Лондондағы Қазақстан бизнес форумы инвесторлармен байланысты нығайтпақ

Лондонда Қазақстан Республикасының Үкіметі, Қазақстан-Британ Сауда-өнеркә­сіптік палатасы және “Самұрық-Қазына” ұлттық әл-ауқат қоры” АҚ ұйымдастырған екі күндік Қазақстан бизнес форумы болып өтті. Форумның күн тәртібіне Қазақ­ста­н­ның дағдарыстан кейінгі даму нәтижелері және келешегі, Қазақстанның энергети­ка­лық секторы: даму бағыттары, атомдық эн­ер­гия және уран индустриясы ин­фра­құрылым және телекоммуникация туралы мәселелер қойылды. Форумды теле­бай­ланыс арнасы бойынша форум қаты­су­шыларына бейнехабарламамен сөз сөйле­ген Қазақстанның Премьер-Министрі Кәрім Мәсімов ашты: –Қазақстан-Британ сауда палатасы мен “Самұрық-Қазына” қорына осындай фо­рум­­ды ұйымдастырғаны үшін алғыс біл­діремін. Осы форумның Лондонда өтуінің ма­ңызы зор, өйткені Лондон – бұл Қа­зақ­стан үшін көптеген маңызды шетелдік ин­весторлардың орталығы және Лондон Сити қазақстандық компаниялар өзінің халық­аралық капитал­дандыруын арттыруға ұмты­латын орын. Сон­дықтан да, бұл көптеген мәселелер бойынша, оның ішінде әлемдік эко­номиканы эко­но­микалық сау­ық­тыру ту­ра­лы пікір алмаса­тын саясат­кер­лер, бизнес­м­ен­­­дер, сарапшы­лар­дың кезде­суіне арналған алаң. Көпшілікке белгілі, Қазақстан көптеген күрделіліктерге кездескенімен, бүгінде дағ­д­арыстан кейінгі даму жолымен жүріп ке­леді. Дағдарыс кезінде коммерциялық банк­терге қаржылық көмек көрсетілді. Сон­­дай-ақ халықты қолдау, әлеуметтік маңызды міндеттерді шешуді қамтамасыз ету, елдегі тұрақтылықты сақтау үшін ша­ралар алдын ала қабылданды, шағын және орта бизнеске, агросекторға, инфрақұ­ры­лымға да көмек көрсетілді. Осы шаралар эко­номиканың тұрақты дамуына ықпал етті, қазір дағдарыстан кейінгі даму өте ор­нық­ты түрде өтіп жатқанын айтуға болады, мемлекет ұзақ мерзімді тұрақты даму мақ­са­тын алға қойды, – деді Үкімет басшысы. “Самұрық-Қазына” ұлттық әл-ауқат қо­рының төрағасы Қайрат Келімбетовтің ай­туынша, “Самұрық-Қазына” қоры барлық ұлттық компаниялардың біртұтас “қол ша­тыры” рөлін атқаруда. Қордың капиталдан­дыруы елдің ІЖӨ-нің шамамен 30 пайы­­зы­н құрайды”. – Үкімет инвестициялық ахуалды, са­лық ахуалын жақсарту бағытында бірқатар іс-шараларды жүзеге асыруда. Кедендік одақ аясында инвесторларды тарту мүм­кін­дігі, сонымен қатар Қытай мен Қазақстан арасында сауда орталықтарын құру жөнін­­дегі іргелі жобалар бар. Бүгінгі конферен­цияда инвесторлармен арадағы байланысы­мызды жандандыруға ұмтылудамыз, өйт­кені форумға әлемнің ірі компания­ла­ры­ның өкілдері қатысуда. Отандық банктер инвесторлармен борышты қаржыландыру, жобалық қаржыландыру мәселелері бой­ынша ынтымақтастыққа дайын. Біз Әбу-Даби билігімен ынтымақтастық байланыс­тарды жетілдірудеміз, Гонконг бойынша да жұмыс жүргізіліп, бірлескен қорлар құрыл­мақ. Сөз реті келгенде атап айтарлығы, бри­­тандық компаниялардың бұл бағытта өте бай тәжірибесі бар, сондықтан олар Қазақстанды капитал салуға арналған тар­тымды орын деп бағалауына және біздің се­німді әріптес