Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ
Бекен ҚАЙРАТҰЛЫ«Egemen Qazaqstan»
129 материал табылды

Әдебиет • 29 Тамыз, 2024

Айсары әженің ерлігі

Кеңес одағы жылдары ұлт мұраты үшін еңбек еткен қаламгердің бірі – түрколог, филология ғылымдарының докторы, профессор, қазақ фольклоры мен көне түркі жыр мәтіндерін зерттеуші Әуелбек Қоңыратбаев. Бұл кісі 1946 жылы аталас ағайыны Қажымұқан балуанға жолығып, оның әжесі алып Айсары туралы естелігін жазып алыпты. Араб әрпімен қағазға түскен қолжазба қазір Орталық ғылыми кітапхананың сирек мұралар қорында (Қ.950, 2-дәп) сақтаулы тұр.

Дүниежүзілік көшпенділер ойындары • 29 Тамыз, 2024

Дүбірлі доданың жаңғырығы

Қыркүйек айының 8–13 ара­лығында Астана қаласында өте­тін аса ірі мәдени-спорттық сайыс – V дү­ниежүзілік көшпе­лілер ойыны. Қа­зіргі таңда да­йындық жұ­мыстары жүргізіліп жатыр. Дүбірлі доданың ашылу салтанаты 8 қыркүйекте «Астана Арена» стадионында өтсе, бұдан бір күн бұрын көшпелілер ойының барлық мәдени іс-шарасы өте­тін Этноауылдың ашылуы жос­парланған.

Мирас • 19 Тамыз, 2024

Адырна

Садақтың екі басын қосып байлаған жіпті адырна немесе керме жіп дейді. Ол берік жіптен немесе жібектен, тарамыстан өріледі. Міндеті – оқты нысанаға қарай ұшыру. Керме жіп садақтың бір басына мықтап бекітіліп, екінші басы садақты босатып тұру үшін алмалы тұзақ түрінде алынып салынады. Адырнасы қатты серпігенде сұғын жарылып немесе сетінеп кетпес үшін оның иінмен тұтасқан бөлігіне сүйектен қорғаныш орнатылады. Оны тобық (тобыршық) деп атайды. Адырна: күдері адырна, қайыс адырна деп бөлінеді.

Абай • 10 Тамыз, 2024

Қиясбай хикаялары

10 тамыз – Абай күні. Бұл – руханият мерекесі һәм зор тәлім тойы. Фило­логия ғылым­дарының докторы, абыз қария Мекемтас Мырзах­ме­тов: «Бұл күнді қазақ ұзақ күтті. Тірісінде ақиқат­ты, әділдікті жақтап, ғылым­­ды ту көтерген, соңы­на ­жа­құттай жарқыраған қазына қал­­­дырған жанға қа­тысты дүние­­лердің ешқайсысына нем­құрайды қара­мауымыз керек» деген екен.

Жәдігер • 07 Тамыз, 2024

Жошы ұлысының ақша айналымы

Еуразия аумағында билік жүргізген Жошы ұлысының ақша айналымы хақында айтудан бұрын сол тұста, яғни орта ғасырда дүниежүзілік сауда-саттық ісі қалай жүргізіліп келді дегенге тоқталған жөн. Бұл дәуірдің экономикасы мен ақша айналымын зерттеген америкалық тарихшы-социолог Жанет Абу - Лугодтың (Janet Abu-Lughod) тұжырымына назар аударсақ, ХІІІ ғасырдың екінші жартысында еуразиялық аумақта билік жүргізген Жошы ұлысының ықпалы нәтижесінде күллі әлемді қамтыған экономикалық саясатта бұрын-соңды болмаған бірнеше оң өзгеріс пайда болғаны туралы айтылыпты.

Футбол • 21 Маусым, 2024

Ел күткен Еуропа чемпионаты

Өткен аптада әлем жанкүйерлері төрт жыл күткен «EURO 2024» доп додасы басталды. Өткен тарих бедеріне үңілсек, қарт құрлық чемпионаты алғаш жалауын көтергелі биыл 84 жыл­дың жүзі болыпты.

Талбесік • 19 Маусым, 2024

Шәулі қырандар қандай құс?

Қазақ даласы – құсбегіліктің отаны. Егер де халқымыз әлем этнографиясына нендей үлес қосты дегенге тоқталсақ, ұлтымыздың бекзат өнері құсбегілікті айтар едік. Өйткені көк аспанда еркін самғап жүрген қыран құстарды жерге түсіріп, оны қолға үйретіп, аңшылық кәсіпке баулыған һәм оны классикалық түрде жетілдірген жұрттың бірі – біздің бабаларымыз.

Архив • 13 Маусым, 2024

Британия архиві: Шоқайға қатысты құжат

Жақында Мәдениет және ақпарат министрлігі Архив, құжат­та­ма және кітап ісі комитетіне қарасты Қолжазбалар және сирек кітап­тар ұлттық орталығының мамандары Лондон қала­сында орна­ласқан Британия ұлттық архив қорына барып, қазақ тарихына қа­тысты деректер іздестірді. Нәтижесінде, еліміз тарихына қа­тысты 15 қолжазба мен 500-ге жуық архив­тік құжат көшірмесі алы­нып, құнды деректер орталық қорын толықтырды. Осы орайда, қарт құр­лыққа сапарлап барған ізденуші топтың мү­ше­сі, Қолжазбалар және сирек­ кітап­тар ұлттық орта­лығы Ғылы­ми зерттеу жұмыс­та­рын ұйым­­­­дас­­­­тыру бөлімінің жетекші сарап­­шы­сы, тарих ғы­лым­­да­рының канди­даты Гүлсім Бисе­но­ва­мен әңгіме­лес­кен едік.

Пікір • 13 Маусым, 2024

Тарихи сана тағылымы

Үлкен ойшыл, ақын Шәкәрім Құдай­бердіұлы «Шыннан өзге Құдай жоқ, Анық Құдай – Шын Құдай, Ұқпай қалма алаң боп, Шын болмаса, кiм Құдай?» деген екен. Ғұламаның бұл пайымын тәпсірлер болсақ, «құдай» деп отырғаны ақиқат. Соның ішінде шынайы білімнің ақиқаты. Қазіргі таңда қазақ қоғамындағы басты мәселе – білім пен ақпараттың орны ауысып кетті. Шәкәрім бабамыз айтқан «шын білім» көмескіленіп, ақпараттық дүниелер алға шықты. Бұл өте қатерлі құбылыс. Өйткені шын білім, ақиқат, нағыз ілім салтанат құрмаған қоғамның болашағы күңгірт.

Оқиға • 16 Мамыр, 2024

Қобда қазақтарының келіні

Шайзада Әбдірахманқызының Қобда бетіне келін болып түс­кеніне 45 жылдың жүзі бопты. Уақыт-ай деші... кеше ғана же­легі желбіреп 22 жасында алыс елге ұзатылған жас ару бүгінде жапырақ жайған бәйтерек сияқты үлкен әулеттің тірегіне айналды. Жақында ғана ел жаққа барған сапарымызда құлақ естіп, көз көрмеген бейтаныс өлкеге келін болып түсіп, жартығасырлық ғұмырында адамгершіліктің туын жықпай, ағайын арасында «керемет келін» атанған апамызбен тілдесіп, шүйіркелесіп қайттық.