Бұл жаңалықты бүгін Ұлттық банктің баспасөз бөлімі таратты. Қадағалаушы органның ақпараты бойынша, өзгерістер 2020 жылдың 1 маусымында күшіне енеді және жыл соңына дейін сақталады.
Ұлттық Банк заңды тұлғалардың банктік шоттарынан қолма-қол ақша алуға келесі лимиттерді белгілейді:
– шағын бизнес үшін - күнтізбелік айда 20 миллион теңге;
– орта бизнес үшін - күнтізбелік айда 120 миллион теңге;
– ірі бизнес үшін - күнтізбелік айда 150 миллион теңге. Сонымен қатар, заңды тұлғалар банктерге тиісті негіздеме берген кезде белгіленген лимиттерден асып кетуіне жол беріледі. Өз кезегінде қаржы институттары үш жұмыс күні ішінде жауап беруі керек. Егер компания шешім қабылдамаса, онда бұл сұраныс бойынша қолма-қол ақшаны алу операциясы автоматты түрде қабылданған болып саналады.
«Ереже жеке тұлғаларға, жеке кәсіпкерлерге, шағын кәсіпкерлікке, ауылшаруашылық өнімдерін, балық өнімдерін сатып алатын заңды тұлғаларға және тамақ өнімдерін, сусындарды, фармацевтикалық, медициналық және ортопедиялық тауарларды бөлшек саудада сатумен айналысатын заңды тұлғаларға қолданылмайды», деп атап өтті бас банк.
Ереже сонымен қатар банктерге, «Қазпочта» АҚ мен банктік емес айырбастау пункттеріне қолданылмайды.
Ұлттық банк төрағасының орынбасары Дина Галиева бұл шешімге бұл шара көлеңкелі экономиканы төмендететіндігімен түсіндірді.
«Кәсіпкерлерге қажетті операцияларды қолма-қол ақшасыз жүргізумен шектелмейді. Бұл өзгеріс көлеңкелі экономика көлемін азайтуға, кәсіпкерлік субъектілер жүргізетін операциялардың айқындылығын арттыруға, сондай-ақ заңсыз жолмен алынған ақшаны жылыстатуға және сыбайлас жемқорлықты азайтуға бағытталған», деп түсіндірді ол.
Сонымен бірге, Галиева алынған қолма-қол ақша сомасы жылдан-жылға өсіп келе жатқанын атап өтті. Сонымен, 2017 жылы кәсіпкерлер банктік шоттардан 1,6 трлн теңге, 2018 жылы - 2,4 трлн теңге, 2019 жылы - 2,8 трлн теңгені шығарып алды. «Өткен жылы орта есеппен бір заңды тұлға жылына шамамен 9 миллион теңге немесе айына 747 мың теңге төледі. Біз енгізетін лимиттер жоғарыдағыдан әлдеқайда жоғары. Сондықтан бизнес үшін ешқандай қиындықтар күтпейміз. Сонымен қатар, бүгінде бұл түр қолданылады. Мысалы, сомасы 1 000 АЕК-тен асатын транзакциялар бойынша төлемдер (шамамен 2,7 млн теңге) тек банк аударымы арқылы жүзеге асырылады. Осылайша, енгізілген лимит мөлшері тіпті шағын бизнес үшін де 7,5 есе асады» деді ол.
Төраға орынбасары сондай тәжірибе басқа елдерде де қолданылатынын түсіндірді.
Мысалы, Еуропалық Одақ елдерінде қолма-қол ақшамен төленген транзакциялар мен сатып алуларға лимит 1 мыңнан 15 мың еуроға дейін, АҚШ-та - 10 мың доллар, Канадада - 10 мың канадалық доллар, Австралияда - 10 мың. Австралиялық долларға дейін рұқсат беріледі.