болатындығымызға үмітте­не алады, – деді қор басшысы өз ойын ор­таға салып. Форумның екінші күнінде оған қа­ты­сушылар Қазақстанның банк және қаржы секторларының тәжірибесі мен келешегі, Қазақстанда инвестициялау тәуекелдері мен мүмкіндіктері жөнінде пікір алмасты. “Банк және қаржы секторы – тәжірибе және келешектегі жобалар” төңірегіндегі әңгімеге “Самұрық-Қазына” қорының бас­шысы Қайрат Келімбетов, ҚҚА төрайымы Елена Бахмутова, ҚР Ұлттық банкінің төр­ағасы Григорий Марченко, Еуропа Қайта құру және Даму банкінің Орталық Азия, Түркия, Шығыс Еуропа және Кавказ бой­ынша басқарушы директоры Оливье Де­камп, Лондон биржасының басшысы Ха­виер Ролет, Қазақстан-Әл Хилал банкінің төрағасы Прасад Абрахам, Халық банкінің басшысы Үміт Шаяхметова, UBS банкінің вице-президенті Ричард Ладдингтон, бұ­рынғы бірінші мемлекеттік хатшы және сау­да жөніндегі Еуропалық комиссар лорд Питер Мандельсон қатысты. Өз кезегінде Елена Бахмутова ҚҚА банк­терді капиталдандыру, транзакция ли­миті бойынша және тағы да басқа жаңа та­лап­тардың енгізгендігін хабарлады. Со­ны­мен қатар ол банк саласындағы тәуекел­дер­дің алдын алу үшін ҚҚА жалғыз орган бол­мауға тиіс екендігімен келісті және жақсы дайындалған тәуекел-менеджмент және банк­тердегі корпоративтік басқару төңі­ре­гінде де өз пікірін білдірді. Халық банкінің басшысы Үміт Шаяхметова өз жетекші­лі­гін­дегі банктің дағдарыс кезіндегі страте­гия­сын тілге тиек етті: құрылыс секторы мен жылжымайтын мүлік нарығындағы аг­рес­сивтік саясаттан уақтылы бас тарту, әр­түрлі секторға кредит беруді әртарап­тан­ды­ру бағытындағы ахуал көпшілік назарына ұсынылды. “Қазақстанның инвестициялық мүмкін­дік­тері” атты секцияға “Самұрық-Қазына” ди­ректорлар кеңесінің мүшесі Сэр Ричард Эванс, “Қазына Капитал Менеджмент” бас­қармасының төрағасы Абай Алпамысов, “Си­тик Қазына” бірлескен қорының өкілі Фанглу Уанг, “Визор Капитал” инвести­циялық банкінің басқарушы директоры Сте­фан Школьц, Король консулы Лорд Брен­нан қатысып, инвесторлармен жұмыс істеудің келешегі төңірегінде ой қозғады. “Самұрық-Қазына” инвесторлармен жұмыс істеу үшін қандай мүмкіндіктер жасай алады, бірлескен қорлардың әрекеті және Қазақстанда инвесторлар үшін тартымды қандай жобаларды іске асыруға болатын­ды­ғына форумда басты назар аударылды. Қазақстан бизнес форумын қорытын­ды­лаған “Самұрық-Қазына” қорының басшысы Қайрат Келімбетов “Дағдарысқа қарсы бағдарламаның нәтижесінде Қазақ­станның дағдарыстан шығып экономи­ка­лық дамудың жолына түскендігін және қа­зір елде облигациялар нарығы мен ІРО қа­тысты көтеріңкі жоспарлар бар екендігін” атап айтты. Шын мәнісінде де, тиімді және ашық жұмыс істеу үшін “Самұрық-Қа­зы­наның” саясаты озық халықаралық прак­ти­каны тартуға негізделуде, талқылау­лар­дың бірінде мұнай мен газдың, тау-кен өн­еркәсібі мен уранның Қазақстан экономи­ка­сын дамытудағы рөлі туралы да атап көр­сетілді. Австралия, Канада және Норвегия сияқты елдер де бұл бағытта озық тәжіри­бенің үлгісін көрсетуде. “Таяудағы онжыл­дықта Қазақстан да жақсы