Соңғы жылдары әріптестік ұғымының аясы мен шеңбері кеңейіп келеді. Айталық мұның мәнісін мемлекетаралық деңгейде қарастырсақ бүгінгі күні ТМД ауқымындағы және Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттер бір-бірімен стратегиялық әріптестер болып табылады. Бұлардың бәрі тең құқылы стратегиялық әріптестер. Осы арада ежелгі көршілер Қазақстан мен Ресей мемлекеттері арасында стратегиялық әріптестік қарым-қатынастар басым сипатқа ие екені де анық. Бұған дейін тек қарапайым адамдардың қарым-қатынасы мен байланысына тән болып келген әріптестік ұғымы 2015 жылдың 31 қазаны күні республикамызда мемлекет-жекеменшік әріптестігі туралы заң қабылданғаннан кейін өз арнасы мен ауқымын одан әрі көтеріп, мүлдем жаңаша сипатқа ие болды. Осы кезден бастап тілдік қорымызда мемлекет-жекеменшік әріптестігі деген тіркес пайда болды. Тұжырымдап айтқанда, мұның өзі бірқатар мемлекеттік қызметтер көрсету міндетін бизнеспен бөлісу деген сөз болып шығады. Қазіргі күні мемлекет-жекеменшік әріптестігі экономиканың барлық саласындағы инфрақұрылымдарды, соның ішінде әлеуметтік инфрақұрылымды дамытудың, оның өрісін өсірудің басты тетіктерінің біріне айналып келе жатқаны да атар таңдай, батар күндей шындық. Өмір бір орнында тұрмайды. Ол үнемі алға даму, жылжу үстінде. Осы орайда Қазақстанда өмірдің өзінің қажеттілігі туғызған, солай болған соң да арнайы заңмен бекітілген мемлекет-жекеменшік әріптестігіне де осындай ой орамы тұрғысынан келгеніміз жөн секілді. Бұған соңғы жылдары республикамыздың батыс өңірінде қарқынды түрде дамып келе жатқан Ақтөбе облысынан да көптеген мысалдар келтіруге болады. Өңірде бұл бағытта жүзеге аса бастаған жобалардың аясы мен арнасы кең. Мемлекеттік мүлікті сенімді түрде басқаруға берілген нысандардың басым бөлігін әлеуметтік инфрақұрылымдар құрайды. Осы мақсатты жүйелі жолға қою үшін тартылған инвестиция көлемі 28 миллиард теңгені құрайды. Биыл облыста мемлекет-жекеменшік әріптестігі аясында екіжақты келісімшарттар бойынша 38 жоба қолға алынған. Қазір соның елеулі бөлігіне қол қойылған. Тұтастай алғанда, түбегейлі келісімдер мен сараптауларға, соның ішінде жобалау-сметалық құжаттар әзірлеу сатысына 8 балалар бақшасы ғимараттарын тұрғызу мен қайта жаңғырту жобалары енгізілген. Қалай дегенде де, қазіргі күні мемлекет-жекеменшік әріптестігінің басты «жұлыны мен жүйкесі» Ақтөбе қаласында екенін көреміз. Енді екі жылдан кейін құрылуының 150 жылдығын атап өткелі отырған шырайлы шаһарда мектепке дейінгі білім беру мекемелерінің жай-күйі мен материалдық-техникалық жағдайын жақсартуға жан-жақты көңіл бөлінген. Оның басым бөлігі мемлекет-жекеменшік әріптестігі аясында іске асуда. Бүгінгі күні облыс орталығында мектеп жасына дейінгі балалардың балабақшамен қамтылуы 92 пайыз құраса, алдағы жылдары бұл көрсеткішті 100 пайызға дейін жеткізу белгіленген. Бұл үшін қазіргі кезде кәсіпкерлер мен бизнесмендер жер телімдерін сатып алып, алдағы кезде тұрғызылатын әрі 2018 жылы аяқталатын балабақша құрылыстарының жобалау-сметалық құжаттарын әзірлеуге кірісіп кетті. Ақтөбе қаласында биылғы жылға жобаланған балабақша құрылыстары мен қайта жаңғыртылған ғимараттардың алғашқы кезегі пайдалануға беріле бастады. Өткен аптада еліміздің барлық өңірлерінде Балаларды қорғау күні кеңінен аталып өткені мәлім. Осы күні мемлекет-жекеменшік шеңберінде қызмет жасап, тәрбие беретін балабақшалар пайдалануға берілді. Соның бірі – «Райгүл» мектепке дейінгі мемлекет-жекеменшік мекемесі. 