Алматыдан басталған сапар

Түрік Республикасы Ұлы Ұлттық Мәжілісінің Төрағасы Мехмет Әли Шахин бастаған рес­ми делегация Қазақстанға келді. Мәртебелі меймандарды Алматы әуежайында Қазақстан Респуб­ли­касы Парламенті Мәжілісінің Төр­ағасы Орал Мұхамеджанов қарсы алды. Лауазымды делегацияның жұ­мыс сапары бейсенбі күні Алма­ты­да қазақ-түрік іскерлер қауым­дас­тығы өкілдерімен кезде­су­ден бас­талды. Қазақ жерінде істерін дөңгелетіп жүрген түрік іскерлері Мехмет Әли Шахин мырзаға осы­ның бәрін мақтанышпен жеткізіп, елордада өтетін жоғары деңгейдегі кездесулерге өтініш пен мәселеден гөрі, алғыстарын аманаттап жатты. Қазақ-түрік іскерлерімен кез­­де­су­ден кейін іле-шала Қа­ра­сай ауда­нына аттан­ған делегацияны Ал­маты облысы­ның әкімі Серік Үмбетов пен Парламент Мәжі­лі­сі­нің Төрағасы Орал Мұхамеджанов Қаскелең қа­ла­сындағы тәтті кү­л­ше­нің түр-түрін шығаратын “Хамле Компани ЛТД” ЖШС аталатын кон­­­дитерлік  фаб­рикада қарсы алды. Қонақтар осыдан 15 жыл бұрын негізі қаланған компанияның бүгін өсіп-өркендегенін көрді, өндірістік қуатымен танысты. Қазір бұл ком­пания тәулігіне 60 тоннаға дейін 80 түрлі өнім түрлерін шығарады. Компания жетекшілері ресми деле­гацияға сандық жағынан емес, сапа­лық жағынан да көтерілгенін, жергілікті тұрғындардың бір бөлігін жұмыспен қамтып, инвестицияның жалпы көлемі 10 миллион АҚШ долларына жеткенін баяндады. Шоколадқа малынған күлшелері пісіп, қорапқа түсіп жатқан “Хам­ледегі” кішігірім саяхаттан кейін түрік спикері Үшқоңыр ауылын­дағы Қарасай батыр атындағы орта мектепке ат басын бұрды. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті білім алған қарашаңырақтағы өлкелік мұражай, құлдыраңдап шауып жүрген бүл­діршіндер, Елбасының балалық шағын паш етер шежіре суреттер мәртебелі меймандарды толқытып, талай сауалдың тиегі ағытылды. Ауыл – әр қазақтың алтын бесігі бол­са, әлемге әйгілі тұлғалардың да кіндік қамы тамған, балалық шағы­ның базары болған жерлер бар. Түрік ұлдарының да осы Үш­қо­ңыр­ға табаны тиіп жатса, кездейсоқтық емес. Алматы мен Астанадай еңселі қалаларды ғана емес, қазақтың да­ла­сын, Алатаудың сілемдерін бой­лап жатқан елі мен жерін көрудің өзі  ұлт түгелдігін толық танытса керек. Қазіргі таңда Елбасы партасын­да отырған қазақ-орыс тілді аралас мектепте бір үйдің баласындай бол­ған әртүрлі ұлттың 813 баласы оқи­ды. Заманауи оқу құралдарымен жаб­дықталған киелі шаңырақта  50 шәкіртке арналған екі шағын орта­лық пен мектепалды даярлық топтары жұмыс істейді. Мұнарасы айға асылған Айя Софиядан бастап, Ахмет Сұлтандай күмбезі көк тіреген мешіті, мың­даған имандылық үйлері бар елден келген  қонақтар Үшқоңыр  ауы­лын­дағы мешітке келмесе, мед­ре­се­сіне кірмесе – мұсылманның ба­ла­сы атанбаған болар еді-ау. Қа­ра­сай батыр атындағы бұл мешіт Алма­ты облысындағы ең үлкен имандылық ордасы саналады. Бұл жерде де қазақ пен түріктің дәулеті бөлек болса да, милеті бір екені тағы көрінді. Жүз жерден мәртебелі болса да құрметті қонақтар жөн-жосықты бір қазақтың перзентіндей білетін Серік Үмбетов сынды ел азаматтарымен Алланың үйіне аяқ шешіп кіріп, тізе бүгіп, Көк түріктің келешегіне  салауат айтып, өткеніне Құран бағыштады. Табиғаттың құдіретін айтсаңыз­шы! Қазан айы ортасына жақын­дап, қазақтың ұлан-ғайыр өлкесінің кей бұрышы қар жамылып жатқан­да, Үшқоңыр ауылындағы  4 гектар жерді алып жатқан  мешіттің айна­ласы раушан гүлдеріне көмкеріліп, бір бұтасы да қурамай шешек атып тұр. Себелеп құйып тұрған жаңбыр райхан гүлдерінің жапырақтарынан мөлдір моншақтардай төгіледі. Бұл мешіт осыдан 10 жыл бұрын бой көтерген. Имандылық үйіне бір мезетте 1500 адам сыяды. Бала кезінен Құран сүрелер жатқа біліп, имандылыққа ұйып өскен Мехмет Әли Шахин медресе­ге де кіріп, онда дәріс алып жатқан шә­кірттермен сұхбаттасты.  Медре­седе қандай дәрістер жүретінін    сұ­рас­­тырып, шәкірттердің біріне Құран сүрелерін оқытқызып, оның оқу мақамына, сүрелерді өте сауатты үйреніп жатқанына риза болғанын жасырмады. Осылайша лауазымды қонақ­тардың Алматы облысына сапары аяқталды. Реті келіп тұрғанда, аталмыш облыс әлемнің 113 елімен сауда-саттық әріптестікте жұмыс істейтінін, соның ішінде Түрік Республикасымен сауда айналымы  биыл 36 миллион долларға жетке­нін айта кетуге болады. Алматы облысы Түрік мемлекетіне жылына 4 миллион АҚШ долларына жуық тауар түрлерін экспорттайтын болса, осы елден келетін импорт­тық бұйымдардың басым бөлігін каучук, пластмасса, кір жуғыш зат­тар, темекі шикізаты, кондитерлік өнімдер үшін пайдаланылатын түрлі қоспалар  құрайды. Облыс аумағында сауда, құрылыс, конди­терлік өнім, тағы басқа салаларға маманданған 52 бірлескен кәсіп­орын жұмыс істейді. Сонымен, кеше Түрік Респуб­ликасы Ұлы Ұлттық Мәжілісінің Төрағасы бастаған ресми делегация елордаға аттанып кетті. Айнаш ЕСАЛИ. Алматы. ---------------------------------- Суретті түсірген Берсінбек СӘРСЕНОВ.