Жағдай тұрақты, ұдайы бақылауда

Ақтөбеге келген «Нұр Отан» партиясы Төрағасының бірінші орынбасары Мұхтар Құл-Мұхаммед облыс әкімі Бердібек Сапарбаевпен бірге алдымен лаңкестер қолынан қаза тапқан ақтөбелік азаматтардың отбасыларына барды. 2016 жылғы 5 маусымда қаза тапқан Николай Онищенко мен Михаил Матросовтың үйінде болды. М.Құл-Мұхаммед пен Б.Сапарбаев қаза тапқандардың туған-туыстары мен жақындарына Елбасының атынан көңіл айтып, барша Қазақстан халқының қайғыларына ортақ екендігін жеткізді, Ақтөбе қаласында болған жантүршігерлік лаңкестік оқиғаға қатысы бар қылмыскерлер заңмен қатал жазаланатынын, қаза тапқандардың отбасыларына қолдау мен көмек көрсетілетінін айтты. «Президент ешкімді мемлекет назарынан тыс қалдырмауды атап тапсырды», – деді Мұхтар Абрарұлы. «Нұр Отан» партиясы Төрағасының бірінші орынбасары М.Құл-Мұхаммед партия облыстық филиалының активімен жиын өткізді. Жиынды өңір басшысы Бердібек Сапарбаев қысқаша сөз сөйлеп ашып, кешегі қарақ­­шылық оқиғаның жайына тоқталды. Ол облыс­та қоғамдық-саяси жағ­дай тұрақты екенін, бар­лық кәсіп­орындар, шаруа­шы­­лықтар, кәсіпкерлер жұмыс­­тарын жалғастырып жат­қанын, коммуналдық, көлік және әлеуметтік қызметтер халыққа қызмет көрсетуде екенін жеткізді. – Мемлекет басшысы тапсырмасына сәйкес, құқық қорғау, арнаулы және прокуратура органдарының қыз­меткерлері жұмыс жасап жатыр. Осы лаңкестік  оқи­ғасына қатысы бар адам­дардың кім екені белгілі. Негізгілері ұсталды. Ұстал­маған 4-5 адаммен арнаулы мекеме қызметкерлері айналысуда. Ауруханаларда жарақаттанған 18 адам жатыр, кеше олармен тілдестім. Барлық көмектер жасалуда. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес, Астанадан арнайы маман дәрігерлер келіп, жұмыс істеді. Қазір өзі­міздің дәрігерлер жұмыс жасау­да, дәрі-дәрмекпен толы­ғымен қамтамасыз етілген. Барлық жағдайды бақылауда ұстап отырмыз, – деді өңір басшысы. Жиында сөз алған «Нұр Отан» партиясы Төрағасының бірінші орынбасары Мұхтар Құл-Мұхаммед Рамазан айында, үлкен мүбәрак мере­кенің алдында әңгіменің қасіретті жағдайдан басталып отырғанына өкінішін білдірді. Ақтөбенің қай заманда болмасын берекенің, бірліктің, тыныштықтың, бір-біріне деген сыйластық пен түсіністіктің мекені болғанын атап өтті. Оның үстіне, Ел­ба­сының қолдауымен Ақтө­бе Қазақстанның басқа өңір­лерімен салыстырғанда өнеркәсібінің, индус­трия­сы­ның, тіпті, қала дамуында да ай­тар­лықтай дәрежеге жет­кенін алға тарта сөйледі. – Біздің қа­сиетті, асыл дініміздің атын жамылып, осындай әрекеттерге бар­ған­дар бүкіл Қазақ­стан­ды дүрліктірді. Әрбір қазақ­стан­дық сіздермен бірге, сіз­дердің қиындықтарыңызды бірге бөліседі. Сол себепті, Елбасымыз да баламасы жоқ осы өңірге мені оқиға­ның ізін суыт­пай әдейі жібер­­ді. «Халыққа ең алдымен менің көңіл айтуымды жет­кіз. Екіншіден, Ақтөбе әрқашан менің ерекше назарымда болған және болып қала береді де. Ақтөбе облысына республикадан болып жатқан көмек, «Нұрлы Жол» бағдарламасы бойынша атқарылып жатқан жобалар, өңірдің индустриялық-инновациялық дамуы еш­қашан тоқтамайды. Әрі қарай өзінің жалғасын табады» деп тапсырды, – деді М.