Кез келген аурудың адам ағзасына жайсыз әсер ететіні айтпаса да түсінікті. Денсаулығыңды нашарлатқанымен қоймай, мазасыз күйге түсіретіні тағы бар. Бас ауырып, балтыр сыздап дәрменсіз халге жеткенде дәрі мен дәрігерді дәнекер етіп, сауығып кетудің жолдарын іздейсің. Ілгеріде өткен ғұламалар, «Адам баласы қадіріне жете бермейтін екі нығмет бар: олар – денсаулық пен уақыт» деген екен.
Иә, қай аурудың болсын жақсысы жоқ. Бірақ бүгінгі таңда адам баласын алаңдатып отырған дерттің бірі – шашыраңқы склероз.
Шашыраңқы склероз – орталық жүйке жүйесінің созылмалы аутоиммунды ауруы, жас, еңбекке қабілетті жастағы адамдардың мүгедек болып қалу себептері арасында алғашқы орындарды иеленеді. Деректерге сүйенсек, әлемде 2,3 млн адам осы диагнозбен ауырады.
30 мамырда өтетін Бүкіләлемдік шашыраңқы склероз күні қарсаңында Еуразиялық медициналық қауымдастық Merck және Sona-Pharm компанияларымен Қазақстанда осы ауруды диагностикалау мен емдеуді жақсарту мақсатында ынтымақтастық туралы меморандумға қол қойды. Әріптестіктің негізгі мақсаты – осынау күрделі ауруды диагностикалау мен емдеуде клиникалық және ғылыми-зерттеу саласындағы ынтымақтастықты дамыту. Бүгінде қазақстандық емделушілер бір-біріне осы аурумен күресте қолдау көрсету үшін және қоғамдық ортаның аталған аурудан хабардар болуы үшін ТМД және Украинаның басқа елдерінің пациенттерімен күш біріктіріп отыр. Олар алғаш рет жетекші невролог-сарапшылардың қатысуымен өткен халықаралық онлайн конференцияға қатысты, онда олар болашаққа үмітпен қарау бағдары, отбасы мен қызметтік мансапты жоспарлау жолдары туралы ақпарат алмасуға мүмкіндік алды.
Шашыраңқы склероз – орталық жүйке жүйесінің ауыр аутоиммунды ауруы. Оның ең жиі белгілері – көру қабілетінің бұзылуы, әлсіздік сондай-ақ қозғалыс үйлесімділігіндегі қиындықтар. Ауруға шалдыққан 10 жыл ішінде уақтылы ем қабылдамаған пациенттердің 50%-ы мүгедек болып қалады. Мамандардың болжауы бойынша, әлемде 2,5 млн-ға жуық адам осындай диагнозбен өмір сүруде.
Еуразиялық медициналық қауымдастықтың мәліметінше, Қазақстанда осындай диагнозы бар 1767 пациент тіркелген, 100 мың тұрғынға шаққанда аурушаңдық 10,7 оқиғаны құрайды. Олардың басым көпшілігі – Ақмола, Шығыс Қазақстан, Қарағанды облыстары мен Алматы, Нұр-Сұлтан және Ақтөбе қалаларында тұрады.
«Шашыраңқы склероздан негізінен 20-дан 40 жасқа дейінгі жастар зардап шегеді. Сондықтан да Қазақстанда бұл әлеуметтік маңызды аурулар тобына жатқызылған. Ауруды дер кезінде диагностикалау және шашыраңқы склероздың (ПИТРС) ағымын өзгертетін препараттармен бара-бар дербестендірілген емдеуді ерте жүргізу асқынудың алдын алуға мүмкіндік береді, аурудың өршуін және емделушілердің мүгедек болып қалу процесін айтарлықтай баяулатады. Қазақстан – емделушілерге дер кезінде айырықша көңіл бөлінетін және сапалы терапияға уақтылы мән берілетін ТМД бойынша аз ғана мемлекеттердің бірі. Мемлекет осы санаттағы науқастарының дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етілу шығындарын жабады, олар халықаралық емдеу стандарттарына сәйкес тұрғылықты жері бойынша тегін заманауи препараттар алады», дейді «Еуразиялық медициналық қауымдастық» ЗТБ басқарма төрағасы, Денсаулық сақтау министрлігі Қоғамдық кеңесінің төрағасы Надежда Петухова.
Бұл ауруға алғаш рет шалдығып, онымен бетпе-бет келгендер жиі шаршап, бұл диагнозды дұрыс қабылдай алмайды.
