Осы төртінші отырыстың секциясында жоғары оқу орындарының оқулықтары мәселесін көтердім. Қазір елімізде оқып жатқан 630 мың студенттің 75%-ы қазақ бөлімінде оқиды. Ал олардың қазақ тіліндегі оқулықпен қамтылу деңгейі – 39% ғана. Бұл, әрине, өзекті мәселе екені анық. Осыған байланысты мектеп оқулықтары сияқты ЖОО оқулықтарын да республикалық бюджет есебінен шығаруды ұсынып, мәселе етіп көтердік. Әрине, мұндай ұсыныс қаражат табу тұрғысынан Қаржы министрлігіне өте ауыр тиеді екен. Сол себепті ұсынысымызды жұмсартып, неғұрлым қаражат аз кететін нұсқасын алға тарттық. Яғни кезінде біз шетелдік 100 оқулықты аударып шыққан едік. Тура сол сияқты оқулықтарды аударып, тек электрондық нұсқада таратуды ұсындық. Бізде қазір 280-дей мамандық бар екен. Соларға кемінде бір-бір оқулықтан ғана электрондық нұсқада шығарсақ, соның өзі жетіп жатыр. Оған кетер қаражат көлемі де аз, таралу ауқымы да шексіз болар еді. Тиісті министрлік осыған келіскендей болды.
Ендігі мәселе – докторанттардың, тіпті академиктердің шетелдік рейтингтік журналдар базасына мақала беру проблемасы бар. Берген мақалаңның шығуын бір-екі жыл күтесің. Қорғайтын диссертациялары дайын, ал шетелдік журналға материалдары шықпаған соң құр босқа уақыт жоғалтып, күтуге мәжбүр. Елімізде ЖОО-лар мен ғылыми институттардан шығатын 300-дей ғылыми журнал бар екен. Сол журналдардың ішінен конкурс арқылы Scopus базасына өтетін, мәселені қарай алатын ғылыми журналдардың бас редакторларының қауымдастығын құруды ұсынғанбыз. Ғылым және жоғары білім министрі Президент жанындағы Ұлттық ғылым академиясының аясында ғылыми журналдардың бас редакторлары қауымдастығының құрылатынын қуанышпен жеткізді. Осылайша, айдалаға ақша шашпай, өзіміздің арамыздан шетелдік талаптарға сай келетін журналдарды айқындап, докторанттарымыздың ғылыми мақалаларын отандық журналдарға жариялауына мүмкіндік туып отыр. Біріншіден, бұл диссертацияны қорғау уақытын жеделдетеді, екіншіден, олардың ғылыми тұрғыдан әлсіремеуін қамтамасыз етеді.
Кәрімбек ҚҰРМАНӘЛИЕВ,
филология ғылымдарының докторы, профессор, академик
