Бұған дейін хабарлағанымыздай, 21 маусымда Иордания Хашимиттік Корольдігінің астанасы – Амман қаласында Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев атындағы даңғылдың ашылу салтанаты болды. Ашылу рәсімінде Амман қаласының мэрі Омар әл-Маани мен Астана қаласының әкімі Иманғали Тасмағамбетов сөз сөйледі.
Амман қаласының мэрі Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев даңғылының ашылуы үлкен оқиға екенін айта келіп, бұған Иордания Королі Абдалла ІІ тікелей ұйытқы болғанын атап өтті. Қала басшысының айтуынша, Амман мен Астана бауырлас қалалар болып табылады. Екі қаланың ынтымақтастығын дамытуға бағытталған бағдарлама бар. Бағдарламада бірқатар салалар бойынша байланыстар орнату нақтыланған. Қазақстан Нұрсұлтан Назарбаевтың басшылығымен қарқынды дамып келеді, деді қала басшысы. Қазақстан Президенті Иордания мен Қазақстан арасындағы ынтымақтастықты нығайтуға ұдайы баса назар аударады. Өткен жылы Қазақстанда Иорданияның күндері өтті. Ол екі ел арасындағы байланыстарды жақсартуға ықпал етеді. Біз Амман қаласының көрікті бір көшесі Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың есімімен аталуын екі ел арасындағы тығыз қатынастардың белгісі деп білеміз.
Астана қаласының әкімі Иманғали Тасмағамбетов ашылу салтанатындағы сөзін әріден бастады. Араб әлемінің адамзат тарихына қосқан үлесі ұшан-теңіз, деді елорда әкімі. Соның ішінде Иордания – талай өркениеттердің орталығы болған ел. Осындағы Геркулес ғибадатханасы, ежелгі Петро шаһары әлемдік мәдениеттің озық үлгілері. Бүгінгі Иордания – Таяу Шығыстағы ең тұрақты мемлекеттердің бірі. Ол өзінің білікті сыртқы саясаты арқылы бүкіл аймақтағы тыныштықтың кепілі болып отыр. Соның нәтижесінде Иордания халықаралық қоғамдастықтың белгілі әрі белді мүшесіне айналды. Мұның өзі Таяу Шығыс мемлекеттері көшбасшыларының ең танымал өкілі Хусейн І-дің мұрагері жоғарғы мәртебелі Король Абдалла ІІ-нің биік беделінің арқасы деп білеміз.
“Мың досың болса да аз” дейді араб даналығы, деп жалғастырды сөзін Иманғали Тасмағамбетов. Қазақстан мен Иордания арасындағы ынтымақтастықтың орнағанына – 18 жыл. Осы уақыт екі елдің арасын жақындастырып, достығын нығайтқан айрықша кезең болды. Елдер арасындағы экономикалық, іскерлік және мәдени-рухани байланыстар тұрақты дамып келеді. Қазақстан тарапынан көзделген инвестициялық жобалар аз емес. Келешекте атқарылатын жұмыстар да жетерлік, оған мүмкіндік те мол. Оның бірден-бір кепілі – жоғары мәртебелі Иордания Королі Абдалла ІІ мен Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың жоғары деңгейдегі кездесулері, мемлекетаралық келісімдері, екеуара шынайы сыйластығы.
Астана қаласының әкімі Иманғали Тасмағамбетов бұдан соң осы айтулы шараға тоқталды. Әкімнің атап өткеніндей, бұл – қазақстандықтар үшін айрықша атаулы оқиға. Амман қаласында Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың атына көше беріліп отыр. Амман ежелгі шаһар, Астанамен бауырлас қала. Осы шаһардың шежіресіне Қазақстан Президентінің есімі де енді. Бұл – иорданиялықтардың қазақ халқына, оның Президентіне деген ізгі ілтипатының көрінісі. Қазақстан басшысына деген Иордания Королінің зор құрметі. Бұл – Иордания Королінің әлемдік деңгейдегі саясаткер, Тәуелсіз Қазақстанның Тұңғыш Президенті, Ұлт Көшбасшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың тарихи тұлғасына, ішкі және сыртқы саясаттағы стратегиялық бейбіт ұстанымдарына, екі ел арасындағы ынтымақтастықты бекіте білген орасан зор еңбегіне берілген баға.