Құл-Мұхаммед. Сон­дай-ақ, ол өңірде мектеп құрылысының қарқынды жүр­гізіліп жатқанын, индус­­­триялық даму бағыты бойынша да Ақтөбе облысы жетекші орында екенін алға тартты. Түстен кейін «Нұр Отан» партиясы Төрағасының бірін­ші орынбасары М.Құл-Мұхаммед өңір имамдары­мен кездесті. «Нұр ғасыр» мешітіндегі өңір­дің діни жетек­ші­лерімен кездесу барысында партия Төрағасының бірінші орынбасары Ақ­төбе­нің сүттей ұйыған өңір екенін тағы бір еске сала келіп, жазықсыз жандардың құрбан болуына әкеліп соққан терроршылардың әрекетін қатаң айыптады. Лаңкестік әрекетке барған қаскөйлердің кылы­ғының ешқандай дінмен сыйыспайтынын, қай дінде де кісі өлтіру қатаң айып­­та­­латынын жеткізді. Содыр­­лар­­­­дың мақсаты сүттей ұйы­ған өмірі­мізге іріткі салу, діні­мізге, салт-дәстүрі­міз­ге көлең­­ке түсіру екенін атап өтті. Береке-бірлік бол­маған жерде не болатынын Ира­к­тағы, Сириядағы қасі­ретті оқи­ға­лар көрсетіп отыр­ға­нын мысалға келтірді. Имам деген халықтың ал­дында тұратын адам, дей келіп, жат ағымдағы дінге көңілі ауғандардың бетін бері бұру үшін діни үгіт-насихат жұмыстарын жан­дандырып, көпшілік жи­нал­ған жерде имамдардың уағыз айтуы қажеттігін, елді бей­бітшілік пен бірлікке шақыруда имамдардың рөлі зор екенін көлденең тартты. Қазақтың дінін де, тілін де, салт-дәстүрін де берік сақтаған халық екенін тілге тиек ете келіп, лаңкестердің осындай қайғылы қадамға баруына біздің де кінәміз болуы мүмкін деген ой қозғады. «Азаматтары қаза болған отбасыларына барып көңіл айтқанда, аңыраған ананы, жылаған жарды, көз жасын тыя алмаған баланы көріп, жердің үстімен барып, астыман қайтқандай күй кештік. Кісі өлтірген адамдарды еш­теңемен ақтауға болмайды. Кез келген пендеге ғұмыр сыйлайтын да, уақыты келгенде оны алатын да бір Алланың өзі. Ендеше, кісі өлтірген жауызды Құдайға қарсы шыққан қылмыскер деуіміз керек. Оларды мұсылман, тіпті адам деп айтуға да болмайды», – деді М.Құл-Мұхаммед. Жиында сөз алған Қазақ­стан мұсылмандары діни бас­­қармасының төрағасы, Бас мүфти Ержан қажы Мал­ғажыұлы мұның ислам діні­мен үш қайнасы сорпасы қосылмайтын әрекет екенін айта келіп, лаңкестіктің ислам дініне жат құбылыс екенін жеткізді. Хромтау ауданының бас имамы Әли Алмат үш мешітке 400-ге жуық жамағат келетінін, жұма намазына кемінде 60 адам тұратынын жеткізді. Жыл басынан бері 25 кездесу өткізіліп, оларға 1800 адам қатысқанын, жат ағымға бой алдырған бірнеше адамды хақ жолына түсірудің сәті түскенін айтып өтті. Осы сәтте Мұхтар Абрар­ұлы біздің әрқайсымыз осылай бұрыс жолға түскендерді шынайы исламға бет бұрғызсақ, сонда ғана мұндай қанды оқиға болмас еді, деді. Айта кетейік, аталған шараға облыстың барлық аудандарынан келген 50-ден астам имам қатысты. Содан кейін «Нұр Отан» партиясы Төрағасының бі­рін­­ші орынбасары М.Құл-Мұхаммед Қ.