Сегіз жүз адам жұмыс істейтін мекемедегі тіршілік тым ерте басталады. Жүргізушілер таң атпай әуелі медициналық байқаудан өтеді, артынша бұлардың дайындығын механик бақылайды. Таңғы сағат алты жарымда автобустар түрлі тарапқа жолға шығады.
«Қаладағы әр бағыттың өзіндік ерекшелігі бар. Мысалы, мен жүргізетін №12 автобус жолында оқу орындары, сауда үйлері мен базарлар жиі орналасқан. Сондықтан да салонның бос болатын кезі сирек, керісінше сыймай қалатындар көп. Таңертең жұмысқа, кешке үйге асыққандардың бәрін ала кетуге тырысамыз. Біздің бағыттағы 1 автобус күніне 360 шақырымнан астам жол жүріп, 600–700 жолаушы тасымалдайды. Қанша адам болса, сонша мінез бар. Соның бәріне қалтқысыз қызмет көрсетуіміз керек», дейді ол.
Осы салада ұзақ жыл тәжірибе жинаған маман жергілікті «Болашақ» университеті мен «Ақмешіт» институтын бітірген. Бірақ мамандығына сәйкес жұмыс істеу бұйырмапты. Тіпті оны іздемеді де, үйренген кәсібін жалғастыра берді. Ойлап отырса, осы уақытқа дейін жарты миллион шақырымнан астам жол жүріп, жүздеген мың адамды тасымалдапты. Көшесінде көлігі қайшыласқан қалада мұндай кәсіппен айналысу айтуға ғана оңай, әрине. Сонда да мекеме қақпасынан еніп, әріптестеріне жеткеннен-ақ бәрін ұмытып сала береді.
Жолаушы ретінде өзіміз де қала ішіндегі автобустар жұмысы бұрынғымен салыстырғанда көп жақсарғанын байқаймыз. Дегенмен салаға сын айтқыштар әлі де болса табылады. Бірақ олар да жол жүру мәдениетін, жолаушы жауапкершілігін сезінсе дейсің. Кейде аялдамадан мінген көлігің сәл жүріп, қайта тоқтап жатады. Есігі ашылғаннан тағы біреудің мінетінін біліп, аялдамаға жете алмай, амалы құрыған қарт кісінің немесе жүруі қиын науқас жанның енетінін күтіп тұрғаныңда қол-аяғы балғадай жап-жас іні-қарындастарымыздың кердеңдей басып кіргенін көріп, талай мәрте бас шайқағанбыз. Қазір көп адамның көңіліне сыймайтын осындай көрініс азайып келеді.
«Кейде автобусқа әдейілеп жанай жүріп, ығыстырғысы келетіндер болады. Одан бөлек, жүздеген адам тиеген көлік алдынан аяқасты атып шығатындар да аз емес. Осыдан да екі көзіміз жолда болады. Сондайда аялдамасы жоқ тұстан қол көтеріп тұратындар «Неге жан-жақтарыңа қарамайсыңдар?» деп кейіп жатады. Тіпті есігіңнің алдынан мініп-түскісі келетіндер бар. Үлкендер болса түсінер едік, қарға адым жер жаяу жүргісі келмейтін жап-жас қыз-жігіттерді бүгін тәрбиелемесек, ертең бармақ тістеп қаламыз. Студент кезімізде талай мәрте құрылыс материалдарын түсіріп, ақша таптық. Қазіргілер ондайға жоламайды. Кейде автобусқа түрлі қорға ақша жинайтын жастар мінеді. Тепсе темір үзетін солардың болымсыз тірлік соңында жүргеніне қарным ашады. Талайына ақыл айтып жібересің, бірақ көп ұзамай қайта айналып келіп тұрғанын көресің. Түрлі кәсіпорын осы күні колледждерде білім алып жатқан жастарымызды дипломы қолына тиісімен жұмысқа алуға әзір. Бірақ кейінгі толқынның соған құлқы жоқ. Мемлекет басшысы бастамашы болған «Жұмысшы мамандықтар» жылы осындай олқылықтарды жойып, жұмысшы мәртебесін көтереді деп үміттенеміз», дейді кейіпкеріміз.
Жолы түсіп, басқа облыс орталығына сапарлай қалса, ең алдымен ондағы жолаушылар тасымалына назар аударатыны бар. Алматы мен Астанада бұл жағы жақсы жолға қойылған. Қарағанды, Жезқазғанда да жаңа көліктер жүйткіп жүр. Қызылордадағы автобус паркінің қазіргі жағдайын бұрынғымен салыстыра алмайсыз. Техника жаңарды, жалақы өсті. Осыдан оншақты жыл бұрын сықырлаған ескі көлікпен жүретін қызылордалықтар қазір жазда салқын, қыста жылы автобустармен қатынайды.
Оны құланиектеніп атқан таңмен таласып, жұмысына асықтыратын құдірет – елдің сенімі мен жауапкершілік. Әр аялдамада жолын тосқан жандарды діттеген жеріне жеткізіп, жолаушының амандығына алаңдайтын автобус жүргізушісі әрдайым ел алғысын тыныс-тірлігіне арқау етіп келеді.
ҚЫЗЫЛОРДА
