Коллажды жасаған – Амангелді Қияс, «ЕQ»
Еліміздің көпвекторлы сыртқы саясаты мемлекетіміздің халықаралық беделін нығайтып, ұлттық мүдделерді ілгерілетудің негізгі құралына айналғалы қашан. Осы бағытта Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың шетелдік сапарлары мен халықаралық деңгейдегі белсенді дипломатиялық алыс-берісі ерекше маңызға ие. Биыл да Қасым-Жомарт Тоқаев АҚШ, Қытай, Жапония, Ресей сынды алпауыттар мен Еуропалық одақ елдері, Орталық Азия мемлекеттері мен Таяу Шығыс өңіріне ресми және жұмыс сапарларымен ат ізін салып, өзара тиімді келісімдерге қол жеткізді. Сонымен қатар БҰҰ Бас Ассамблеясы, ШЫҰ, ЕАЭО, АӨСШК, COP климаттық саммиттері сынды аса маңызды халықаралық жиындарда да Қазақстан атты әлемдегі тоғызыншы территорияның ұстанымын айқын білдіріп, жаһанға ой салатын үндеулері мен ұсыныстарын айтты.
Жалпы, Ақорданың мәліметіне сүйенсек, Президент биыл шетелге 23 рет түрлі бағыттағы сапармен шығып, 186 кездесу өткізген екен. Ал бізге өзге елдің басшылары 30 рет ат басын бұрыпты. Осы цифрлардан-ақ Мемлекет басшысының сыртқы саясаттағы қызметінің тым қауырт болғанын аңғарамыз.
Жалпы, төңірекке көз салып, сын-қатерлерге сергек қарайтын болсақ, жаһандағы қырық құбылған күрделі ахуалды көреміз. Заман күрделеніп, болашақтың бұлыңғыр тарта бастағаны алаңдатпай қоймайды. Мұны Президент те жуырда Жамбыл жұртшылығымен өткен кездесуінде ашық айтты. Соған қарамастан, еліміз бейтарап ұстаныммен байсалды сыртқы саясатын жүргізіп келеді. Бұл еліміздің дамуына қолайлы жағдай жасап отыр.
Қасым-Жомарт Тоқаев жамбылдықтар алдында сөйлеген сөзінде еліміз шығыс пен батыстың арасындағы алтын көпір екенін атап өтіп, біз бұл мүмкіндікті ұтымды пайдалануымыз қажеттігіне баса мән берді.
«Әуе қатынасын дамыту ісіне де баса мән беріледі. Әлемнің ірі қалаларымен тікелей қатынас орнатылып жатыр, 36 жаңа әуе рейсі ашылды. Осылайша, Қазақстан Еуразия құрлығындағы транзит хабы ретінде қалыптасуы әбден мүмкін. Бұл – стратегиялық маңызы бар мақсат», деген Мемлекет басшысының сырт елдерге бекерден-бекер ат терлетіп жүрмегінін аңғарамыз.
Бүгінде бүкіл әлем сыртқы инвестицияға зәру. Тіпті алпауыттар көшінің басындағы АҚШ, Қытай, Жапония сынды державалар да бір-біріне шашетектен қарыз (инвестициялық келісімдер – автор). Сондықтан жаһанда инвестиция үшін қызу бәсекенің жүріп жатқаны жасырын емес.
Тараздағы кездесуде «Бізге бұдан қалыс қалуға болмайды. Орталық Азиядағы және Кавказ аймағындағы экономикасы ең ірі ел саналамыз. Алайда Үкіметке сапалы өсімді қамтамасыз ету міндеті жүктелді», деген Президент әр сапарында инвестициялық келісімдерге барынша басымдық беріп келеді.
Тек биылдың өзінде халықаралық кездесулердің нәтижесінде жалпы құны 70 млрд доллардан асатын коммерциялық келісімдерге қол қойылыпты. Соның арқасында елімізде заманауи кәсіпорындар ашылып, сапалы жұмыс орындары құрылып жатыр.
