Пайдаланылмаса құнарлылығынан айырылады

Жер – ата-бабаларымыз аманат еткен барша халыққа тиесілі басты байлығымыз, еліміздің қазынасы, ырысымыз бен несібеміз. Алайда, жер мәселесі, оның ішінде ауыл шаруашылығы мақсатында пайдаланылатын жердің шетелдіктерге жалға берілетіндігі төңірегінде түрлі алыпқашпа әңгімелер айтылып жатқаны баршамызға белгілі. Кең-байтақ жердің сатылу мәселесі туралы ел арасындағы бұл теріс бағыттағы қауесет елім деп соққан әрбіріміздің жүрегімізді солқылдатары анық. Дегенмен, бұл мәселеде Жер кодек­сінде өзгертулерге терең талдау жа­сасақ, халықтың алаңдауына негіз жоқ екендігіне көз жеткіземіз. Өйт­кені, ел еңсесін қалайда биіктетсем деп, жердің тағдырына алаңдаған Елба­сы­мыз жер мәселесіне қатысты, ауыл шаруа­шылығы саласына дем беру үшін ауыл тұрғындарына мемлекеттік қолдау көрсетіп отыр. Олай болса ауыл шаруашылығы саласына енген тың жаңалық еңбек етемін, жерден несі­бе табамын деген жандарға үлкен мүм­кіндіктер тудырады. Шетелдерден мал­дарды әкелуді тоқтатып, өзіміздің асыл тұқымды малдың басын көбейтіп, көк­өніс өндіруді дамытып шетелдерге шығару мүмкіндігіне ие боламыз. Қара жердің құнары мен пайдасын заманауи соңғы үлгідегі озық технологиялармен игеру арқылы ауыл шаруашылығы саласына жақсы өзгерістер енеді. Себебі, иесіз жатқан жер күтім жасалмағаннан кейін құнарлылығын жоя бастайды. Ал егер жердің нақты иесі болса оның ел үшін пайдасы мол болатынына сенемін. Өйткені, иесі бар жер айрықша күтімге алынады. Қай азамат болсын өзінің иелігіндегі жерінің бүлінгенін қаламайды. Оңтүстік Қазақстан облысындағы жер қоры 11725,8 мың гектар. Оңтүс­тік қа­нша жерден диқан деп есеп­тел­­гені­­мен игерілмей жатқан жер қоры көп. Мәселен, былтырғы ауыл шаруа­шы­лы­ғындағы жерлерге жүргізілген тү­ген­деу жұмыстары нәтижесінде мақ­­са­тына сай пайдаланылмай жатқан 4182 жер пайдаланушылардың 315,1 мың гектарды бос ұстап отырғандығы анық­тал­ған. Осының тәлімді егістігі 77,2 мың гектар, суармалысы 38,8 мың гек­тар, жа­йылымдығы 199,1 мың гектар екен. Осынша жерді бауыр­­ға басып, өзі де пай­­даланбай, өзге­ге де бер­меуден ауыл ша­руашылығы үл­кен зардап шегіп отыр. Мемлекет бас­шы­сы Нұрсұлтан Назарбаевтың жер нақты жұмыс жасай­тын­дарға, елдің әлеуе­тін арттыратын мақ­сатқа жұмсалсын деп отырғаны осы. Ал, кейбір арандатушылар әдейі қауесет таратып, елдің ішін ала тайдай бүлдіргісі келеді. Бұл дұрыс емес. Ауыл шаруашылығы мақсатын­да­ғы жерді жалға, не өз иелігіне ал­ған шаруашылық иесі де оның құнар­лы­лығын арттыруға мүдделі болады. Содан қара жерді күтіп-баптап, сол жерден түрлі ауылшаруашылық өнім­дерін алуға ынтасы оянады, қадір­лейтін болады. Елімізде бос, игеріл­мей жатқан шалғай жерлерді шетел инвесторларына кепілдікке беру арқылы жерден отандық өнім алу мемлекетіміздің табысын есе­лейді. Жер кодексіндегі өзгерістер бар­лық елдерде қолданылып жат­қан жерді жалға беру жағдайы, ауыл­шаруашылық бағыттағы зауыт­тардың ашылуы, қаншама қазақ­стан­дық­тардың жұмыспен қамтылуы, сонымен қатар, халықтың әлеуметтік жағдайының жақсаруы, олардың тіршілігін көркейту бағытында жасалып жатқан игі шаралардың бірі екендігі даусыз. Бұл игіліктерден басқа саясат іздеуге болмайды. Жақында Мемлекет басшысының Жер кодексіндегі түзетулерге байланысты мораторий жариялағанының куәсі болдық. Жерге байланысты өзге­ріс­тер халыққа дұрыс түсін­діріл­­ме­­ген­діктен осындай қадамға баруын дұрыс деп есептейміз. Қазір баға­сы­на байланысты шикізаттан түсе­тін пайдамыз азайды. Осындай жағ­дайда ұлан-ғайыр жерімізді тиімді пай­да­ланудың кезегі келді. Елбасы айт­қан­дай, франциялық шаруалар бір гектар жерден 3200 доллар пайда тауып отырса, біз бір гектардан 400 доллардың өнімін ғана алып отыр­­мыз. Яғни, фермерлерімізге, ға­лым­­дары­мызға ойланатын жайттар баршылық. Елбасы Үкіметте өткен мәжілісте халық қабылданған шешімдерге сенбейтін болса тоқтата тұруды ұсынды. Өйткені, бұл өзгерістер халық үшін жасалып жатыр деді. Жер-Ана біздің асыраушымыз. Мемлекет басшысы айтқандай, тиімді пайдалана білсек түбінде асығымыз алшысынан тұрады. Амангелді СОПБЕКОВ, ОҚО мәслихатының депутаты Оңтүстік Қазақстан облысы