Ем қонбайтын дерт жоқ

Сенбі, 13 қазан 2012 7:11

Астанада еліміздің және ТМД аумағындағы мемлекеттердің неврологтарының қатысуымен «Эпилепсия және ұстамалы ахуал» деген тақырыпта форум өтуде. Оны ұйымдастырушылар – ҚР Денсау­лық сақтау министрлігі, Ресей Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі, Нейрохирургия ұлттық ғылыми орталығы, Ресейдің эпилепсияға қарсы ұлттық лигасы, Неврологтардың жалпыресей­лік қоғамы халыққа көрсетілетін медициналық көмек сапасын жақсартуды, қоғамды жеткілікті дәрежеде ақпараттандыруды мақсат тұтып отыр.

Сенбі, 13 қазан 2012 7:11

Астанада еліміздің және ТМД аумағындағы мемлекеттердің неврологтарының қатысуымен «Эпилепсия және ұстамалы ахуал» деген тақырыпта форум өтуде. Оны ұйымдастырушылар – ҚР Денсау­лық сақтау министрлігі, Ресей Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігі, Нейрохирургия ұлттық ғылыми орталығы, Ресейдің эпилепсияға қарсы ұлттық лигасы, Неврологтардың жалпыресей­лік қоғамы халыққа көрсетілетін медициналық көмек сапасын жақсартуды, қоғамды жеткілікті дәрежеде ақпараттандыруды мақсат тұтып отыр.

Қазақ ұстамасы бар, талып қалатын аурулар­дың бәрін ақыл-есі кемдікке саяды. Медицина тілімен айтқанда эпилепсияңыз осы. Бұл дерт туралы қоғамда күні бүгінге дейін «жазмыштан озмыш жоқ» деген пікір қалыптасқан. Яғни, науқас­ты жазылмайды деп есептейді. Ал медицина мамандары бұл аурудың жазылатынын, тіпті соңғы жылдары оны емдеудің жаңа тәсілдері табылып жатқанын алға тартады. Кешегі форумда да негізгі әңгіме осы эпилепсияның төңірегінде болды. Оны қандай препараттармен емдеген жөн, қандай оталар жақсы нәтиже береді, ерте диагностикалаудың маңызы қаншалықты, т.б. сауалдар бойынша баяндамалар жасалды.Жиында еліміздің штаттан тыс бас невролог-эпилептологы А.Елубаева ресми дерек бойынша Қазақстанда 36 мың адам осы аурумен ауыратынын алға тартты. Бұл санның 60 пайызы бала­лар­ға тиесілі болса, қалғаны үлкендердің үлесінде екен. Ресми дерек деуіміздің де мәні бар. Өйткені, осыдан тура екі жыл бұрын «SVS Nevro» қоғам­дық бірлестігінің дәрігер ғалымдары эпилепсияға қатысты арнайы семинар өткізіп, сол отырыста бұл дертпен ауыратындардың саны 300 мыңнан көп екендігі айтылған болатын. Әрине, оның өзі нақты дерек емес. Өйткені, қоғамда жоғарыда айтып өткеніміздей ауру туралы қасаң, біржақты көзқарас әбден орнығып алған. Сондықтан өзінің ауруын әшкерелемей-ақ, оқшау өмір сүріп жат­қан­дар да аз болмаса керек.Бұл дертке өз заманында Гиппократ, Ибн-Синалар анықтама жазған. Техника мен технология дамыған заманның мамандары да осы ауруды зерттеу барысында түрлі анықтамалар беруде, себеп­терін көрсетуде. Көпшілік мамандар оның тұқым қуалайтынын, одан қалса ата-анасының екеуі бір­дей алкогольді тұтынған жағдайда одан туған бала эпилепсияға шалдығатынын, басқа да ми жара­қатын алған жағдайларда эпилепсия туындайтынын айтады. Қорқыныштысы, эпилепсия адам миы­ның бар жасушасының жұмысын бірте-бірте бұзып, өлтіріп, жарамсыз күйге түсіреді екен. Соның салдарынан адамның ақыл-ойы теже­ліп, психикалық ауытқуларға ұшырайды, оның соңы өліме соқты­ратын жағдайлар да жиі кезде­седі. Кешегі форумда мамандар нақты айтқанда эпилепсияны өлімге дейін апармай, ерте бастан емдеу, емдегенде де жай бір-екі курстық ем емес, ыждаһат­ты­лықпен 5-10 жыл бойы емдеп, тәннің дерттен та­зар­ғанына көз жеткізу керектігі туралы ойларын айтты.Соңғы жылдары елімізде эпилепсияны хирур­гия­лық емдеу бағдарламасы жұмыс істеуде. Өткен жылдан бері елордадағы Нейрохирургия ұлттық ғылыми орталығында осы дерттің ең ауыр түр­леріне, қарапайым тілмен айтқанда, дәрі-дәрмек­пен жазу мүмкіндігі болмағанда, ота жасау қолға алынған. Орталық басшысы С.Ақ­шолақов жиын барысында 11 адамға сәтті ота жасалғанын баяндады. Алдағы уақытта да бұл орталық ауыр дертке шалдыққан науқастарға көмек қолын созуға даяр. Себебі, елімізде әзірге эпилепсияға ота жасап жатқан жалғыз мекеме осы Нейрохирургия ұлттық ғылыми орталығы.Жиында сөз алған Денсаулық сақтау министр­лігінің жауапты хатшысы С.Мусинов неврология және эпилептология саласын дамыту үшін мемлекет тарапынан көмек жасалып жатқанын жеткізді. «Қазақстан – эпилепсияға шалдыққан ауруларды тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ететін мемле­кеттердің қатарында», – деген жауапты хатшы жыл­дан-жылға дәл осы салада жекеменшік және мем­лекеттік секторлардың бірдей жұмыс істеп, соның дәлелі ретінде жыл сайын жекеменшік клиникалар мен орталықтар, мемлекеттік бөлімшелер мен кабинеттер ашылып жатқанын, бұл өз кезе­гінде науқастарға таңдау жасауға зор мүмкіндік бере­тінін баяндады.Осы жерде елімізде эпилепсияға қарсы күрес бұқаралық сипат ала бастағанын айта кетсек ар­тық болмас. Соның нәтижесінде бұл дертке қатыс­ты мәселелерді талқылау, халыққа түсіндіру, жет­кі­лікті ақпаратпен қамтамасыз ету өрісі біршама кеңейді. Сөйтіп, пациенттер мен дәрігерлердің эпилепсиямен күрес қозғалысы – «SVS Nevro» үкіметтік емес ұйымы, «Қазақстанның эпилеп­сия­ға қарсы ұлттық лигасы» деген сияқты бірлес­тік­тер пайда болды. Бұлардың мақсаты эпилепсияға қарсы халықаралық лигаға кіретін ұйымдармен бірігу, қоғамда науқас жандардың құқын қорғау, солардың мүддесі үшін жұмыс істеу десек, кешегі жиында осы аталған бірлестіктер атынан сөйлеген өкілдер қоғамның эпилепсияға деген көзқарасын өзгерту қажеттігін баса айтты.Осындай кең ауқымда өткізіліп отырған жиын екі күнге созылмақ. Осы күндерде ТМД мем­ле­кеттерінің мамандары бір-бірімен тәжірибе алмасып, эпилептология саласының озық жетістіктерін іске асыру мүмкіндіктерін талқылайтын болады.

Айгүл СЕЙІЛОВА,«Егемен Қазақстан».