«2018 жылдың 28 маусымында Астана қаласы бойынша шашыраңқы склерозбен ауыратын мүгедектердің қоғамдық бірлестігі құрылды. Оны құрудың мақсаты – аталған диагнозы бар адамдарға көмек көрсету және олардың қоғамдағы мүдделерін білдіру. Нұр-Сұлтанда осындай 100-ден астам пациент тұрады. Бұл – адамдардың күш-қуатын жоятын ауру, бұл сырқат олардың өмірінің барлық жағына әсер етеді және әрбір адам оны әртүрлі қабылдайды. Біз пациенттердің күнделікті тіршілігін ынталандыруға және олардың өміріне әртүрлі сипат беруге көмектесеміз. Науқастарға және олардың жақындарына ауру туралы ақпараттар береміз, осы бағытта әртүрлі іс-шаралар өткіземіз. Мәселен, тренингтер, семинарлар, қайырымдылық түскі ас, балаларға арналған жаңа жылдық ертеңгілік, паралимпиадалық жаттығулар», дейді Нұр-Сұлтан қаласы бойынша шашыраңқы склерозбен ауыратын мүгедек-науқастардың қоғамдық бірлестігінің төрайымы Сапура Байғуанова.
Еуразиялық медициналық қауымдастықтың Merck және Sona-Pharm компанияларымен ынтымақтастық туралы меморандумға қол қоюдағы мақсаты – шашыраңқы склерозды диагностикалау және емдеу саласындағы бірлескен клиникалық және ғылыми-зерттеу серіктестігін құру.
«Осыдан 20 жыл бұрын осы сырқатпен күресу үшін шешім қабылдай бастағандардың бірі ретінде Қазақстанда тұратын пациенттерге медициналық көмек көрсетуді жақсартуға үлес қосуға тырысамыз. Бүгінде осындай сырқаты бар адамдар дұрыс таңдалған терапия арқылы толыққанды өмір сүріп, болашаққа жоспар жасап, отбасын құра алады. Бұл әсіресе сырқаты жас кезінде анықталған науқастар үшін аса маңызды. Біз ТМД елдеріндегі серіктесіміз – Sona-Pharm компаниясымен бірге дәрігерлер мен пациенттерге осы ауруды емдеу үшін инновациялық шешімдер ұсына алатынымызға қуаныштымыз. Еуразиялық медициналық қауымдастық тарапынан бұл бағдардың қолдау тапқанын мақтан тұтамыз және қауымдастықпен ынтымақтастықта сырқаты бар адамдардың өмір сүру сапасын арттыруға ұмтылудағы маңызды қадам болады деген сенімдеміз», дейді ТМД елдеріндегі Merck Biopharma мекемесінің директоры Роджер Элиа.
Бүгінде Merck және Sona-Pharm компанияларының қолдауы нәтижесінде Қазақстанда пациенттерге консультациялық көмек көрсетуге арналған арнайы кабинеттер жұмыс істейді. Сонымен қатар олардың базасында невролог-мамандар жалпы тәжірибе дәрігерлері үшін ауруды дер кезінде тану бойынша түрлі білім беру іс-шараларын, консилиумдар мен дөңгелек үстелдер өткізе алады.
«ТМД елдері мен Украинадағы Merck компаниясының серіктесі бола отырып, біз пациенттік және дәрігерлік қоғамдастықтың шашыраңқы склерозбен күрес жөніндегі бастамасын қолдауға ұмтыламыз. Мысалы, сырқаты бар пациенттер тәулік бойы консультациялық қолдау ала алатын арнайы кабинеттердің ашылуы Қазақстанда ғана емес, посткеңестік кеңістіктің басқа да елдерінде де сұранысқа ие болуы мүмкін өте маңызды және уақтылы шешім. Сонымен қатар Еуразиялық медициналық қауымдастықпен ынтымақтастық туралы үш жақты келісім жасай отырып, біз болашақта аталған диагнозы бар көптеген науқастардың толыққанды өмір сүруіне көмектесе аламыз», деді Sona-Pharm мекемесінің бас директоры Остап Купновицкий.
Биылғы және алдағы жылдардағы Халықаралық шашыраңқы склероз күнінің басты тақырыбы – «MS Connections» (ШС-байланыстар) болмақ. Яғни, әлеуметтік кедергілерді еңсеру үшін пациенттерді біріктіру, олардың жалғыз қалуына жол бермеу, оқшаулануын болдырмау. Бүгінде бұл бағыттағы заманауи технологиялар маңызды рөл атқарады. ТМД елдері мен Украинада пациенттер мен олардың туысқандары және дәрігерлер үшін Халықаралық ШС күніне арналған барлық белсенді іс-әрекеттер білім берудің онлайн-платформасында ұйымдастырылады. Бұл оларға ауру туралы және оны емдеудің жаңа мүмкіндіктері туралы көбірек зерделеуге, сонымен қатар ШС ауруымен ортақ күресте басқа елдердің өкілдерімен күш біріктіріп, тәжірибе алмасуға мүмкіндік береді.