Таяуда қияндағы Тассуат ауылының маңынан ежелгі заман жауынгері тұтынған айбалта табылды. Қазір осы жәдігерге байланысты зерттеу жұмыстары жүргізілуде.
Археологтердің айтуына қарағанда, ерліктің сорабы өріліп жатқан иен даладан табылған құнды жәдігер осыдан шамамен төрт мың жыл бұрын, яғни қола дәуіріндегі Андроновтар мәдениетіне тиесілі екен. Мамандар балта мыс пен қалайының қосындысынан жасалған деген болжам айтып отыр. Таза салмағы 900 грамм шамасында.
Бұл оқиға ат басындай алтын тауып алғанмен пара-пар дүние болды. Тассуаттың төскейіне ескі заманның елесін індетіп зерттеуге іңкәрлар ағылып келіп жатыр. Нұр-Сұлтан қаласындағы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің археологиялық тобы да келіп, зерттеу жұмыстарын жүргізді.
Көне жәдігерді ауыл тұрғыны Қуандық Жамбаев мал бағып жүргенде тауып алса керек.
–Туған жердің ойы мен қырын жақсы білемін ғой, – дейді Қуандық. – Мамыр айының басында ойламаған жерден осындай олжаға кезіктім. Қолыма ұстап көрдім де, тақымыма қыса салғанмын. Біздің үйдің босағасында біраз уақыт жатты. Кейін көршіме көрсетпек болдым. Көршім Дамир Гафаров ауыл мектебінде тарих пәнінен сабақ береді ғой, әрі білім ошағындағы музейдің меңгерушісі.
Көршісі бір көргеннен-ақ құпиясы мол, құнды зат екенін ұққан. Олжа туралы жариялап, тиісті орындарға хабар берген. Төрт мың жылдық тарихы бар айбалта қазір облыстық өлкетану музейінің қорында. Зерттеу жұмыстары басталып кетті. Айбалтаның айқабақ жүзінде көне дүниенің көлеңкесі бар екендігі сөзсіз. Уақыт шымылдығын серпе білген маман талай сырды ашатындығына күмән жоқ.
Ақмола облысы,
Жарқайың ауданы