Тәлімі мол туынды

Бұл жинаққа әріп­тесіміздің  «Бо­лашақ» бағ­дар­­ла­масы аясында АҚШ-тың Джордж Ва­шингтон универси­те­тінде жүр­гізген зерт­теулері енген. Жас зерттеуші  бір жыл бойы АҚШ Кон­гресінің кітапханасы мен Гель­ман, Шекспир, Лузер Киң атындағы қалалық кітап­­ханасын­да отырып, халқымыздың тари­хы мен мәдениетіне бай­ланысты тың дерек­тер іздеген. Сондай-ақ  Питтс­бург,  Нью-Йорк, Джорджтаун уни­вер­ситеттері се­кіл­ді іргелі оқу орындарының ғы­лыми кітапханаларын­да сақталған ең­бектер­ден қазаққа қатысты біраз дү­ние тапқан. Соның бәрі осы жи­наққа топтастырылып отыр.

Кітапқа пікір жазған Берік Уәли автордың Ва­шингтон кітапха­наларын тынбай аралап, Америка архивтеріндегі ұлтымызға қатысты деректерді жинақ­тау арқылы елі­міздің рухани қоржынын толық­тыруға қомақты үлес қосқанына ризашылығын білдірген.

Шынында да, жаңа жинақ маз­мұнды мәлі­меттерге өте бай. Мәсе­лен, зерттеуші «Арынғазы сұлтан­мен кездескен неміс ғалымы» атты мақаласында 1823 жылы Берлинде басылған «Орынбордан Бұхараға дейін» атты жолжазба кітапта қазақ тарихына байланысты қызықты деректер кездесетінін баяндайды. Онда доктор Эдвард Эверсманн Арынғазы сұлтанның ауылына барып, одан әрі көптеген қазақ ауылын аралағанын айтады. Сондай-ақ неміс биологіне сайын даланы мекендеген қазақтардың ер мінезі, табиғаты ерекше әсер сыйлағанын шынайы жеткізеді. Бұдан бөлек, Дүйсенәлінің  «Қазақ ертегілері Америкаға қа­лай жетті?», «Аштық бос­қындарымен кездескен ­жи­­һанкездер», «Свен Хе­дин көрген Қазақия», тағы басқа да мақалаларын­да көптеген тың дүниеге кез боласыз. Жаңа әлем ашқандай құмарыңыз артады. Қызығасыз.

Джордж Вашингтон уни­верси­тетінің профессоры Питер Ролл­берг талантты әріптесіміздің Вашинг­тонда болған бір жылында тың зерттеу жүргізгеніне тәнті болған.

«Ол қысқа уақыт ішінде АҚШ пен Қазақстанның мәдени байланы­сы­на қа­тысты соны деректер тауып, тарихына зерделі зерттеу жасады. Тіпті осы тақырып­та жүйелі із­денген алғаш­қы зерт­теуші десек артық емес. Нәтижесінде, қа­зақ жеріне арнайы сапармен бар­­ған саяхатшылар мен ғалымдар жа­­зып қалдырған си­рек және құн­ды дерек­терді оқыр­­манға ұсы­нып отыр.  Оның бұл із­денісі екі елдегі оқыр­мандарға да бағалы болары сөзсіз», деп жоғары баға бе­ріпті.

Қысқасы, бұл жинақтың та­нымдық тәлімі мол. Оқыңыз!