12 топтан тұратын балабақша 300 орынға лайықталған. Қайтадан жаңғыртылған ғимаратта 3-6 жас арасындағы балалар үшін барлық жағдайлар жасалған. Оларды оқыту мен тәрбиелеу екі тілде жүргізіледі. Мұнда жаңа үлгідегі жиһаздар, музыка, денешынықтыру залдары жасақталған. Медициналық блок, логопедия және психолог кабинеттері бар. Балабақша төңірегі мен аумағы көгалдандырылған ойын алаңдарымен қамтылған. Ақтөбеде 1 маусым күні ашылған мектепке дейінгі ұйымдарға тәрбиеленушілер тиісті жолдамалар арқылы қабылданады. «Райгүлдегі» барлық істер оның құрылтайшысы, өңір бизнесінің қабырғалы өкілдерінің бірі Ержан Кенжебаевтың сенімді басқаруына берілген. Ол қызмет көрсету жөнінде жасалған келісімшарттар талабына сай іс-қимыл танытады деп сенгіміз келеді. Агломерациялық аймаққа өткен 1 маусым күні мемлекет-жекеменшік әріптестігі аясында ашылған республикада баламасы жоқ әлеуметтік нысандардың бірі –хоккей модулі. Ең бастысы, әлеуметтік инфрақұрылым санатына кіретін айырықша құрылыстың аяқталуы жасөспірімдердің шайбалы хоккей, шорт-трек және мәнерлеп сырғанау секілді қысқы спорт түрлерімен шұғылдануына кең мүмкіндіктер береді. Модулге хоккей-жаттығу спорт кешені деген атау берілгені де оның осы ерекшелігінен туындағаны анық. Жаңа нысанның ашылу рәсімі кезінде тәуелсіздікке қол жеткізген уақыттан бері Ақтөбе қаласында жабық ғимараттағы мұз айдыны болып көрмегені айтылды. Мұндағы мұз айдыны өзінің көлемі мен аумағы және сапалық көрсеткіштері бойынша халықаралық стандарттарға толықтай сәйкес келеді. Оны орнату мен құю жұмыстарын Ресей астанасы Мәскеуден арнайы шақыртылған кәсіби біліктілігі жоғары мамандар тобы атқарған. Дәл осы фирма бұған дейін Сочиде өткен қысқы Олимпиада және Алматы қаласында өткізілген бүкіләлемдік қысқы Универсиада ойындарының мұз айдындарын құю ісін жүзеге асырған екен. Мемлекет-жекеменшік әріптестігі шеңберінде пайдалануға берілген хоккей-жаттығу спорт кешенінің жалпы құны – 544 миллион теңге. Аталған қомақты соманың тең жартысы жергілікті бюджеттен бөлінсе, қалған 50 пайыздық бөлігі Ақтөбе қаласындағы «КТП» ЖШС бас директоры Всеволод Щегельскийдің қолдауымен құрылысқа құйылған. Аталған ғимарат Ақтөбе облысының денешынықтыру және спорт басқармасы мемлекеттік мекемесінің қысқы спорт түрлері бойынша облыстық балалар-жасөспірімдер спорт мектебі коммуналдық мемлекеттік мекемесінің құзырына берілді. Осы орайда өңірде мемлекет-жекеменшік әріптестігі аясында тұрғызылып жатқан спорттық нысандардың лентасын қию рәсімдері алдағы айларда да одан әрі жалғаса беретінін айтқымыз келеді. Оның алдыңғы қатарында жекпе-жек күресі сарайы тұр. Оның ашылу салтанатына орай дзюдо күресінен ересектер арасында Қазақстан чемпионатын өткізу белгіленген. Бұдан