Егеменді еліміздің өркениетке ұмтылған қадамы жыл өткен сайын өмірімізге оң өзгерістер әкелуде. Әсіресе, денсаулық сақтау саласында ілгерілеушілік іздері айқындалып, адамдардың медициналық көмекке қолжетімділігі арта түсуде. Дегенмен, алыс елді мекендерде малдың қамы, шаруаның жәйімен шалғай қыстақтарда отырғандарға әлі де қиындау. Әсіресе, аумағы 300,6 мың шаршы шақырымды алып жатқан біздің облыс жағдайында. Қарап отырсақ, Ақтөбе аумағы елімізде екінші орынды алады екен. Міне, осындай күрделі жағдайда өңір халқын қолжетімді медициналық қызметпен қамтамасыз ету мақсатында облыс орталығындағы медициналық жедел жәрдем ауруханасы жанынан құрылған санитарлық авиация бөлімшесінің ақ желеңді қызметкерлері талай адамдардың өміріне төнген қауіптің бұлтын сейілтіп, тіктеп келген ажалға араша түскенін айту орынды болмақ. Әрине, бұл осы қызметтің халыққа қажеттігін түсініп, Үкімет пен жергілікті биліктің қаржылай қолдау көрсетуінің арқасы. Қазір ауа райының қандай да күрделі жағдайында шалғайдағы елді мекендерден сырқаттарды ажал аузынан алып қалуға толық жағдай бар. Жыл өткен сайын материалдық-техникалық қамту жақсарып келеді. Бөлімше дәрігерлері мен кіші медицина қызметкерлері боран мен тұманға да, батпақ пен жауын-шашынға да қарамай діттеген жерге жетіп, ауруға сапалы медициналық қызмет көрсетуге әрқашан әзір. Бөлімше облыстың он екі ауданын, облыстық перинаталдық орталықты, облыстық және қалалық балалар ауруханасын, медициналық жедел жәрдем ауруханасын қамтиды. Бөлімшеде тұрақты 4 дәрігер, 9 фельдшер, 2 санитар жұмыс істейді. Дәрігерлердің барлығы да өз мамандығының шын мәніндегі шеберлері, қандай күрделі жағдайда да дұрыс дәрігерлік шешім қабылдай алатын мамандар. Сондай-ақ, мұнда қажет бола қалған күрделі жағдайда облыстың барлық деңгейдегі емдеу мекемелерінен білікті дәрігерлерді де шақырта алады. Олардың кезекшілік кестесі алдын ала бекітілген. Шалғай елді мекендерде сырқаты жандарына батып, ажалмен арпалысқан талай азаматтарға өмір сыйлауда нейрохирургтер М.Оразжанов, С.Көкшібаева, травматолог А.Қожақов, невролог Д.Төкешова, акушер-гинекологтар Г.Жабаева, Ж.Төлеуова, реаниматолог Г.Әмірова және басқаларының еңбегі зор. Қолы жеңіл, көмегі көп фельдшерлер Қанат Жандаев, Жанар Қуанышбаева да талай сырқаттың алғысына бөленген ақ желеңділер.
Қандай білікті маманның да осы заманғы медициналық қондырғыларсыз қолы қысқа десек орынды. Шыны керек, бұл мәселеде де ілгерілеушілік байқалады. Бөлімшедегі осы заманғы озық медициналық қондырғылармен жарақтандырылған диагностикалық машиналардың үшеуі, сондай-ақ, емдеу қондырғыларымен жабдықталған «Фольксваген» реанимобилі бар. Бұл машиналарда сырқат меңдеген ауруды стационарлық емдеу мекемесіне жеткізу үшін барлық жағдай жасалған. Осылардың біреуі әйелдерді босандыруға және жаңа туған салмағы 500 грамнан жоғары шараналарды орталыққа жеткізуге арналған.
Бұл ғажап техниканың және білікті дәрігерлер мен фельдшерлердің арқасында қаншама өмір жалғасты десеңізші. «УАЗ» және «Нива» жедел жәрдем машиналарының жабдықталуы көңіл қуантады, ауруға дәрігерлік көмек көрсетуге қолайлы. Осы техникаларды үнемі жарақтылықта ұстайтын 9 жүргізуші еңбек етеді. Жүргізушілер Алмат Шаңдыбаев, Игорь Нұралин, Бигелді Қамбаров, Болат Дендербаев өз кәсібінің шеберлері. Олар қандай қиындықтан да жол тауып, ауруды діттеген жеріне жеткізіп жүр.