Жұбанов атын­дағы Ақтөбе өңірлік мемле­кет­тік университетінің Сту­дент­тер сарайында зиялы қауым өкілдерімен кездесті. Кездесуге жоғары және арнаулы оқу орындарының басшылары, оқытушылары, үкіметтік емес ұйымдардың, саяси партиялардың өкілдері келді. Кездесуде сөз алған Мұхтар Абрарұлы Ақтөбе өңірінің береке-бірлігі мықты, татулығы тамаша жер екенін айта келіп, осындай тосын оқиғаның орын алғанына өкіні­шін білдірді. – Дәл осы залда қуанышты жағ­дайларда сөз сөйлеген кездерім болды. Бүгін қасі­ретті тақырыпта сөз бастау өте қиын болып тұр. Ақтөбе – қаншама ұлт өкілдерінен құралса да береке-бірлігі жарасқан өңір. Бұл топырақтан қазақ өнеріне, мәдениетіне олжа салған талай тарландар шықты. Мұнда солардың мұрасын жалғастырушы, ісін алға апарушы ғалымдар, өнер, мәдениет қызметкерлері, бір сөзбен айтқанда, пікір қалыптастыратын қауым отыр. Күні кеше ғана қандықол қарақшылар қолынан қаншама ақтөбелік Отан қорғаушы жастардың қаны төгілді. Мы­нан­дай бейбіт заманда кісі өлтіру өте ауыр әрі кешірілмес қылмыс. Қылмыскерлер басқа жақтан келген жоқ, өз ортамыздан шықты. Ендеше, олардың теріс жолға түсуіне тәрбие бере алмаған біз де кінәліміз. Сондықтан, біз алдағы уақытта осындай қанды оқиғалар болмауы үшін қолдан келгеннің бәрін істеуіміз керек. Тәрбиеге көнбейтін, ізгілікке иланбайтын адам жоқ. Ең мықты қару – сөз. Біздің соларға бір ауыз сөзіміз, иландыруымыз жетпей жатты. Бәтуалы сөзімізді тыңдата алсақ, талай жасты сақтап қалар ма едік. Бұл арада ұстаздар мен ғалымдардың рөлі зор. Сондықтан, сіздер бәтуалы сөздеріңізбен жас­тарды теріс жолдан түзу жолға салуға ықпал етулеріңіз керек, – дей келіп, Мұхтар Абрарұлы жер мәселесіне байланысты толқудың Ақтөбеде басталғанын, облыс әкімі Бердібек Сапарбаевтың дер кезінде халыққа шығып, түсінік жұмыстарын жүргізу арқылы абыржулықтың алдын алғанын атап өтті. Ол, сондай-ақ, Қазақ­стан­ның дінаралық, ұлтаралық келісім орнаған алтын бесік екенін айтты. Елдегі татулық пен тұрақтылықтың Елбасы саясатынан арна тартатынын, кейбіреулер айтып жүргендей, өңірде қытайлықтардың көп еместігіне, мұнай өндірудегі өңірдің үлесінен нақты мысалдар келтірді. «Сол діннің атын жамылып жүргендердің өзі араб тілін білмейді, Құранды тарқатып оқи алмайды, діни терминдерді түсінбейді. Сөйтіп, дәстүрлі дінімізге көлеңке түсіреді. Болашақ­та мұндай қайғылы оқиға­ның орын алмауы үшін қолдан келгеннің бәрін жасауға тиістіміз», – деді М.Құл-Мұхаммед. Зиялы қауыммен кездесуде сөз алған Константин Цхай лаңкестердің іс-әрекеті ешбір дінге, адамгершілік қағидаттарына сыймайтынын айта келіп, олардың заңмен лайықты жазалануы керек екенін жеткізді. Сондай-ақ, содырлардың қайғылы оқиғасынан сабақ алу керектігін, тәрбие жұмыс­тарында әлі ойланатын мәсе­ле­лер бар екенін атап көрсетті. Ауған соғысының арда­гері, «Ер Бақыт» патриоттық спорт клубының жетекшісі Марат Қойлыбаев, ҚХА мүшесі, облыстық мәсли­хат­тың депутаты, экономикалық колледж директоры Сергей Вишняк, жер туралы заңна­маны түсіндіру жөнін­дегі облыстық үшжақты комис­сияның мүшесі, «Азат орда» қозғалысының белсендісі Көшкенбай Ахметов лаңкес­тер­дің әре­кетін айып­та­ды, мұндай қайғы­лы оқи­ға­дан сабақ алу керек­тігі­не, бола­шақта мұндай қайғы­лы оқиғаға жол бермеу қажеттігіне баса назар аударды. Сатыбалды СӘУІРБАЙ,  «Егемен Қазақстан»  Ақтөбе облысы

* Қатысушылар лебізі