кейінгі кезекте облыс орталығында құны 3,5 миллиард теңге тұратын мұз сарайының құрылысы басталмақ. Біз хоккей модулінің ашылу рәсімі кезінде Ақтөбенің Атымтай жомарт атануға әбден лайықты, туып-өскен елі мен жеріне жаны ашитын, оған қолынан келетін көмегін көрсетуге әзір тұратын асыл азамат, «КТП» ЖШС бас директоры Всеволод Щегельскийге жолығып, хоккей модулінің пайдалануға берілуіне орай бір-екі ауыз пікірін айтып беруін өтінген едік. Ақжарқын, ер көңілді өндірістің кәсіпорын басшысы, біліктілігі мол кәсіпкер бұған еш тартынбастан көңілдегі көрікті ойын былайша жеткізді. – Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев елімізде бизнестің дамуына үлкен қолдау көрсетіп келеді. Соның нәтижесінде көптеген бағдарламалар қабылданып, істі алға жылжытудың тиімді тетіктері жасалды. Бизнеспен шұғылданып жүрген біздерге осындай қамқорлық көрсетілмегенде осы деңгейге жетер ме едік, жетпес пе едік?! Табыс пен пайданың басын біріктіре алар ма едік, алмас па едік. Сондықтан мен ел кәсіпкерлерінің бүгінгі жетістіктерін Елбасының кәсіпкерлікті дамытуға жасаған қамқорлығы мен қолдауынан бөле-жара қарай алмаймын. Біздердің бұған қайтарым беретін, осы орайдағы парызымызды сезіне алатын кезіміз келді деп есептеймін. Хоккей модулі құрылысына қосқан үлесім осы парыздың өтеуі деп біліңіздер, – деді ол. Мемлекет-жекеменшік әріптестігін дамыту мен қалыптастыру, республика Президенті Н.Ә.Назарбаев биылғы Қазақстан халқына Жолдауында атап көрсеткендей, әкімдердің нақты және кәсіби жұмысына да байланысты. Осы екі міндетке Ақтөбе облысының әкімі Бердібек Сапарбаев шаң тигізбей, ойдағыдай атқарып келе жатқанына қол қоя аламыз. Қандай іске болса да оның әділ бағасын беретін халық емес пе?! Олар қашанда шаршауды білмейтін, тіпті демалыс күндері кезінде де мемлекет-жекеменшік әріптестігі талаптарына сай тұрғызылып жатқан нысандардың жай-күйін бақылап, оның сәнді де сапалы түрде аяқталуы үшін тиісті талаптар қоюдан да танбайтын облыс басшысының іс-қимылына дән риза екенін көріп жүрміз. Біз осы материалды газет өндірісіне әзірлеу барысында бүгінгі көтеріліп отырған тақырыпқа қатысты Бердібек Мәшбекұлынан өз ой-пікірін айтып беруін өтінген едік. Оның қайтарған жауабының түп-төркіні төмендегідей болып шықты. Мемлекет-жекеменшік әріптестігі бірінші кезекте қандай салалар үшін тиімді екенін айқындап алудың пайдасы мол. Мемлекет басшысы бұл бағытта әлеуметтік инфрақұрылымға басымдық беру қажеттігін айтқаны белгілі. Сондықтан да өңірде екіжақты әріптестік аясында бой көтеріп мемлекеттік мүлік сенімді басқаруға беріліп жатқан жаңа нысандардың негізгі бөлігін осы әлеуметтік тұрғыдағы құрылыстар құрайды. Сондай-ақ, бұл бағытта экономиканың барлық буындарына тән нормативтік және құжаттық базаны мемлекет-жекеменшік әріптестігі қызметіне берік түрде орнықтыру тетігі жасалған. Сонымен бірге, бұл істі ұдайы жетілдіру мәселесі де назардан тыс қалған емес. Міне, замана талабы жүктеген сындарлы міндетті ақтөбеліктер осылайша абыроймен атқарып келеді.
Темір ҚҰСАЙЫН, «Егемен Қазақстан»
АҚТӨБЕ Суретті түсірген Хайредин РАУШАНОВ