– «Аэро» әуе компаниясынан «Ан-2» ұшағын жалға алу төлемін республикалық бюджет көтереді. Оның бір сағаты 80 мың теңге тұрады. Жақында бұл ұшақ күрделі жөндеуден өткізілді. Ол ауруларды алып жүруге бұрынғыдан гөрі қолайлы болды. Мұнда балаларды, әсіресе, шала туған сәбилерді алып жүруге қолайлы жағдай жасалған, ұшақта реанимациялық үстел, медициналық құралдар үстелі бар. Ал, «ЕврАзияЭйр» компаниясының «МИ-8» тікұшағы тиісінше 400 мың теңгеге түседі. Сондықтан негізінен «Ан-2» ұшағын пайдаланамыз. Бұдан басқа да қолқоржынға немесе шабаданға салынған жүрек соғысын жасанды қалпына келтіру, тыныс алдыру, тыныс жолдарын тазарту, ЭКГ сияқты осы заманғы жетілдірілген аппаратуралар науқасқа дер кезінде қажетті медициналық қызмет көрсетуге кепілдік береді. Дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуде кемдік жоқ, – дейді санитарлық авиация бөлімшесінің меңгерушісі Зинаида Бисенбаева бізбен әңгімесінде.
Құтқарушы дәрігерлер мен медбикелер бөлімше құрылғаннан бергі төрт жылда 900 шақыруға автокөлікпен, 100 шақыруға ұшақпен барып, медициналық көмек көрсеткен, 200 ота жасалып, 500 жаңа туған сәбиді, оның ішінде күні жетпеген 213 шарананы ажалдан арашалап қалған. 60 адамды Астана және Алматы қалаларындағы ғылыми медициналық орталықтарға жеткізуге себебі тиді. Жол апаты, улану және басқа бақытсыздық жағдайда жүздеген адамның өмірін сақтап қалды.
Өткен жылдың алты айында ғана ауыр науқастардан 505 шақыру түскен. 63 ауруға ұшақпен, бір шақыруға тікұшақпен жетуге тура келді. Дәрігерлер сол жерде әртүрлі 15 ота жасады. Аудандардан 150 ауыр халдегі сырқат жеткізілді. Соның 97-сі бала.
– Біздің жұмысымыз аса жауапты да күрделі. Тағдыры қыл үстіндегі жанның бізге соңғы үмітін артатынын да жақсы түсінеміз. Сонау облыс орталығынан 600 шақырым қашықтағы Дияр ауылынан жас келіншектің қатты ауырып жатқаны туралы хабар келді. Біздің дәрігерлер дереу жолға жиналды. Барса, келіншектің бойындағы шарана жатыр сыртына біткен, қан көп кеткен әрі ол жерде операция жасау мүмкін емес. Сондықтан дереу іске кіріскен дәрігерлер қан құйып, аудан орталығына жеткізген, сол жерде ота жасап, ананы ажал тырнағынан аман алып қалды. Екінші бір жағдай, көршілес Атырау облысы Қызылқоға ауданында жол-көлік оқиғасы кезінде жаңа туған сәби ұстап отырған адамның қолынан ұшып кетіп, басы жарылған, миға зақым келген. Бұл жағдайда да біздің дәрігерлер «Ан-2» ұшағымен дереу барып үлгеріп, сәбиді аман-есен Ақтөбеге жеткізді. Дереу ота жасалып, жас ананың үкілі үміті – бала аман қалды. Қазір он айдан асты, сәби өсіп жатыр. Мұндай жағдай күнделікті өміріміздің ырғағына айналып кетті. Осылай алдын алмағанда арты неге соғарын кім білген, – дейді Зинаида Орынбасарқызы.
Президент еліміздің басты байлығы адамдардың денсаулығы екенін үнемі айтып келеді. Құр ғана айтып келе жатқан жоқ, денсаулық сақтау саласының дамуын ұдайы қолдап отыр. Осындай қолдау арқасында, биыл облыстағы санитарлық авиация түріндегі медициналық қызмет көрсетуге бұрынғы 8 миллион теңге орнына 24 миллион теңгеге жуық қаржы бөлініп, республикалық бюджет есебінен үш есеге артуының өзі бұл салаға қаншалықты мән беріліп отырғанын көрсетсе керек. Біз әңгімелеп отырған облыстық медициналық жедел жәрдем ауруханасының санитарлық авиация бөлімшесінің бүгінгі тыныс-тіршілігі де бұған нақты мысал болары сөзсіз.
Сатыбалды СӘУІРБАЙ,
«Егемен Қазақстан».
Ақтөбе облысы.