Коллажды жасаған – Қонысбай ШЕЖІМБАЙ, «EQ»
Ауыл шаруашылығы басқармасы егін шаруашылығы, астық және тұқым инспекциясы бөлімінің басшысы Кеңес Қайдашевтың айтуынша, егіс құрылымын әртараптандыру мақсатына сәйкес биыл дәнді бұршақты дақылдар егісі 2023 жылғыдан 2,5 есе ұлғайып, 22 мың гектар алқапқа жасымық, құмай, ноқат егілген. Одан бөлек, өңірдегі майлы дақылдар егістігінің көлемі 102 мың гектар болыпты. Бұл былтырғыдан 109 пайызға көп. Шаруалар арасында мал азығы дақылдарын егіп, өсірушілер де көбейген. Қазір 196,7 мың гектар осындай алқап бар. Картоп, көкөніс-бақша дақылдары да жергілікті шаруалардың дәстүрлі кәсібі.
«Бүгінде 294,9 мың гектар дәнді дақыл орылды. Яғни барлық дәнді дақыл егістігінің 98%-ы орылып, орташа өнімділік гектарына 10 центнерден айналды. 288 мың тонна астық жиналды», дейді Кеңес Баянұлы.
Майлы дақылдың да 21 мың гектары орылып, орташа есеппен гектарына 8,7 центнер өнім алынған. 18,4 мың тонна дән қамбаға түсті. Бұдан бөлек, 7 мың тонна картоп, 14 мың тонна көкөніс, 18,2 мың тонна бақша өнімі жиналған. Егін ору жұмысы жалғасып жатыр.
Басқармадан шаруалар жұмысын жеңілдететін игіліктер жөнінде де сұрадық. Білгеніміз, аймаққа «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ арқылы «Кең дала» бағдарламасы бойынша көктемгі дала жұмыстарын қаржыландыруға шаруаларға 5%-бен 2,4 млрд теңге бөлініп, толық игерілген. «Кең дала-2» бағдарламасы арқылы егіс және егін ору жұмысын 5%-бен қаржыландыру үшін 12 млрд теңге тағы бөлінген. Дәл осы бағдарлама аясында шаруалар қазірдің өзінде 2,4 млрд теңге алған.
Облыста арнайы лицензиясы бар 8 астық қабылдау кәсіпорыны бар. Олар Бәйтерек, Бөрлі, Теректі, Тасқала, Шыңғырлау аудандары мен Орал қаласының аумағында орналасқан. Кәсіпорындар 586 мың тонна өнімді қабылдап, сақтай алады. Кеңес Баянұлының айтуынша, элеваторлар өнім қабылдауға толық дайын.
Жыл сайын егін орағы кезінде жанармай қат болып, бағасы аспандап кететін. Бірақ мемлекет мұндай жағымсыз құбылыстың алдын алуға ерте қам жасаған екен. Биылғы көктемгі дала жұмыстарына 8,5 мың тонна дизель отыны бөлінген. Облыстағы ауыл шаруашылығы құрылымдары 5,8 мың тонна дизель отынының 1 литрін 238 теңгеден сатып алған.
«Күзгі дала жұмыстарына тағы 8,3 мың тонна дизель отыны бөлінді. Жеткізуші оператор – «NEFTEK Operating» ЖШС. Қазір Орал қаласындағы мұнай базаларынан, жанар-жағармай құю стансаларынан 1 литр дизель отыны литріне 250 теңгеден беріліп жатыр», дейді Кеңес Қайдашев.
Облыста 97 мың гектар алқапқа күздік дәнді дақыл себу жоспарланған. Бұған қажетті тұқым қоры толық дайын. Қазірдің өзінде 72 мың гектар алқапта егіс аяқталды.
Сондай-ақ өңірде өсімдік шаруашылығын субсидиялау бағдарламаларына – 1,7 млрд теңге, тұқым шаруашылығын дамытуға – 284,3 млн теңге, тыңайтқыш мен пестицид құнын субсидиялауға – 899 млн теңге, мемлекет басымдық берген дақылдар өндірісін дамытуға – 495 млн теңге, ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілерге су беру қызметінің құнын субсидиялау үшін – 37,1 млн теңге бөлінген. Сонымен қатар «Қазагрэкс» АҚ және «Оралжер» ЖШС мекемелері арқылы тұқымның егу сапасын тексеруге – 29 млн теңге бөлінсе, егістің жауы – саяқ шегірткелерге қарсы химиялық өңдеу үшін 551 млн теңге қаражат қарастырылған.
Батыс Қазақстан облысы
