Қуаты айқын «ҚазАзот»

Мерейтой қарсаңында әрі облыс тұрғын­дарының кәсіпорын жұ­мысы­на ашық көзқарасын қа­лып­тас­­тыру мақсатын­да зауыт бас­шы­лығы бұқаралық ақ­па­рат құрал­дары өкіл­деріне бас­па­сөз турын ұйым­дастырып, кәсіп­орын жұмысымен таныстырды. Та­ныс­тырылым зауыттың қалыпты жағдайдағы жұмысы, аммиак, азот қышқылы өндірістері, сары түтін шығатын құбырды көруден басталды. Журналистер кәсіпорынның негізгі нысандарын аралап, Ор­та­лық Азиядағы ең ірі химиялық зауыттың бірі саналатын «ҚазАзот» АҚ-ның жұмыс ырғағымен жан-жақты танысты.

Өндірістік цехтарда кәсіп­орын­ның өнім шығару кезіндегі негізгі өндірістік үдерістері үздік­сіз жүріп жатты. Өнімді бақылау­дың автоматтандырылған жүйесі­нің стансасында болып, онда қорша­ған ортаға әсерді азайтуға көмектесе­тін өнімдерді бақылаудың озық технологияларымен таныстық. Ал әлсіз азот қышқылы цехында бас директордың өндіріс жөніндегі орынбасары Дауржан Жұмабе­ков пен бас эколог Ирина Сюникова әлсіз азот қышқылын өндіру технологиясы және оның өндіріс­те­гі маңызы туралы ақпарат берді. Сондай-ақ газпоршеньді электр стансасында станса мүмкіндіктері көрсетіліп, кәсіпорынды үздіксіз электрмен жабдықтау қамтама­сыз етілетіні айтылды.

Аммиак өнді­ру цехында компания қызметкер­лері зауыт өнімінің негізгі құрам­дас бөліктерінің бірі табиғи газдан ­аммиак алу үдерісінің технологиясы туралы егжей-тегжей айтып берді.

Кәсіпорын зертханасында өнім­дердің сапасын бақылаудың соң­ғы әдістері мен технологиялары ұсынылып, демонстрациялық тә­жірибе жүргізілді, оның барысында азот қышқылының мысқа әсерінен азотты газдардың түзілуі зертханалық жағдайда көрсетіл­ді. Тәжі­рибе нәтижесінде мыс нитраты түзіліп, халық арасында «түлкі құйрығы» деп аталатын газдар бөлінді. Эксперимент сек­рециялардың адамдар үшін салыстырмалы қауіпсіздігін және осы химиялық үдеріс кезінде басқа иістердің жоқтығын көрсету үшін ұйымдастырылды. Бұл азотты газдар адам үшін шекті рұқсат етіл­ген нормативтер асып кеткен жағ­дай­да улы болып саналады екен.

Биіктігі 100 метрден асатын сору құбы­рының арқасында ауа­дағы дисперсия адам денсаулығы үшін қауіпсіз мәндерге дейін қам­тамасыз етіледі. Әрбір қондырғы­да қалдық газдан азот оксиді шы­ға­рындыларын 0,006%-дан ас­пай­тын NOx мөлшеріне дейін төмен­дететін арнайы катализаторларды пай­далана отырып, қалдық газ­дарды ката­литикалық та­зарту жү­йесі жұмысы та­ныс­тырыл­ды. Бұл Еуроодақ елдерінің ұқсас қон­дыр­ғыларына қарағанда салыстыр­­малы түрде өте төмен.

Бас директордың өндіріс жөнін­дегі орынбасары Даур­жан Жұмабеков, Эко­логия департа­мен­тінің директоры Ирина Сюникова, ғылыми зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұ­мыс­тар­дың бас технологі Фарход Сала­ватов, Тұрақты даму департаментінің дирек­торы Дәулет Қали және Заң депар­та­ментінің директоры Дмитрий Квон зауыт туралы де­рек­терді ортаға салып, «ҚазАзот» АҚ-ның қазіргі экологиялық бас­тамалары, ауқымды жобалары мен алдағы жоспарлары туралы айтты.

«Зауыттың алға қойған мақса­ты зор, экономикалық және әлеу­меттік бағыт­та жоспары көп. Біз қондырғыларымыз­­дың үздіксіз жұ­мысын қамтамасыз ету және қоршаған ортаны қорғауды кү­шейту үшін өндірісімізді ауқым­ды жаңғыр­туға ерекше көңіл бөлдік. Электр қуатын жеткізу­ші тарапынан кернеу төмендеген жағдай­да біз қауіпсіз жағында болып, энергия көздерінде жұмыс істей аламыз. Басты мақсатымыз – шығарындыларды азайтып, өнді­рісті дамыту», деді «ҚазАзот» АҚ ди­ректорының орынбасары Даур­­жан Жұмабеков.

Зауыт елімізде алғаш болып фран­цуздық «ENVEA Group» компания­сы­мен бірге нақты уақыт режімінде шы­ға­рындылар деректерін бақылауға мүм­кін­дік беретін ластануды автоматты ба­қы­лау жүйесін енгізген. Дерек­тер Эко­логия министрлігіне беріле­ді екен. Ал сани­тарлық-қорғау айма­ғында зиян­ды шыға­рындылар бол­ған жағдайда кәсіп­­орын перимет­рін бақылайтын екі нысан салынған. Ауа ластанған жағдайда олар авто­матты түрде министрлікке және бар­лық мүдделі қызметтерге деректерді жібереді.

Дауржан Саттарұлы отан­дық ауыл шаруашылығын сапалы отан­дық тыңайт­қыштармен қамта­ма­сыз етіп отырған кәсіпорынның еліміздегі аммиак пен ­аммиак селит­расын өндіретін жалғыз кә­­сіп­орын екенін де тілге тиек етті. Бұл жергі­лікті ауылшаруашылық кәсіпорында­рына шетелдік ты­ңайтқыштарды сатып алмауға және көкөніс, жеміс-жидек, ет, бидай, жарма сияқты азық-түлік өнім­дерінің құнын ұстап тұруға мүмкіндік береді. Сәйкесінше, азық-түлік тәуелсіздігін қамтамасыз етеді.

«ҚазАзот» АҚ-ның отандық тау-кен металлургия өнеркәсібін дамытудағы рөлі зор. Кәсіпорын өнімдері тау-кен өнеркәсібінде бұр­ғылау-жару жұмыстары кезін­де ке­ңінен қолданылады. Африка, Латын Америкасы, Еуропа, Қыр­ғызстан және Өзбек­стан сияқты алыс-жақын жақын шетелдерге белсенді экспорт жасайды. Тоқы­рау жылдарындағы түрлі қиын­дықты артқа тастап, жарты ға­сыр­дан астам уақыт бойы тұ­рақты жұмысын жолға қойған кәсіп­орын жұмысы ұжым үшін мақ­таныш. Конструктивті диалогке ашық­тық, өндірістік үдерістерді үнемі жетілдіру мен қоршаған ор­таға әсерді барынша азайту – зауыт басшылығы мен ұжымның негізгі ұстанымының бірі.

Маңғыстау облысы