Фото: Н.Байбулин.
Тыңдау кезінде Мемлекет басшысының еліміздің мықты өнеркәсіптік негізін қалыптастыру және экономикамыз өзімізді толық қамтамасыз ете алатын жағдайға жету міндетін жүктегені айтылды. Бұл ретте өңдеу секторын жедел дамытудың маңызы зор.
Сенат Төрағасы Мәулен Әшімбаев қазіргі уақытта еліміздің алдында 2029 жылға қарай ұлттық экономиканың көлемін 2 есеге ұлғайтып, оны 450 миллиард долларға жеткізу жөнінде маңызды міндет тұрғанын атап өтті. Соған қарамастан өңдеуші секторда қордаланған проблемалар аз емес. Оның ішінде өндірістік қорлардың әбден тозуы, өндіріс қуатының жеткіліксіз жүктелуі, білікті кадрлардың тапшылығы, шикізат импортына тәуелділік секілді мәселелер бар.
«Өңдеу секторының шамамен 40 пайызы металлургияға тиесілі. Олар негізінен төмен деңгейде өңделген өнімдер, аралық тұтыну тауарлары және өнеркәсіптік шикізат. Шикізаттық емес экспортқа қатысты жағдай да осындай. Жалпы, өңдеу секторы әлі күнге дейін импортқа тәуелді болып қалып отыр. Бұл әсіресе, технологиялық өнімдерге және шикізатқа қатысты екенін айта кеткен жөн. Сондай-ақ кадрлармен қамтамасыз ету мәселесі де өзекті», деді Палата Спикері.
Сонымен қатар тыңдау барысында қатысушылар қаржыландыруға қол жеткізу мәселесін талқылады. Сенаторлар кеше Палата отырысында кәсіпкерлік салаға кредит беру тетіктерін қарау кезінде осы түйткілді ішінара көтерген болатын. Қазіргі таңда несиелеу мөлшерлемесі 22 пайызға дейін жетеді. Ал, бұл өңдеуші сектордағы кәсіпорындардың дамуына кедергі келтіретіні анық.
Іс-шара кезінде отандық шикізаттың жекелеген түрлерінің жоғары құнына байланысты проблемалар да сөз болды. Бұл қайта өңделген өнімнің бәсекеге қабілеттілігін төмендетеді. Сондай-ақ отырысқа қатысушылар жеткізілетін тауарлар көлемін ұлғайту және қайта өңделетін өнім номенклатурасын кеңейту бойынша жұмысты күшейту қажет екенін айтты.
Сенат Төрағасы өнеркәсіп секторын дамыту ісіндегі сын-қатерлерді назарға алып, алдағы кезеңге арналған бірлескен жұмыстың негізгі міндеттеріне тоқталды. Палата Спикерінің айтуынша, орта бизнестегі өндірушілерді қолдау және оларды дамыту басым бағыттардың бірі. Сондықтан аталған санаттың ерекшелігін ескере отырып, осындай кәсіпорындарды ынталандырудың жаңа тетіктерін әзірлеу ұсынылды.
«Президентіміз өндірілетін өнімді қайта өңдеу деңгейін арттыру жөнінде нақты тапсырма берді. Соның аясында өңдеу өнеркәсібін мемлекет тарапынан қолдаудың қосымша шараларын пысықтаған жөн. Осы бағыттағы проблемалар мен кедергілерді анықтау үшін салаға жасалған барлық қолдау шараларының тиімділігін тексеру және бағалау маңызды. Сонымен қатар, бүгін атап өтілгендей, өңдеу өнеркәсібі үшін білікті кадрлар даярлау қажет. Нарық қажеттіліктеріне жауап беретін мамандарды даярлау үшін білім беру мекемелері мен кәсіпорындар арасындағы байланысты нығайтудың маңызы зор. Жалпы, өңдеуші сектордағы ахуалды жақсарту үшін мемлекет, бизнес, депутаттар және ғылыми-білім беру мекемелері бірлесіп, кешенді әрі жүйелі жұмыс жүргізуге тиіс», деген Мәулен Әшімбаев Парламент алдағы уақытта да аталған бағыттағы маңызды бастамаларға қажетті заңнамалық қолдау көрсетуге дайын екенін тілге тиек етті.
Парламенттік тыңдау кезінде еліміздің Өнеркәсіп және құрылыс министрі Қанат Шарлапаев, Өңдеуші өнеркәсіп одағының Төрағасы Марат Баққұлов, Қазақстан машина жасау одағының Төрағасы Мейрам Пішембаев, Қазақстан химиктер одағының вице-президенті Тахмина Нағұманова, Дүниежүзілік банктің сарапшысы Әсет Бижан және тағы басқа сарапшылар сөз сөйлеп, көтерілген мәселеге қатысты ұсыныстарын жеткізді.