Сергей Вишняк, «Динарэлектромаш» ЖШС іс басқарушысы, облыстық мәслихаттың депутаты: – Бұл – адам­­­­дық­қа жат әре­кет. Мұ­ның өзі біз­дің арамыз­да еліміз­­­­дің еге­­­­мендігі­не, тәуе­­л­­­­сіздімізге қа­уіп­­ті адам­дар­­­­дың бар еке­­нін көрсетті. Қарулы қарақ­шылық қан­шама адамның өмірін үзді. Жат ағымдарға бой алдырғандардың зұлымдық әрекеті естіген адамның тұла бойын түршіктірді. Қаскөйлерді адам деп айтуға аузың бармайды. Еліміздегі дінаралық, ұлтаралық келісімге сызат түсіргісі келгендердің бұл әрекеті нағыз айуандық. Ешқандай мақсаты жоқ, біреулердің айтақтағанына ауа жайылып, адамдарға қару кезенген лаңкестерге аяушылық болмауы керек. Әрине, тәрбие жұмысында да ойланатын жайттар бар. Жат ағымға бой алдырудың арты не болатынын тағы да көріп отырмыз. Біздің арамыздағы ұлтаралық тату­лық пен өзара бірлікке сына қағушы­лар­мен ымырасыз күрес жүргізу керек. Бұл бағытта құқық қорғау органдары­на үлкен үміт артылады. Десек те, қарақ­шы­лық­қа, қаскөйлікке барша жұрт болып қарсы тұрғанда ғана оларды жеңе аламыз.  Намаз ІЗІМБЕРГЕНОВ, медицина ғылымдарының докторы: – Кешегі қан­­­­­­ды оқиға бар­­­­­ша қазақ­стан­­­­­­­д­ық­тар­ды ма­­­­за­­­­с­ыз­­дан­дыр­­­­­­­ға­­ны шын­дық. Тыныш отыр­­ған ел едік қой. Ойламаған жер­ден ауыр қаза болды. Олар­да ұлт та, дін де жоқ. Қазақ мента­лите­тін, көзқарасын, мәдениетін ұстан­ған адам мұндай қадамға бармайды. Бұл – ислам дініне жат құбылыс дер едім. Олар діннің атын жамылып қасақана қаскөйлік ойын жүзеге асырмақ болды. Әрине, мұндай оқи­ға­ның алдын алғанға не жетсін. Бол­ған екен, оған қарсы тұра білу керек. Құқық қорғау органдарының қыз­мет­керлері де, әскери қызметшілер де лаң­кестерге лайықты қарсы тұра білді. Біздің еліміздің қуаттылығын, қоқан-лоқыға берілмейтінін көрсетті. Мұндай оқиғаны болдырмау үшін еліміздегі өзара татулықтың тінін бекіте беруіміз керек. Бұл бағытта қазақ пен бірге өзге ұлттардың өкілдерінің де жауапкершілігі арта түспек. Светлана АЙТБАЕВА, облыстық мәслихаттың депутаты: – Қасиетті Рамазан айы­ның басталар сәтінде бұған дейін тек жақ­сы­лығы­мен, бір­­­лігімен, қа­рыш­тап дамуы­мен аты шық­қан Ақ­тө­беде келеңсіз оқи­ғаның орын алуы бәрімізді қатты қиналтты, қанды­қол қарақшылардың қолынан мерт болған жазықсыз жандардың қапыл қазасы бәріміздің жүрегімізге өшпес жара салды. Ең өкініштісі, өзімізбен бірге бір топырақты басып, бір құдықтың суын ішіп жүрген жандардың өзімізге қарсы оқ атуы. Қазақ «іштен шыққан жау жаман» деп бекер айтпаған.  Айрандай ұйып отырған елдің арасына іріткі болып, жат ағымдағы дінді насихаттап, өз жұртын өзіне жау көріп жүрген, мемлекеттігімізге, тәуелсіздігімізге қауіп төндіріп, кесірін тигізіп отырған мұндай қаскөйлердің бұл әрекеттеріне заң алдында да, Алла алдында да араша жоқ. Тарихты, салт-дәстүрді, ұлттық болмысымызды мансұқ ететін, «қой терісін жамылған» теріс бағыттағы діндарлардан халық әбден зәрезап болып отыр, шын мәнінде, шаршады. Халықтың наласына қалғандардың оңғанын көрген жоқпыз, бұларды да сондай нәубеттің күтіп тұрғаны айдан анық. Тыныш күнде тек жатқан елдің мазасын алған қарақшылардың мемлекетіміздің заңына сәйкес қатаң жазаланатынына сенеміз. Азат АЙМАҒАМБЕТОВ, Ақтөбе қаласындағы «Досжан хазірет» мешітінің бас имамы: – Өңірі­міз­де орын ал­ған лаңкес­тік