Осы ретте мұхиттың арғы бетіне барған қос сапарынан да Мемлекет басшысының құр қол қайтпағаны анық. Ел Президентінің Вашингтонға сапары мен оның Дональд Трамппен кездесуі әлемдегі жетекші бұқаралық ақпарат құралдарының жаңалықтар күн тәртібіндегі басты оқиғалардың біріне айналды. Әсіресе АҚШ-тың ең танымал газеттерінің бірі «The Washington Post» бастаған беделді басылымдар Қазақстанның Ибраһим келісіміне қосылуына айрықша мән берді. «Associated Press» агенттігі Дональд Трамптың еліміздің аталған келісімге қосылуын «бүкіл әлемде көпір орнатудағы маңызды қадам» деп бағалаған сөзін келтірді.
Ал Мемлекет басшысының Ресейге сапарын сарапшылар қос ел арасындағы стратегиялық серіктестіктің жаңа кезеңіне балады.
«Менің ойымша, Президент Тоқаевтың Ресейге сапары тек дипломатиялық оқиға емес, сонымен қатар стратегиялық серіктестіктің жаңа кезеңі болды. Бұл сапар элита арасындағы сенімді нығайтты және жаһандық тұрақсыздық жағдайында екі ел арасындағы мүдделердің синхрондылығын растады. Кездесудің нәтижесі алдағы жылдардағы мемлекеттік саясат пен инвестициялық ынтымақтастықтың басымдықтарында көрініс табады, Еуразиядағы интеграцияның қарқынын белгілейді», деді Ресейдің «Аналитика және стратегиялық коммуникациялар орталығы» директоры Александр Дроговоз «Kazinform» агенттігіне берген сұхбатында.
Қытаймен байланысқа да барынша мән берген жөн. Қазақстан-Қытай қатынастары кейінгі жылдары жүйелі түрде дамып, жаңа сапалық деңгейге көтеріліп келеді. Былтыр екіжақты сауда айналымы 44 млрд долларға жетіп, рекордтық көрсеткіш орнатса, биыл да оң динамика сақталған. Президент жанындағы ҚСЗИ аға сарапшысы Бауыржан Әукеннің айтуынша, бұл серіктестіктің тұрақты әрі ұзақмерзімді сипатын дәлелдейді.
– Бүгінде ынтымақтастық тек тауар айналымымен шектелмей, энергетика, көлік-логистика, өнеркәсіп және цифрландыру бағыттарын қамтып отыр. Қазақстан-Қытай іскерлік кеңесі сияқты алаңдар ірі жобаларды ілгерілетуге және инвестиция тартуға мүмкіндік беріп келеді. Осы тұрғыдан алғанда, Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың Тяньцзинь қаласына сапары мен ҚХР Төрағасы Си Цзиньпинмен кездесуі ерекше маңызға ие. Бұл келіссөздер стратегиялық серіктестіктің мәнін нақтылап қана қоймай, алдағы жылдарға бағыт-бағдар берді. Жалпы, Қазақстан мен Қытай қатынастарының қазіргі қарқыны әріптестіктің біртіндеп әртараптанып, жаңа кезеңге аяқ басқанын айқын көрсетіп отыр. Бұл үрдіс өңірлік тұрақтылық пен даму үшін шешуші факторға айналып отыр, – дейді Б.Әукен.
Президенттің Жапонияға алғашқы сапарын да айтпай кетуге болмас. Осы сапар аясында сомасы 3,7 млрд доллардан асатын 60-тан аса екіжақты құжатқа қол қойылды. Күншығыс еліне барған Қасым-Жомарт Тоқаевты алдымен Жапония императоры Нарухито Императорлық сарайда қабылдады. Кейін ел Премьер-министрі Санаэ Такаичимен кездесіп, келіссөздер жүргізді. Сарапшылардың айтуынша, Жапония хаттамасы бойынша өздеріне сапармен келген өзге мемлекет басшысын Император мен Үкімет басшысының қатар қабылдауы өте сирек жағдай екен.
Қысқасы, Президенттің шетелдік сапарларында сауда-экономикалық, көлік-логистикалық және инвестициялық ықпалдастықты нығайтуға айрықша мән берілді.