нәтижелерге қол жеткізетіндігіне үміт мол. Сөз реті келгенде атап айтарлығы, инвесторлармен байла­ныс­­та ынтымақтастық одан әрі дами тү­су­де. Лорд Питер Мандельсон бүгін бізге Қа­зақстан мен Еуропаның арасындағы стра­те­гия­лық әріптестікке үміттенетінін айтты. Және осы үдерісте Ұлыбритания ерекше ор­ын алады. Біз британдық әріптес­те­рі­мізбен одан әрі жемісті ынтымақтастыққа се­­неміз”, деп түйіндеді өз сөзін қор басшысы. Сонымен, форумда Қазақстанда дағда­рыс­қа қарсы бағдарламаны іске асырудың қо­рытындылары және отандық экономи­ка­ның даму келешектерінің кеңінен тал­қы­лануы көп нәрседен хабар берсе керек. Қа­зақстандық тараптың өкілдері дағдарыстан кейінгі Қазақстанда инвесторлар үшін ашы­латын жаңа мүмкіндіктерді, сондай-ақ инвестициялық ахуалды жақсарту мәсе­ле­лерін бірінші әрі басты орынға шығаруы­ның маңызы зор екендігі айтпаса да тү­сі­нікті. “Дағдарыстан кейінгі әлем инс­ти­туты” қорының деректері бойынша мем­лекет ең тиімді әрекет еткен өтпелі ке­зең­дегі елдердің тізіміне енгізілген. Өткен жыл­дың қорытындылары бойынша ішкі жал­пы өнім нақты көрсетілімде 2008 жыл­мен салыстырғанда 1,1 пайызға өсіп, ал өткен жылы өнеркәсіптік өндірістің көлемі 1,7 пайызға ұлғайды. Қазақстанның ІЖӨ өсімі 2010 жылғы бірінші жартыжылдықта 8 пайызды, өнеркәсіптік өндірістің көлемі 8,8 пайызды құрады. Дағдарыс кезеңіне қарамастан, Қазақ­стан ұлттық экономикадағы инвестиция­лардың өсуін ұлғайтты: 2010 жылғы алты ай ішіндегі тікелей шетелдік инвести­ция­лардың таза түсімдері 5 миллиардтан астам долларды құрады. 2009 жылдың ұқсас ке­зеңінде осы көрсеткіш 4,9 миллиард дол­лар­ды құраған, бірыңғай кедендік кеңістік инвесторлар үшін жаңа мүмкіндіктерді ашу­да. Қазақстан өз нарығын 16 миллион тұ­­тынушыдан 170 миллион адамға дейін ке­ңейтуде. Осылайша, Қазақстан Респуб­­ли­­касы елдердің тікелей шетелдік инвес­ти­циялары үшін ең тартымды елдің бірі. Қа­зақстанда серпінді индустриялық-инно­ва­циялық даму бағдарламасын іске асыру шеңберінде индустрияландыру және ин­фрақұрылымды дамыту арқылы әртарап­тан­дыруды жеделдету есебінен эконо­ми­каның тұрақты өсуін қамтамасыз ету ұйғарылуда. Сала басшыларының пікірінше, негізгі бағыттардың бірі – өте қолайлы бизнес ортаны құру, қаржылық секторды нығайту және құқықтық жүйені жетілдіру. Қа­зақстан бизнес форумы қазақстандық және халықаралық іскерлік және үкіметтік топ­тар арасында ашық диалогта топталды. Бас­ты міндеттерінің бірі Қазақстан туралы ең өзекті экономикалық және іскерлік ақ­па­рат алу. Салалық секцияларда жобаларды бірлесіп іске асыру үшін шетелдік инвес­торларды тарту мақсатында мұнай және газ, энергетика, инфрақұрылым, уран өн­ер­­кәсібі және қаржылық сектор сала­сын­дағы инвестициялық жобалар көрсетіледі. Қазақстан аумағында жобаларды іске асы­ратын шетелдік инвесторлар өздерінің Қа­зақстанда бизнесті жүргізу тәжірибесімен және Қазақстан Республикасымен ын­ты­мақтастық бойынша жоспарларымен бө­ліс­ті. Ал, мұның өзі кемел келешекке сенімді арттыратындығы сөзсіз. Бақыт БАЛҒАРИНА. Алматы.