оқи­ғалар – адами қа­сиетке де, дін­ге де жат қыл­мыс. Олар дін­нің атын жамылып жүр­ген, теріс ағымға бой алдырған адам­дар. Сон­дық­­тан да, осындай қатыгездік қадамға баруы­ның өзі олардың кім екенін көр­сетіп, бет пердесін ашып берді. Дінді түсінбейтін, Құранды жетік білмейтін мұндай адамдардың бұзық ойларына біз қарсы тұруымыз керек. Ислам дінінің асыл мұраттарын уағыздауымыз керек. Мұсылман үшін қасиетті Рамазан айында қаскөйлік қадамға барғандарды адам деуге аузың бармайды. Құранда адам өлтіру кешірілмес күнә саналады. Олай болса, жазықсыз жандардың өмірін қиған содырлар нағыз күнәһарлар екеніне шүбә жоқ. Аңырап ата-ана, көз жасын тыя алмай бала қалды. Алда мұндай оқиғаның алдын алу үшін мешіттердегі насихат жұмыстарын жандандырып, уағыз айтуда біліктілік пен имандылық танытуымыз керек.  Сәния ҚАЛДЫҒҰЛОВА, облыстық мәслихаттың хатшысы: – Барлы­ғымыз болған жағдайды ауыр қасірет реті­н­де қабылда­дық. Бұл – адам­шылдық­қа жат қаты­гездікпен жасалған әре­­кеттер. Осы жайт қыл­мыс­кер­лердің өз мақсаттарына жету үшін қандай қадамдарға да баруға дайын екендіктерін көрсетіп отыр. Құқық қорғау органдары мен арнайы мақсаттағы күштердің әрекет­тері ешкімге үрей тудыру­ға, бей-берекетсіздік пен жағдай­ды тұрақ­сыз­дандыруға жол бермейтін­дігімізді байқатты. Туған жерін, қаласы мен елін, туғандары мен жақындарын құр­­меттеп сүйетіндер, Отанының тағ­ды­­рына шынайы жаны ашитындар қылмыскерлердің әрекетін бірауыз­дан тыныштығымызға төнген қауіп деп қабылдады. Тұрақтылық пен бейбітшіліктің бағасы оны жоғалту қаупі туғанда анық сезіледі. Біздің әрқайсымыз мұны айқын түсініп, біліп отырмыз. Бүгінгі күні өңіріміздің қоғамдық-саяси жағдайы тұрақты және облыс басшылығы мен құқық қорғау орган­дарының жіті бақылауында. Ал Ақтөбедегі террорлық акт салдары­нан зардап шеккендерге, қаза тапқан­дардың отбасыларына көңіл айтып, қайғыларына ортақтасудамыз. Халел ҚұсаЙЫнов, экономика ғылымдарының докторы, профессор: – 2016 жыл­дың 5 мау­сымы күні Ақтөбе қа­ласында бол­ған діни-экс­тремистік си­паттағы оқи­ға әрбір ел аза­ма­тын алаң­да­­татын­ды­ғы анық. Бұл – бей­­­­біт халқы бар, дос­тық пен ынты­мақ­тас­­­­тық­ты үлгі ет­кен ел үшін ойланатын нәрсе. Мемлекет басшысы ұсынған  саясаты­ның өміршеңдігі бірлік пен ынтымақ­тас­ты­қтың, татулық пен достықтың рухында. Кешегі оқиғаны туғызушы жас­тардың теріс ағымның шырмауына ілігіп, ел болашағының тек қана адамгер­шілікпен, достықпен, үлкенді сыйлаумен келетіндігін зер­де­лей алмауы өкінішті. Қазіргі әлем жағдайын көріп отыр­ғаны­мыздай, елдің тәуелсіздігі тек қана достықпен, татулықпен, бірлікпен сақ­талады. Ел болудың басты шарты өзіңді, үлкенді, Отанды сыйлау. Тәуелсіздіктің қадір-қасиетін түсіне білетін адамға еліміздің қол жеткізген жетістіктері аз емес. Дін мен дәстүрді қатар бағалап, таза ұстау, тарихты білу, білімді болу, заман талабына сай еңбектену – бүгінгі жастар алдында тұрған басты міндет. Әрбір ата-ана болып, ел болып осы мәселені қолға алса деймін. Экстремизммен күресу мәселесі – адамзат, халық болып шешілетін нәрсе. Еліміздің, жұртымыздың тыныш та бейбіт өмір сүретіндігіне халық сенеді.