Арнаулы кітапхана 2022 жылы «Өлке қаламгерлерінің шығармашылығы – Брайль қарпінде» жобасын бастаған еді. Ақын-жазушылардың қазақ тіліндегі шығармаларын зағип оқырмандарға қолжетімді етуді мақсат еткен жоба аясында бүгінге дейін Қадыр Мырза Әлінің «Егіз жолдар» кітабы, жергілікті ақын Асантемір Қаршығаұлының «Шідерлі шер» жинағы және І топтағы көз мүгедегі, жас ақын Асылбек Қуанышқалиевтің «Жүрек сөзі» атты тырнақалды туындысы нүктелі-бедерлі қаріпті кітап нұсқасында жарық көрген еді. Енді оқырмандардың сұрауына орай тұңғыш рет көлемді прозалық шығарма брайль қарпіне көшіріліп, үшбөлімді кітап болып басылып шықты.
«Дәстүрлі баспадан шыққан кітапты нүктелі-бедерлі қалыпқа айналдыру – әжептәуір машақаты бар күрделі жұмыс. Бұл үшін кітаптың барлық бетін сканерлеп, қатесін бастан-аяқ тексеріп шығамыз. Содан кейін кітапханамыздың қызметкері, тифлоақпараттық-библиографиялық бөлім басшысы Кербез Қадырбекова осы мәтінді WinBraille арнайы бағдарламасына салып, тағы тексереді. Брайльша кітап шығару ережесі бойынша шығарма бірнеше бөлімге бөлінеді. Зағип оқырмандарға оқуға ыңғайлы болу үшін ережеге сай жол сандарын сақтай отырып басады. Яғни кішігірім әңгіменің өзін аудару оңай емес. Осынау қиын да күрделі жұмыстың денін біздің маманымыз, өзі де көз мүгедегі Кербез Ердәулетқызы жасайды. Айтпақшы, брайль мәтін басылатын қағаздың өзін А4 форматына қолмен қиып дайындаймыз», дейді Батыс Қазақстан облыстық зағип және нашар көретін азаматтарға арналған арнаулы кітапхана әдіскері Гүлмайра Беркінқызы.
«Абадан» романын брайль қарпіне айналдырып шығару ісі биыл қаңтар айында басталып, төрт айға созылған екен. Саусақпен оқылатын жаңа кітаптың тұсаукесері арнаулы кітапханада үлкен жиын болып өтті.
Кешке кітап авторы Мұнайдар Балмолда, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, «Парасат» орденінің иегері, әнші Хатимолла Бердіғалиев, Журналистер одағының мүшесі, ақын Нұрлан Сәдір, тарих ғылымдарының кандидаты, Білім беру ісінің үздігі Жаңабек Жақсығалиев, Суретшілер одағының мүшесі, мүсінші, ұстаз Манас Аққожин, Суретшілер одағының мүшесі, суретші-график Бекжан Жұмабаев, әнші, «Ерен еңбегі үшін» медалінің иегері Еркін Өтегенов қатысты.
Кеш барысында Мұнайдар Балмолданың өлеңіне жазылған «Арман жылдар», «Анамның жаққан ошағы», «Қазақ жылқылары», «Өмір, сені сүйем» әндері шырқалды. Автор оқырман сұрақтарына жауап беріп, шығармашылық жоспарларымен бөлісті. Кітапхананың жас оқырмандары Ж.Тұрашев пен А.Аманжанқызы жаңа шығарманың Брайль қарпіндегі нұсқасынан үзінді оқып, кітаптың қызықты тұстарын таныстырып өтті.
Айта кететін бір оқиға, зағиптарға арналған «Абадан» кітабы бедерлі-графикалық суреттермен безендіріліпті. Түз тағысының түрлі кейіптегі суреттері зағип жандарға қасқыр қандай болатынын саусақ ұшымен сезінуіне мүмкіндік береді. «Біздің оқырмандардың арасында көзі туғаннан көрмейтін немесе кішкентай кезінен көрмей қалған жандар бар ғой. Солар үшін біз бөрінің ұлып отырған, тағы басқа халдегі суреттерін арнайы бағдарламамен нүктелі-бедерлі қалыпта бейнеледік», дейді Гүлмайра Беркінқызы.
Елімізде брайль әліпбиінде мемлекеттік тілде шығатын әдебиет жоқтың қасы десе де болады. Қазақстанда мұндай шығармаларды қазақ тілінде шығаратын арнайы баспа да жоқ. Сондықтан оралдық кітапханашылардың бұл ісін жанкешті жанашырлық десе де артық емес.
Арнаулы кітапхананың өз дыбыс жазу студиясы да брайль кітаптарының аудионұсқасын бірге дайындап, кітапхана оқырмандарына диск түрінде ұсынып отыр. Кітапхана дикторы Айдар Жарлығаповтың оқуында «Абадан» романы жалпы көлемі 20 сағаттық аудиокітап болып, үш дискіге басылып шыққан.
«Біздің кітапхана дайындап шығарған барлық нүктелі-бедерлі кітаптар, аудиоөнімдер еліміздің кітапханаларына, арнаулы мектеп-интернаттарға жіберіледі», дейді Гүлмайра Беркін-
қызы.
«Абадан» романының тұсаукесеріне арнаулы кітапхана оқырмандарынан бөлек, Құрманғазы атындағы Орал саз колледжінің, «Сервис» технологиялық колледжінің студенттері, Ішкі істер министрлігі Батыс Қазақстан облысы мамандандырылған күзет қызметі басқармасының жеке құрамы да қатысты.
Батыс Қазақстан облысы
