Шоқанның Құсмұрынынан маза кетті

Поселкедегі ау­рухана дәрігерлерінің мәліметінше, 2008 жылы Құсмұрында 11 адам қатерлі ісікке шалдықса, өткен жы­лы олардың саны 20-ға жеткен. Ал биылғы жарты жылда 15 адам қатерлі ісікпен ауырған. Құсмұрын шоқысы, Құсмұрын көлінің айналасы ғажап табиға­ты­мен ғана емес, тарихымен де елі­міздің бір қасиетті жері саналады. Шыңғыс Уәлиханов сұлтандық құр­ған бұл жерде Шоқанның ба­лалық шағы өткен. Шоқанның су ішкен Ортабұлағы әлі ағып жатыр, Құсмұрын көлі жарқы­райды. Мұнда “Қызыл кітапқа” кірген өсімдіктер, ағаштар өседі. Темір жолдың өтуіне байланысты бұл жер тоғыз жолдың торабы. Құс­мұрын – шойын жол бойындағы ірі бекет. Қазір осы Құсмұрын кенті тұр­ғындарынан маза кетіп тұр. Себебі Қостанай облысы аумағында сақ­тал­ған сүңгуір қайықтың үлкен кө­лемдегі бөлшектерін Құсмұрын поселкесінің іргесіндегі еңбекпен өтеу колониясында жоюға тұрғын­дар үзілді-кесілді қарсы шықты. Бөлшектер артылған “КамАЗ” кө­лігін түрме ауласына кіргізбей қой­ды. Қарағандыдан келген маман­дар сүңгуір қайықтың бөлшектерін арнайы пеште жоғары градуспен өртеп жібергеннен адам денсаул­ы­ғана келетін ешқандай зиян жоқ деп түсіндірген. Алайда, мамандар­дың халықпен кездесуі туралы хабарландыру көшеге олар келген күні ғана ілінгендіктен оны тұр­ғындар көріп үлгермеген. Ертеңіне поселкелік округ кеңсесінің алды­на жүз қаралы адам жиналып, сол жерде бастамашыл топ құрып, жер­­гілікті әкім Михаил Харченкодан мәселенің мән-жайын түсіндіруді талап етті. Құсмұрында зиянды қал­дықтардың жағылуына 200 ша­масындағы түрме қызметкерлері де қарсы. Олардың кәсіподағы бел­сендісі Светлана Лебедеваның ай­ту­ынша, жазасын өтеп отырғандар да қалдық жағатын пештің түрмеде тұруына, түтін жұтуға наразы екендіктерін айтқан. Әулиекөл ауданындағы әскери бөлім аумағында 250 мың В-64 бұйымдары Кеңес Одағы кезінен сақтаулы тұр. Пайдалану мерзімі өткен, ескірген бұл заттарға әске­ри­лер алушы таппаса керек. Ал ол ор­ман ішінде орналасқандықтан, от тисе, зардабы да ауыр болады. Жыл басында Қостанайда табиғат қор­ғау, Төтенше жағдайлар және Қор­ғаныс министрлігі өкілдері жина­лып, осы зиянды қалдықтың көзін қалай жою керектігі жөнінде ке­ңес­кен болатын. Сонда Қараған­ды­дан келген мамандар В-64 заттарын Құс­мұрындағы түрме ауласында жоғары температураға төтеп бере­тін пеште өртеуді ұсынады. Ма­ман­дар адам денсаулығына мұнан келетін зиянның жоқтығын және қалдықты әскери бөлімшеден Құс­мұрынға тасып жеткізудің де оңай­лығын көлденең тартқан. Бірақ жергілікті тұрғындар қарсы. Бас­тамашыл топ өкілдері әскерилер халық үніне құлақ аспаса, барлық деңгейдегі билікке, тіпті халық­ара­лық ұйым­дарға шығамыз дегенді айтып отыр. Олардың дәйегі – экологтар түрме аумағына кәдімгі шприцті өртеуге болмайтынын ескерткен, ал сүңгуір қайық қалдықтарын жағудың онан да зор зардабы болары сөзсіз. – Қалдықтарды жойып отыра­тын арнайы полигондар бар емес пе? Мұнда адамдар тұрып жатыр, Құсмұрын маңында радиация мөлшері онсыз да жоғары. Поселке оқшау, жеке тұрған жоқ, айна­ламыздың барлығы елді мекендер. Мен өзім округімдегі тұрғын­дардың мазасыздануын түсінемін,  – дейді Құсмұрын поселкелік округінің әкімі Михаил Харченко. Айтқандайын, поселкедегі ау­рухана дәрігерлерінің мәліметінше, 2008 жылы Құсмұрында 11 адам қатерлі ісікке шалдықса, өткен жы­лы олардың саны 20-ға жеткен. Ал биылғы жарты жылда 15 адам қатерлі ісікпен ауырған. Жергілікті баспасөз құралдары таратқан мәлімет бойынша, Қор­ға­ныс министрлігі қалдықтарды жою ісіне тендер өткізген. Одан ұтып, Құсмұрынға алып-ұшып келген қарағандылық фирмаға қаржының біразы төленіп те қойса керек. Ал ескірген бөлшектердің дәл Құсмұ­рын­да жойылуына жергілікті тұр­ғындар жол бермейміз деп отыр. От пештің ішінде емес, сыртында жанып жүрмесін деңіз... Нәзира ЖӘРІМБЕТОВА, Қостанай.