайлар бөлімінің есебінен алынды. Келтірілген залалды есептеу үшін құрылған комиссия Қоржын аулындағы 99 үй мен 6 нысанға, Қаратөбе ауылындағы 2 тұрғын үйге, Үшана аулындағы балабақша ғимаратына техникалық зерттеу және бағалау жұмысын жасап жатыр. Қалдығайты мен Жақсыбай өзендеріне көпір салу жөнінде ұсыныс айтылып, талқыланды, – дейді Қадыржан Сүйеуғалиев.
Биылғы су тасқынынан алдымен зардап шеккен ауданның бірі – Сырым ауданы. Мұнда да төтенше жағдай салдарынан келген шығынды анықтау комиссиясы жұмыс істеген. Аудандық комиссия 238 үйді су басқанын анықтап, оның 114-ін тұруға жарамсыз деп таныды. Зардап шеккендерге жаңа тұрғын үй салуға арналған орындар белгіленді. Сондай-ақ 222 отбасына 100 айлық есептік көрсеткіш көлемінде біржолғы жәрдемақы төленді.
– Өлеңті аулына 22 жаңа үй салынады. Жымпиты аулында да жаңа жер анықталды. Біз үйі суға кеткен тұрғындарды басқа жерге, қауіпсіз орынға салынған жаңа үйлерге көшіреміз. Қазір жобалау жұмыстары жүргізіліп жатыр, – дейді Сырым ауданының әкімі Жұмагелді Батырниязов.
Жайық өзенінің тасқыны Ресей шекарасынан ең алдымен Бөрлі ауданы аумағына кіреді. Аудан әкімі Еркебұлан Ихсанов өзен бойында 9 елді мекен, 2 300 үй, 8 374 тұрғын тұратынын хабарлады. Бұл жерлерде жергілікті құтқарушылар, Маңғыстау мен Қызылорда облыстарынан келген қызметкерлер мен әскерилер жұмылып, қауіпті тұстарға 10 шақырымнан асатын бөгет салып үлгерген.
Ал Бәйтерек ауданында 20 елді мекен өзен бойында орналасқан. Аудан басшысы Марат Тоғжановтың айтуынша мұнда ұзындығы 26,5 шақырым, орташа биіктігі 3 метр бөгет тұрғызылыпты. Ауданда су тасқынына қарсы жедел штаб тәулік бойы жұмыс істеп тұр.
Жайық жағасындағы Теректі ауданында да тасқынға қарсы жұмыс қызу жүріп жатыр. Аудан әкімі Әлия Мұханбетжанова аудан аумағындағы 19 елді мекенде 12 шақырымға жуық бөгет салынып, 80 мыңдай қапшық төселгенін хабарлады. Ауданда 2 эвакобекет әзірленген.
Жайық өзенін көршілес Атырау облысына шығарып салатын Ақжайық ауданы аумағында 32 елді мекен өзен жағалауында орналасқан. Аудан әкімі Мұрат Сердалин су тасқынына қарсы жұмыс барынша атқарылып жатқанын айтты. Округтерде 46 эвакуациялық бекет 13 572 адамды қабылдауға дайын екен.
Қазір бүкіл Қазақстанның назары Жайық өзеніндегі су тасқынына, Батыс Қазақстан облысына ауып тұр. Жер-жерден жеткізіліп жатқан гуманитарлық көмек те аз емес. Сәуірдің 5-18 аралығында өңірге 569 527 кг гуманитарлық жәрдем келген екен. Оның 75 000 килосы – әуе жолымен, 494 527 килосы – теміржол және автокөліктермен жеткізілген. Бұл көмекті қабылдап, таратумен Азаматтық альянстың өңірдегі басшысы Аслан Тапишев бастаған 500-ге жуық еріктілер, студенттік ұйымдар, үкіметтік емес ұйымдар өкілдері және қала тұрғындары тәулік бойы толассыз айналысып жүр.
Батыс Қазақстан облысы
