Бағдарлама не береді?
«Күміс университет» – 50 жастан асқан жандарға екінші мамандық алуға көмектесетін халықаралық қозғалыс. Мұндай модель негізінен Франция, Англия, Қытай, Жапония сияқты елдерде 60 жылдан аса уақыт бойы сәтті жұмыс істеп келеді. Қазақстан университеттері «lifelong learning» тұжырымдамасы шеңберінде 2022 жылдан бастап «Күміс білім беру» бағдарламаларын іске асырып жатыр. Бұл жоба Үздіксіз білім беру және жұмыс тұжырымдамасын жүзеге асыру мақсатында қолға алынған.
Білім жетілдіру бағытындағы аталған жоба егде жастағы ел азаматтарына әртүрлі білім бағдарламалары бойынша оқып, дамуына, жоғары оқу орнында өзін қайтадан студент сезініп, ізденуіне, кәсіби дамуына жол ашуды көздейді. «Күміс университеті» қызметінің мақсаты аға буын өкілдерінің өмір сүру сапасы мен әлеуметтік белсенділігін арттыру, сондай-ақ тұрмыстық, кәсіптік, жартылай кәсіби және әуесқойлық дағдыларды меңгеру курстарын ұйымдастыру арқылы білім деңгейін ғылым мен технология қарыштап дамыған кезеңге сай жетілдіруге бағытталған. Бірақ оқып шыққан тыңдаушыларды жоба бойынша жұмысқа орналастыру қарастырылмайды.
Ғылым және жоғары білім министрлігінің таратқан ақпаратына сүйенсек, 2024 жылдың бірінші жартыжылдығында «Күміс университет» жобасымен еліміздің 39 жоғары оқу орнында (ЖОО) 1783 адам 308 білім бағдарламасы бойынша оқып жатыр.
Бұл жоба білім бағдарламаларының келесі бағыттарын ұсынады: компьютерлік сауаттылық; мемлекеттік қызметтерді алу дағдылары; қаржылық сауаттылық; тілдік курстар; тарих; психология негіздері және т.б. Әр жоғары оқу орнында курстардың тізімі өңірдің қажеттілігіне қарай жасалады. Білім бағдарламаларының тізбесімен әрбір тілек білдіруші осы бағдарламалар бойынша оқытуды ұсынатын ЖОО-ға тікелей хабарласып таныса алады. Бір тыңдаушыға бірнеше курсқа қатар жазылуға болады. Оқуды сәтті аяқтағаннан кейін курстан өткендерге тиісті бағыт бойынша оқығаны туралы сертификат беріледі.
Оқыту талаптары қандай?
«Күміс университетте» оқу жылының басталуын академиялық кезеңге сәйкес сабақтың ұзақтығы аптасына 2-3 реттік жиілікпен бір академиялық сағатта, курс тобындағы тыңдаушылар санын 10 адамнан асырмай белгілеу ұсынылады.
Аталған жоба ЖОО-да келесі шаралар арқылы жүзеге асырылады: аудиториялық қорды бекіту, оқытудың ақпараттық жүйелеріне қолжетімділікті қамтамасыз ету; ұсынылатын білімнің сапасына, оқытушылық қызметтегі инновациялық тәсілдерге баса назар аудара отырып, оқу сабақтары мен тренингтерді жүргізетін оқытушылар үшін сыйақы мен көтермелеудің тұрақты жүйесін құру; білім беру мүмкіндіктері туралы тыңдаушылардың назарын аударуға, хабардар етуге бағытталған ақпараттық қолдау көрсету, маркетингтік іс-шаралар өткізу.
