Ұлттық банктің мәліметінше, 2020 жылдың қараша айының басында банктер бұл салаға 2,3 трлн теңгеге несие берген. Ал дәл осы күні 2019 жылы - 2,1 трлн. Бір жыл ішінде бұл сома 9,5% немесе 200 миллиардтан астам теңгеге өсті. Заңды тұлғалар 1,9 трлн теңге, ал жеке тұлғалар 354,5 млрд теңге алды, деп жазады Egemen.kz.
Несиенің басым үлесі Алматының еншісінде- келеді - 1,35 трлн теңге (жылына + 17,4%). Одан кейін Нұр-Сұлтан - 265 миллиардтан астам теңге, Қарағанды облысы - 80 миллиард теңге, Шығыс Қазақстан облысы - 70,3 миллиард теңге және Шымкент - 70 миллиард теңгеден астам.
Шағын бизнес Қызылордада - 28,3 миллиард теңге, Алматыда - 24 миллиард және Түркістан облыстарында - 5,7 миллиард теңге ең аз ақша алды.
2020 жылдан 2022 жылға дейін шағын кәсіпкерлік субъектілері әлеуметтік салық және бірыңғай жер салығынан босатылды. Бұл норма Мемлекет басшысы қол қойған «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне оңалту және банкроттық рәсімдерін, бюджеттік, салық заңнамасын және теміржол көлігі туралы заңнаманы жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңда бекітілген. «2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап 2023 жылдың 1 қаңтарына дейінгі аралықта арнайы салық режимдерін қолданатын және микро немесе шағын кәсіпкерліктің субъектілері деп танылған адамдар, оның ішінде бірыңғай жер салығын төлеушілер төленуге жататын соманы 100% төмендететіні белгіленсін: 1) корпоративтің мөлшері (жеке) осы Кодекстің 686, 687, 695, 700-баптарына сәйкес есептелген табыс салығы (төлем көзінен ұсталатынды қоспағанда); 2) осы Кодекстің 687-бабына сәйкес есептелген әлеуметтік салық сомасы; 3) бірыңғай жер салығының сомасы, осы Кодекстің 704-бабына сәйкес есептелген », - делінген Салық кодексінің бір бабына қосымшада.
«2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап 2023 жылдың 1 қаңтарына дейінгі аралықта арнайы салық режимдерін қолданатын және микро немесе шағын кәсіпкерліктің субъектілері деп танылған адамдар, оның ішінде бірыңғай жер салығын төлеушілер төленуге жататын соманы 100% төмендететіні белгіленсін:
1) корпоративтің мөлшері (жеке) осы Кодекстің 686, 687, 695, 700-баптарына сәйкес есептелген табыс салығы (төлем көзінен ұсталатынды қоспағанда);
2) осы Кодекстің 687-бабына сәйкес есептелген әлеуметтік салық сомасы; 3) бірыңғай жер салығының сомасы, осы Кодекстің 704-бабына сәйкес есептелген », - делінген Салық кодексінің бір бабына қосымшада.
Бұл шара шағын және шағын бизнеске қатысты болады. Кәсіпкерлік кодекске сәйкес, Қазақстандағы шағын кәсіпкерлік субъектілері жеке жұмыскерлер және жауапкершілігі шектеулі серіктестіктер, бұл қызметкерлердің орташа жылдық саны 100 адамнан, ал орташа жылдық кірісі 300000 АЕК-тен аспайды, ал микро кәсіпкерлік - бұл жұмыскерлердің орташа жылдық саны 15 адамнан аспайтын немесе орташа жылдық кірісі ай сайын 30 000 аспайтын жеке кәсіпкерлер. есептік көрсеткіш.
Сонымен бірге салықтан босату келесі қызмет түрлеріне қолданылмайды
1есірткі құралдарының, психотроптық заттар мен прекурсорлардың айналымымен байланысты қызмет;
2) акцизделетін өнімді өндіру және (немесе) көтерме саудада өткізу;
3) астық қабылдау пункттерінде астықты сақтау жөніндегі іс-шаралар;
4) лотерея өткізу;
5) ойын бизнесі саласындағы қызмет;
6) радиоактивті материалдардың айналымымен байланысты қызмет;
7) банктік (немесе банк операцияларының жекелеген түрлері) және сақтандыру нарығындағы қызмет (сақтандыру агентінің қызметін қоспағанда);
8) аудиторлық қызмет;
9) бағалы қағаздар нарығындағы кәсіби қызмет;
10) несиелік бюролардың қызметі;
11) қауіпсіздік қызметі;
12) азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының айналымымен байланысты қызмет;
13) жер қойнауын пайдалану саласындағы қызмет, оның ішінде кеншілер қызметі;
14) пайдалы қазбаларды сату, оның ішінде саудагерлер қызметі, көмір, мұнай сату қызметі;
15) мұнай өнімдерінің, бензиннің, дизель отынының және мазуттың жекелеген түрлерін бөлшек саудада өткізу;
16) сыртқы экономикалық қызмет.
