• RUB:
    5.61
  • USD:
    479.4
  • EUR:
    522.93
Басты сайтқа өту
Әдебиет 26 Мамыр, 2020

«Идикут» Әзербайжанда жарық көрді

301 рет
көрсетілді

Қазақстан халқы Ассамблеясының қолдауымен еліміздегі ұйғыр әдебиетінің ірі өкілі, белгілі жазушы, драматург Ахметжан Аширидің «Идикут» романы Әзербайжан Республикасында жарық көрді. Шығарманы әзербайжан тіліне тәржімалаған жазушы-аудармашы Талех Мансур.

Кітаптың алғы сөзін жазған Қазақ­стан халқы Ассамблеясы төр­ағасының орынбасары Жан­сейіт Түймебаев қазақ пен ұйғыр халқы арасындағы дос­тық қарым-қатынастарды баяндай келе, ұйғыр жазушылары Зия Самеди, Хизмет Абдуллин мен туын­ды авторы Ахметжан Аширидің шы­ғар­машылығы жөнінде сөз қоз­ғайды. Ұйғыр әдебиетінің өкіл­дері Қазақтанның бірлік пен ын­тыма­ғын сақтап, түркі­тілдес елдердің мә­де­ниет және өнер саласындағы байла­­ныс­­тарын нығайту жолында сің­ір­ген еңбектерін атап өтеді. Сон­­дай-ақ кі­тап­тың жарық көруіне демеу­ші­л­ік жа­саған Қазақстан халқы Ассам­б­­лея­сы­ның белді мү­шесі, қоғам қайрат­ке­рі Ахметжан Шардиновқа, Әзер­бай­­жан­дағы Дүниежүзілік жас түрік жа­зу­­шы­лары одағының төрағасы Ак­бар Қошалыға ризашылық білдіреді.

Ал Бакуде тұратын өнер­та­ну­шы-ғалым Сәнубәр Хаджиева-Ілияслы кітаптың сүйінші данасын оқып шы­ғып, «Идикут» – әзербайжан тіліне ау­да­рыл­ған ең алғашқы ұйғыр романы» дей келе, шығарма өзегіне түсінік­теме береді.

 «840 жылы Орхондағы ұйғыр мемлекеті ыдырайды. Өге Текин біраз уақыттан кейін мемлекетті қай­та қалпына келтіреді. Алайда қытай­лар шабуыл жасап, сол кезде билікте болған соңғы хан ІІ Касардың ағасы­ның ұлы Пан Текиннің және бас уәзір Сар­­чук­тың басшылығымен 15 ұй­ғыр тайпасы Тянь-Шань тауы­ның шығы­сына қарай беттей­ді. Мұнда олар екі бөлікке бөлі­неді. Олардың бір бөлігі – Пан Текиннің басшылығымен солтүс­тік-шығысқа өтіп, 5 ауданнан тұратын Бесбалық қала­сын салады. Уақыт өте келе қала гүлденеді. Бұл жердің билеу­ші­лері «Идикут» деп аталған.

Кітапты қызықты ететін тағы да бір әсерлі жайт, сол кездегі тарихи кө­рі­ніске негізделген ақпарат көп кезде­седі. Туындыны оқи отырып, ұй­ғырлардың тарихымен қоса, моң­ғолдардың да тарихына, мәдение­тіне, киім кию дәстүріне, наным сенім­деріне және басқа нақты деректерге куә боламыз. Сондықтан тарихи шын­дыққа негізделген «Идикут» ро­ма­ны Әзербайжан мемлекетінде де өз оқыр­манын табады деп сенеміз», дейді.

Жинақтың таныстырылымы ал­дағы уақытта Бакуде және Ал­маты қала­сында жүзеге асады.