Еліміздің ЖОО академиялық еркіндік қағидасымен жұмыс істейді, яғни университеттер оқыту үдерісі шеңберінде өз бетінше шешім қабылдауға құқылы. Осыған байланысты ЖОО ішкі нормативтік актілер мен ережелерге сәйкес тұрақты тұрғылықты жері жоқ тыңдаушыларды қабылдау мәселесін өз мүмкіндігіне қарай өзі шешеді. Бұл ретте мұндай тыңдаушыларды қабылдау туралы шешім ЖОО-ның жалпы миссиясына сәйкес келуге, сондай-ақ инклюзивті білім ортасын құруға және халықтың әлеуметтік осал санаттарын қолдауға ықпал етуге тиіс екенін ескеру маңызды.
Зейнеттегі тыңдаушылар
Өзбекәлі Жәнібеков атындағы университетінде «Күміс университет» жобасы аясында елуден асқан тыңдаушы тегін курстан өтіп жатыр. Олардың қатарында 72 жастағы Сұлушаш Ташкенбаева да бар. «Ерте жастан балаларды дамыту» курсын оқып жүрген зейнеттегі студент 1 жастан бастап баланың сөйлеуі мен негізгі психикалық дағдыларын қарқынды дамыту жолдарын үйренеді.
Бұл туралы С.Ташкенбаева өз ойын: «Курстың немере, шөберелерді тәрбиелеуде біз үшін алатын орны ерекше болды. Көріп жүргендеріңіздей, қазір балалардың сөйлеуі кеш дамиды. Олардың сөйлеуін жетілдіруді халық тәрбиесімен ұштастырып, халықаралық, әлемдік тәжірибелер арқылы жаңа ақпараттарды, терминдерді, инновациялық технологияларды тиімді пайдалану жолдарымен таныстық. Англия, Италия, Франция, Жаңа Зеландия мемлекеттерінің білім жүйесіндегі ерекшеліктерді интерактивті тақтаны пайдалану арқылы түсіндік», деп жеткізді.
72 жастағы тыңдаушы 1979 жылы қазіргі Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университетін бітіріп, зейнетке дейін мұғалім болған. Төрт перзенттен 14 немере, 2 шөбере сүйіп отырған Сұлушаш әже өзінің педагогикалық білімі бола тұра, бұған қоса саналы ғұмырын арнаған мұғалімдік тәжірибесімен шектеліп қалмай, жаңа жағдайда жаңа білім алып, ұрпақ тәрбиесіне дендемекші.
Ал 83 жастағы Зауза Молдабекова Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университетінде «Күміс университет» жобасымен 70-ке жуық егде жастағы тыңдаушылардың бірі болып тегін білім алды. Ол ағылшын тілі және цифрлық сауаттылық курсына қатысты. 83-тегі тыңдаушы курс туралы әлеуметтік желілердегі хабарламадан білген.
«Курс туралы хабарламаны оқығанда қатты қуандым. Бұл – бізге беріліп жатқан үлкен қолдау. Ақпараттық технологияларды меңгеру, тіл үйрену – заман талабы. Еліміздің ертеңі жарқын болуы үшін халықтың сауатты әрі денсаулығының мықты болуы маңызды. Оқытушыларға ризамын, білмегенімізді үйретіп, түсіндіруден жалыққан емес. Сауаттылықтың өзі өзара сөйлескеннен, сұрап білгеннен басталады. Зейнетке шықсам да қоғамдық жұмыстарға араласуды тоқтатпадым. Қаламыздағы волонтерлік ұйымның мүшесімін. Қаланы абаттандыру, көшет отырғызу, тазалықты сақтау жұмыстарына атсалысамын. Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы «Мен айтпасам білгенімді. Сен жазбасаң көргеніңді, Ұрпағың қайдан білер өмір сүргеніңді» деген екен. Осы қағида менің өмірлік ұстанымыма айналған», дейді ол.
Зауза Молдабекова – 30 жыл бойы Ақтөбе облысы Темір ауданында дәрігер болып қызмет атқарған І дәрежелі терапевт, «Құрмет белгісі» орденінің иегері, ұл-қыз өсіріп, немере-шөбере сүйіп отырған асыл әже. Бәрінен бұрын ол – өзінің ұрпағына үздіксіз ізденудің озық үлгісін көрсетіп отырған ізденімпаз жан.
