Отандық фармацевтика өндірісін дамыту бағдарламасы бекітілді

Алматыда “Қазақстан” баспасөз клубында өткен отандық дәрі-дәрмек құралдарын дамыту тақырыбына арналған баспасөз мәслихатында елімізде қабылданған фармацевтика саласын мемлекеттік қолдау бағдарламасы жайында кеңінен сөз болды. Бағдарламаның міндеті – елі­мізде дәрі-дәрмек құралдарының қа­зіргі заманғы технологиялық өн­ді­рісін ұйымдастыру, отандық фар­ма­цевтика ғылымы мен технологиясын дамыту, халық тұтынатын дәрі-дәр­мектің өзіндік құнын төмендету, жа­ңа жұмыс орындарын ашу, сонымен қатар, өзімізде шығарылатын дәрі-дәрмекпен мемлекетті қамтамасыз етуде ұлттық қауіпсіздік мәселесін шешу. Сондай-ақ, фармацевтика саласын дамыту бойынша 2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламада дәрі-дәрмектің ішкі тұтынысының 50 пайыздан астамын отандық өндіріс есебінен қамту міндеті қойылып отыр. – Бүгінгі күні отандық өнді­ру­шілер әлемдік деңгейдегі дәрі-дәр­мек­терді шығару мүмкіндігіне ие, – деп мәлімдеді “Қазақстан Фармме­дин­дустриясы” қауымдастығының прези­денті Серік Сұлтанов. – Елі­міздің тәуелсіздігіне қол жеткізу ке­зеңінде құрылған біздегі кәсіп­орын­дар халық­аралық сапа стандартта­рына сәйкес, олардың көпшілігі ти­істі өндіріс тәжірибесі бойынша сер­ти­фикатты (GMP) алуға дайындалуда. Міне, осы міндетті жүзеге асыру мақсатында отандық фармацевтика кәсіпорындары жаңа фармацев­ти­калық зауыттар құрылысына, қазіргі заманғы өндірістік желіні сатып алуға, қызметкерлерді оқыту және халық­ара­лық талаптарға сәйкес са­паны ба­қы­лау және оны қамтамасыз ету жүйесін ұйымдастыруға елеулі инвестиция салып отыр. Зауыттар Ан­глия, Ита­лия, Германияның же­тек­ші әлемдік өндірушілерінің жо­ға­ры технология­лық құрал-жабдық­тарымен жабдық­талған. Мемлекет фармацевтикалық компания­лар шы­ғаратын өнімдер өндірісі мен сап­а­сын тұрақты бақылауға алмақ. Қазіргі таңда ұлттық фармакопея стандарттары Еуропалық фарма­ко­пея талаптарына сәйкес үйлесті­ріл­генін атап өткен Денсаулық сақтау минис­трлігі дәрі-дәрмек құралдарын сарап­тау ұлттық орталығы Фар­ма­копея орталығының директоры Ар­дақ Тө­ле­генов 2006 жылдың маусым айынан бас­тап Қазақстан Респуб­ли­касы Еу­ро­па Кеңесінің Еуропалық фармакопея комиссиясының ресми бақылаушы мәртебесін алып, осы жылдың қараша айынан бастап Қа­зақстан Республи­ка­сының өкілдері Ресей және Украина мемлекеттерінің өкілдерімен қатар тұрақты сессия­ларға қатысатынын жеткізді. Бір айта кетерлігі, біздің мем­лекет 2009 жылдың шілде айынан бас­тап АҚШ Фармакопея конвен­циясының ресми бақылаушысы болып табылады. Қазіргі күні АҚШ фармакопея та­лап­тарын үйлестіру үрдісі жүзеге асы­рылуда. Қазақстан Республикасының мемлекеттік фармакопеясы (ҚР МФ) – бұл бе­кі­тілген тәртіпке сәйкес тіркеуден өт­кен және рұқсат етілген дәрі-дәр­мек құралдарының сапасын бел­гі­лейтін мемлекеттік стандарттар мен ережелер жинағы. Компания өндірушілер жасап шығаратын дәрі-дәрмектің фарма­цев­тикалық қасиеттері мен сапасына балама генериктер деп аталатын өн­імдерді өзіміздің отандық кәсіп­орындар шығарады. Мұндай дәрі-дәрмектер түпнұсқалық дәрі-дәр­мектерді шығаратын өндірушілердің өнімдеріне қарағанда бірнеше есе қолжетімді болып келеді. Генериктер өзінің арзан бағасына байланысты мемлекетке пациенттердің көптеген бөлігін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуге және сырқаттардың біраз бөлігін емдеуге мүмкіндік береді. Мәселен, американдық дженериктер қауымдас­тығының мәліметтері бой­ынша, АҚШ-та соңғы 10 жылда түпнұсқалық дәрі-дәрмек құралда­рын генериктерге алмастыру есебінен 734 млрд. бюджет қаржысы үнемделген екен. Жалпы тұтыну көлеміндегі генериктер үлесі соңғы екі жылда 9 пайызға артып, жал­пы тұтынылатын дәрі-дәрмек­тердің 70 пайызға жуық үлесін құрап отыр. Халықты дәрі-дәрмекпен қам­сыздандыруға кететін шығындар кез келген мемлекет бюджетіндегі аса ма­ңызды және едәуір шығынды сала болып табылады. Әрбір мемлекет мүмкіндігінше халыққа тегін немесе жеңілдік баға бойынша ұсынылатын дәрі-дәрмектердің тізімін барынша арттыруға ұмтылып, мемлекеттік дә­рілік қамсыздандырумен қамтылған науқас­тардың шеңберін кеңейтуге талпынады. Шығындарды көбейт­пей, осы міндетті жүзеге асырудың жалғыз тиімді тәсілі – сапалы генериктерді сатып алу. ДДҰ-ның тұжырымдамасына және халықаралық қоғамдастық қабылдаған дәлелді медицина қағи­даларына сәйкес дәрілерді тиімді қол­дану: “...пациенттің клиникалық күйіне және жеке ерекшеліктеріне сәйкес мөлшер бойынша, қажетті мерзім аралығында және ең арзан баға бойынша фармакологиялық терапия жүргізу” деп анықталады. Осындай ұстанымды әлемнің көптеген елдері қолданады, өйткені, ол бөлінген ресурстарды барынша тиімді қолдануға әрі шығындарды қысқарту мүмкіндігін береді. Гүлзейнеп СӘДІРҚЫЗЫ.