12) азаматтық және қызметтік қару мен оның патрондарының айналымымен байланысты қызмет;
13) жер қойнауын пайдалану саласындағы қызмет, оның ішінде кеншілер қызметі;
14) пайдалы қазбаларды сату, оның ішінде саудагерлер қызметі, көмір, мұнай сату қызметі;
15) мұнай өнімдерінің, бензиннің, дизель отынының және мазуттың жекелеген түрлерін бөлшек саудада өткізу;
16) сыртқы экономикалық қызмет.
Осыған дейін мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев шағын бизнесті салық төлеуден босатуды бұйырып, кәсіпкерлерді тексеруге уақытша тыйым салған болатын.
«Мен микро және шағын кәсіпкерлікті үш жыл мерзімге өздерінің негізгі қызметінен салық төлеуден босатудың заңнамалық базасын әзірлеуді тапсырамын. Заңнамаға тиісті түзетулер 2020 жылы күшіне енуі керек. 2020 жылдың қаңтарынан бастап менің заңды тұлғаларыма тексеріс жүргізуге үш жылға тыйым салу туралы шешімім күшіне енеді» микро және шағын бизнес », - деді президент.
Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев шағын бизнесті салық төлеуден босатуды бұйырып, кәсіпкерлерді тексеруге уақытша тыйым салды.
Бұл туралы ол парламент палаталарының бірлескен отырысында Қазақстан халқына Жолдауымен сөйлеген сөзінде айтты. Бұл шаралар үш жылдық кезеңге арналған.
«Мен микро және шағын кәсіпкерлікті үш жыл мерзімге өздерінің негізгі қызметінен салық төлеуден босатудың заңнамалық базасын әзірлеуді тапсырамын. Заңнамаға тиісті түзетулер 2020 жылы күшіне енуі керек. 2020 жылдың қаңтарынан бастап менің заңды тұлғаларыма тексеріс жүргізуге үш жылға тыйым салу туралы шешімім күшіне енеді» - деді президент.
Президент Тоқаев сонымен қатар мораторий кезеңінде өзін-өзі реттеу және қоғамдық бақылау құралдарын іске қосу қажет деді.
«Кәсіпкерлік субъектілері белгіленген нормалар мен ережелерді бұзған жағдайда, әсіресе санитарлық-эпидемиологиялық салада мұндай компаниялар жабылады, олардың иелері жауап береді», - деп қосты президент.
Алайда, ол бизнестің әлі күнге дейін құқық қорғау және бақылаушы органдардың әрекеттерімен байланысты көптеген проблемаларға тап болып отырғанын атап өтті.
Мемлекет басшысы сонымен қатар мораторий кезеңінде өзін-өзі реттеу және қоғамдық бақылау құралдарын іске қосу қажет екенін айтты.
– Кәсіпкерлік субъектілері белгіленген нормалар мен ережелерді бұзған жағдайда, әсіресе санитарлық-эпидемиологиялық салада мұндай компаниялар жабылады, олардың иелері жауап береді, – дейді Президент.
Алайда, ол бизнестің әлі күнге дейін құқық қорғау және бақылаушы органдардың іс-әрекеттеріне байланысты көптеген проблемалармен бетпе-бет келетінін атап өтті. «ШОБ-қа қарсы рейдерлік жағдайлар жиілеп кетті. Менің бұл мәселеге қатысты ұстанымым белгілі: бизнестің, әсіресе шағын және орта бизнестің дамуына кедергі болатын кез-келген әрекет мемлекетке қарсы қылмыс ретінде қарастырылуы керек. Осыған байланысты қосымша заңнамалық шаралар қажет. Парламент пен үкімет бұл мәселені шешуді ұсынуы керек», - деп қорытындылады мемлекет басшысы