Салтанатты рәсім аяқталған соң, оған қатысқандармен де әңгімелесудің сәті түсті. “Қазақстан Президенті Н.Ә.Назарбаевтың атына көше беріліп, оның ашылуы біз үшін айтулы оқиға, – деді Иордания Парламенті Сенатының депутаты, Өнеркәсіп палатасының президенті Хатем әл-Халауани. – Бұл екі мемлекет арасындағы шынайы ынтымақтастықтың жарқын көрінісі деп білемін”. “Иордания Корольдігіндегі Амман қаласында ең үлкен көше Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың есімімен аталуы біз үшін үлкен мәртебе, – деді бизнесмен Хасан Бейбарыс. – Менің шыққан тегім ұлы қазақ халқымен тығыз байланысты. Нұрсұлтан Назарбаев қазақ, менің де арғы ата-бабаларым қазақ болған. Бұл шараға ерекше қуанып отырмын”.
“Біз Қазақстан Президентін ерекше құрметтейміз, – деді Араб-Амман университетінің вице-президенті Каид Әбделках. – Нұрсұлтан Назарбаевтың өз елінде жүзеге асырып жатқан істерінен жақсы хабардармыз. Халықаралық беделі аса зор. Ислам даму банкінің Қазақстандағы бөлімшесінде істеген кезімде бұған анық көзім жетті”. Ал Амман қаласының тұрғыны Васем Каммаш: “Нұрсұлтан Назарбаев атындағы даңғыл Амман қаласының шығыс және батыс аудандарын жалғастырады. Көшенің бойында еңселі ғимараттар, мекемелер, сондай-ақ көп қабатты тұрғын үйлер орналасқан”, деді.
Салтанатты рәсімге Иорданияда тіркелген бірқатар шетелдік елшіліктердің басшылары да қатысқан болатын. “Бүгін біз Амман қаласындағы көрікті көшелердің бірін Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың есімімен атау шарасына қатыстық, – деді бізбен әңгімесінде Ресейдің Иорданиядағы Төтенше және өкілетті елшісі Александр Кулагин. – Ресей мен Қазақстан – стратегиялық әріптес мемлекеттер. Қазақстанның Иорданиядағы елшілігімен біз тығыз қарым-қатынаста жұмыс істеп келеміз. Президент Н.Назарбаевтың беделі ТМД, Араб елдерінде ғана емес, дүние жүзінде жоғары”. Ал Әзірбайжанның Иорданиядағы елшісі Елман Аросли: “Нұрсұлтан Назарбаев – біздің заманның аса көрнекті мемлекет қайраткерлерінің бірі. Оның атына Амман қаласында ғана емес, әлем елдерінің өзге де астаналарында көшелер берілсе, артық болмайды. Оған Нұрсұлтан Назарбаевтың беделі де, мәртебесі де әбден лайық”, деді.
Аталмыш шара барысында қазақстандық делегация мүшелері – Мәдениет министрі Мұхтар Құл-Мұхаммед пен Парламент Сенатының депутаты Қуаныш Сұлтановты да сөзге тартқан едік.
“Иордания күллі мұсылман әлеміндегі ең беделді мемлекеттердің бірі, – деді Мұхтар Құл-Мұхаммед. – Кеңес Одағының кезінде араб дүниесіне, Ислам әлеміне қатысты бірде-бір мәселе сол кездегі Иордания Королі Хусейн бен Талалдың қатысуынсыз шешілмейтін. Мінеки, оның ұлы Абдалла әлем таныған саясаткер деңгейіне көтерілді. Ол – Шығыс пен Батысты жалғап жатқан жаңа буынды монархтардың өкілі. Оның Қазақстанға деген құрметі шексіз. Қазақстан Президентін өзінің туған ағасындай сыйлайды. Сапармен келген сайын әуежайдан қарсы алып, өзі шығарып салады. Сондықтан күллі мұсылман әлеміндегі қадірлі қалалардың бірі – Амман қаласының қақ ортасындағы даңғылды Нұрсұлтан Назарбаевтың атына беруі, бұл Елбасына ғана емес, бүкіл қазақ халқына жасалған құрмет деп білеміз. Бұл – Қазақстан Президентінің халықаралық деңгейдегі беделінің арқасы. Жалпы, араб әлемінде Нұрсұлтан Назарбаевтың есімін жарық сұлтаны, адамдарға нұр сыйлаушы сұлтан ретінде ерекше қадірлейді”.
Ал Парламент Сенатының депутаты Қуаныш Сұлтанов: “Бұл еліміздің, халқымыздың тарихында бұрын-соңды болмаған айрықша оқиға болып табылады, – деді осы жайында. – Қай мемлекет, қайсы ел қазақтың атын ұлықтап, өз қалаларында көше беріп еді. Бұл тұңғыш рет болып отыр. Бұл Президент Нұрсұлтан Назарбаевқа ғана көрсетілген құрмет емес, бұл бүкіл қазақстандықтарға көрсетілген құрмет”.
Әлисұлтан ҚҰЛАНБАЙ.