Сіз не дейсіз?
Әңгіменің ашығын айтсақ, Сыр өңірі – еліміздің өзге өңірлеріне қарағанда экологиялық ахуалы алаңдатарлық аймақ. Шіліңгір шілденің аптап ыстығында шөп басы қозғалса болды, ақ шаңдақ бұрқ көтеріліп, қала көшелерін кезіп кете барады. Сондай-ақ Қызылорда қаласы көшелерінің тазалығы да тұрғындарды алаңдатуда. Қаланың шет аймақтарындағы қоқыстардан көз сүрінеді. Қоқыс жәшіктері күн құрғатпай қоқыстарға толып, асып-төгіліп жататыны тағы бар.
Десек те соңғы кездері бір жаңалық байқалады. Қызылорда қаласының әкімдік тағына отырғанына азғантай ғана уақыт болған Мархабат Жайымбетов қала тазалығына бел шеше, білек түре кірісіп кеткен сыңайлы.
“Егемен Қазақстан” газетінің Қызылорда облысындағы меншікті тілшісі Еркін ӘБІЛ Қызылорда қаласының әкімі Мархабат ЖАЙЫМБЕТОВКЕ:
– Сіз бұған не дейсіз?
– Ол рас. Қала әкімі қызметіне келгеніме көп уақыт бола қойған жоқ. Менің басты ұстанымым: “Қызылорда қаласын ХХІ ғасырдың қаласы ету – баршамызға міндет”. Атап айтқанда, қалада индустриялық-инновациялық саланы ғана дамытып қоймай, қала келбетін көріктендіру, яғни ажарландыру, тұрғындардың қала тазалығына деген көзқарасын түбірлі өзгерту болып отыр.
“Тазалық табалдырықтан басталады”, деп атам қазақ бекер айтпаса керек. Демек, қала тазалығы бір биліктің қолында ғана емес, тұрғындардың қолында. Жоғарыда өзіңіз айтқандай, қоқыстарын көшеге қалай болса солай төге салушылар жоқ емес. Оларға “әй” дейтін әже, “қой” дейтін қожа жоқ. Енді қала тазалығы бағытында қолға алынып жатқан шараларға жүгінелік.
Қызылорда қаласында 230 мыңнан астам адам тұратынын ескерсек, қаладан күн сайын 800 текше метр қоқыс шығарылуы тиіс. Жасыратыны жоқ, бүгінде бұл көрсеткіш 300-350 текше метрден аспай келген. Оның үстіне қаладан жиналған қоқыс арнайы полигонға жеткізілмей, қала сыртындағы, дария жағасындағы, ескі өнеркәсіп орындарына апарып төгілуде екен. Бұл дегеніңіз, онсыз да қиын экологиялық жағдайды ушықтырып жіберетіні айтпаса да түсінікті. Осы бір келеңсіз іске тыйым жасалып, қала қоқысының арнайы полигонға жіберілуі қатаң бақылауға алынуда.
Қаламызда 400-ге жуық көше бар. Бөлінген қаржыға сәйкес тазалық жұмыстарымен 8 мекеме айналысуда. Осы мекемелердің атқарылған жұмыстарына төленетін қаржының өлшемдерін қайта қарауға тапсырма да бердім. Сөз орайы келгенде айта кетейін, өзге елдерде көшеге қоқыс тастады екенсің, айыппұл төлейсің. Бізге де осындай өркениетті елдер тәжірибесінен үлгі алу керек шығар.
Бүгінгі қала тазалығын қалыпқа келтіруді күнделікті қатаң бақылауға алып отырмыз. Күл-қоқыстарды жиі жинап әкету, көшелерді сыпыру, қатты қалдықтарды жинау, көшелерге су себу, арам шөптерді орып тастап, көгалдар мен гүлзарларды суландыруға бір кісідей кірісіп жатыр.
Менің пайымдауымша, тазалықты жасамайды, қайта оны ұстап тұрады. Демек, қала тазалығын ұстап тұру үшін әкімнің нұсқауы міндетті түрде қажет пе? Таза қаланы билік қана емес, қала тұрғындары да жасап береді.
Қызылорда.