Ұлттық статистика бюросы биыл сәуір айындағы есебінде Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің жұмыспен қамту органдарына 315,6 мың отандасымыз жұмыссыз ретінде ресми тіркелгенін мәлімдеді. Ал жалпы еңбек етуге құлықсыз азаматтар қатары 450 мыңға жеткенін жазды. Көрсеткішті аймақтарға жіктесек, көш басында Алматы, Түркістан, Маңғыстау облысы мен Астана қаласы тұр. Түйткілді мәселенің ушығуына әсер етуші негізгі фактор қатарында өнеркәсіптің әркелкі дамуы, ауылдық жерлердегі жұмыс орындарының тапшылығы, урбанизация бар.
Әйтсе де, мемлекет ел экономикасының аяғына тұсау болып отырған өткір мәселені жүйелі шешуге кіріскен. Оның бірі – «Joltap» әлеуметтік жобасы. Астанада бұл бастама жаңа мамандықтарды тегін игеріп, өз ісін ашуға, тұрақты жұмыс табуға, 52 мемлекеттік қолдау шаралары бойынша кеңес алуға мүмкіндік береді.
Игі жоба аясында еңбекке араласқан Айбат Мұталов алғашында мамандардан «Баршаға мүмкіндік» модульдік пунктінде кеңес алғанын айтты. Кейін өзінің «дәнекерлеу» мамандығын жетілдіріп, жыл басында жеке кәсібін бастаған.
– Кеңседе маған газбен дәнекерлеуші курсының оқу үдерісі түсіндірілді. Оқыту офлайн форматта екі аптаға созылды. Жұмыс күндері екі сағаттан тек теорияны ғана емес, сонымен қатар тәжірибе де үйрендік. Іс жүзінде бізге әрдайым кеңес сұрай алатын тәлімгер берілді. Олар сабақта қосылыстың қалай дәнекерленетінін, оттықты қандай бұрышпен, қандай жылдамдықпен жүргізу керектігін көрсетті. Нәтижесінде, мамандандырылған оқудан өтіп, жеке кәсіпті дамытуға күш салдым. Бизнесті ашпас бұрын іштей қатты уайымдадым. Бастапқыда кәсіпорыннан өрт сөндіру гидранттары мен болат тістерге стендтер жасау қызметтерін алдық. Өз ісіңді жүргізуде тәжірибең болмаса қиын екен. Мәселен, кей қызметкер күтпеген жерден жұмыстан кетіп, оларды алмастыратын маман таппай тосылдым. Бірақ мәселе оңтайлы шешілді. Болашақта жоба аясында SMM, есепші курстарын да меңгеруді жоспарлап отырмын, – деді жас кәсіпкер.
Қазір Астана қаласында жұмыссыздық деңгейі 4,5%-ды құрап отыр. Сондықтан бұл жобаға 18-50 жас аралығындағы кез келген елордалық тұрғын қатыса алады. Бүгінде 21 мың азамат мемлекеттік қолдау шарасы мен қаланың өзекті жұмыс орындары туралы кеңес алып, 16 жұмысшы және цифрлық дағды жөнінен қысқамерзімді оқудан өткен.
Жауаптылар әлеуметтік бастаманы одан әрі жетілдіріп, арнайы «Jumystap.kz» платформасын жасақтады. Бастама алғаш тамыз айында Астана қаласының әкімі Жеңіс Қасымбектің «Joltap» түлектерімен кездесуінде іске қосылды.
– Сайтқа тек Астана қаласының азаматтары мен бизнес өкілдері ғана емес, тіпті Алматы, Теміртау, Семей сияқты аймақтардан жұмыс берушілер де қосылып жатыр. Платформаға телефон нөмірін жазу арқылы ғана тіркелуге болады. Қазіргі уақытта сайтта 7 мың адам тіркелген. Яғни әрбір төртінші адам тіркелуден өтеді деген сөз. Бұл – отандық стартап үшін өте жақсы нәтиже. Осынша қолданушының ішінде 1 мыңы кәсіпорын болса, 6 мыңы – жұмыс іздеуші. Жұмыс берушілердің ішінде ірі әрі желілік кәсіпорындар да бар. Сайтта жұмыс бойынша 1 100 хабарлама жарияланды. Алайда бұл – осыншама жұмыс орны бар деген сөз емес. Кей кезде бір хабарламаның артында 20, тіпті 200 адамға тапшылық тұрады. Яғни бос жұмыс орны саны – осы 1 100 хабарламадан көп деген сөз. Қоғамдық тамақтану, қызмет көрсету, сауда салаларында қызметкер тапшылығы бар. Онда жұмыс берушілер кемінде 200-ден аса хабарлама қалдырған, – деді «Joltap» жобасының сараптама бөлімінің менеджері Ерасыл Ділдәим.
Оның айтуынша, көбіне қолданушылар кеңседегі жұмысқа, цифрлық тапсырмалар мен сауда салаларына қызығушылық білдіреді екен.
– Отандастарымыз сатушы-кассир, бариста, графикалық дизайн, сату менеджері, таргетолог, тігінші, СММ, есепші, жүргізуші, мерчендайзер, күзетші, жүк тасымалдаушы сияқты мамандықтарға үндеу қалдырып жүр. Сайттың негізгі мақсаты – жұмыс берушілер мен үміткерлерді бір-бірімен тез арада байланыстыру. Осының бәрі адамдардың ыңғайлығы үшін Whatsapp мессенджері арқылы жүзеге асырылады, – деді ол.
Сервистік платформа еліміздің барлық азаматына тегін түрде қолжетімді. Негізгі қолданушылар қатарында тұрақты жұмыс іздеуші мен үйден жұмыс істеуді қалайтын азаматтар бар. Бұған қоса уақытша тапсырыс орындаушыны іздейтін кәсіпкерлер де кездесетін көрінеді.
– Бұл платформаның басқа да жұмыс іздеуге мүмкіндік беретін сайттардан айырмашылығы бар. Біріншіден, 6 мың жұмыс іздеушінің жартысы – «Joltap» жобасының түлектері. Яғни жұмысқа дайын 3 мың үміткер бар деген сөз. Екіншіден, тек тұрақты жұмыстан бөлек, кішігірім тапсырысты орындайтын маман иелерін табуға болады. Айтпақшы, тапсырыс аумағы шектелмеген. Басқа елден тапсырыстар да қабылданады. Үшіншіден, сіз жұмысты немесе қызметкерді делдалсыз және төлемсіз таба аласыз. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына арнаған Жолдауында 2025 жылды «Жұмысшы мамандықтары жылы» деп жариялады. Осыған байланысты «Jumystap.kz» сайты халық арасында жұмысшы мамандықтарын ілгерілетуге, еңбек құндылықтарын кеңінен насихаттауға, жұмыссыздық деңгейін азайтуға өз үлесін қосады деген сенімдеміз, – деді Е.Ділдәим.
Жаңадан құрылған сайтта күн сайын қолданушылар пікірі ескеріліп, оның жұмысы цифрлық технологиялар есебінен жетілдіріліп келеді. Егер кейбір жұмыс іздеуге мүмкіндік беретін платформаларда алаяқтар кезігетін болса, бұл сайтта мұндай хабарламаларға жол берілмейді. Мұны жауаптылар жіті қадағалап отырады.