Қоқыспен күрес қарқынды

Міне, осы мәселені жан-жақты сара­лаған Қарағанды қаласының атқарушы билігі батыл қадам, тың шешімдерге ба­ра бастады. Соның нәтижесінде, қо­қыс та­сушы көліктер жүргізушілерінің, жөн­­деу қызметі қызметкерлерінің және «ГорКомТранс» Қарағанды компания­сына қарасты жүк тиеушілердің еңбек­ақыларын 30%-дан 50%-ға дейін өсіру мүмкіндігіне қол жеткізілді.

Негізінде, кеншілер астанасында қат­ты тұрмыстық қалдықтар жинаумен және шы­ғарумен «ГорКомТранс», «Эко­ӘлемҚазақстан» және «Ресайклинг ТК» сынды үш мекеме айналысады. Биылғы сәуір айында осы қызмет көрсетуші компаниялар мен Қарағанды қалалық әкімдігі арасында меморандумға қол қойылған болатын. Ондағы уағдаластық бойынша, қоқыс шығарушы компаниялар биылғы ­ 1 мамырдан бастап тарифті көтергенімен, қызметкерлердің жалақысын арттыруға және техниканы жаңалауға уәде берген еді.

«ГорКомТранс» ЖШС бас директо­рының бірінші орынбасары Марат Бима­ғанбетов бүгінде қызметкерлердің жала­қысын нақты көтергендерін айтады. Сонымен қатар ол кадр тапшылығын да сезініп отырғандықтарын жасырмады.

– Бұрын қоқыс таситын көліктің жүр­гізушісі 180 мың теңге алып келсе, оның қазіргі еңбекақысы 250 мың тең­гені құрайды. Сонымен бірге басқа қызметкерлердің де жалақысы өсті. Бірақ осыған қарамастан, бізде әлі де болса бос жұмыс орындарының бар екенін айтқым келеді. Жүргізушілер, жүкші­лер, автодәнекерлеушілер жетіспей жатыр, – дейді ол.

Жалпы, қалада құрамында жүргізуші мен жүк тиеушісі бар экипаж жинал­ған қоқысты бекітілген учаскелерден күніне бір рет шығаруға міндетті. Кейде техника сынып немесе жұмысшылар сырқаттанып қалған жағдайда, жұмыс кестесінің бұзылуы мүмкін. Оның үсті­не қазіргі эпидемиялық жағдай да то­­лық қуатта жұмыс істеуге мүмкіндік бермей тұр. Дегенмен қазір жұмыс белгілі бір тұрақты жүйеге түскен деп айтуға негіз бар. «Қалай болғанда да, біз кес­теге сәйкес жұмыс істеуге тырысамыз. Көптеген жүргізушілер екі ауысымға шы­ғады», дейді М.Бимағанбетов.

Қарағанды қаласы бойынша «Жұ­мыспен қамтудың жол картасы» бағ­дарламасы аясында Қазыбек би атындағы ауданда 3 мыңнан астам контейнер және Октябрь ауданында 2 мыңнан астам қоқыс жәшігі орналастырылған. Жеке секторда қатты тұрмыстық қалдықтар мен күл-шлакты шығару үшін 200-ден астам контейнер қалпына келтірілген. Алдағы уақытта тағы 2 300 қоқыс бактарын қалпына келтіру және орнату жос­парда бар екенін айтады «ГорКомТранс» ЖШС бас директорының бірінші орынбасары.

Қызмет беруші компания қоқыс көле­мін азайту үшін 25 аппаратты-пресс-ком­пакторлар орнатқан. Осындай бір машинаның өзі қарапайым контейнердің 100-ін алмастырады екен. Бұдан бөлек, қайталама шикізатты бөлек жинау үшін 775 контейнер қойылған. Сондай-ақ аталған компания келесі жылы лизинг бойынша 10 жаңа қоқыс тасығыш тех­ника сатып алмақ. Жалпы, қазіргі уақыт­та Қарағандыдағы екі ауданда қоқыс шығаратын 55 арнайы машина жұмыс істейді. Қарағанды қаласы бойынша биыл тағы 15 қоқыс жинау пунктін ашу жос­парланған. Ал қазір Оңтүстік-Шығыс шағын ауданы мен орталықта 6 қоқыс жинау пункті жұмыс істеп тұр. Облыс орталығында қуаты жылына 200 мың тонна қоқыс өңдеуге жететін және он фракция бойынша бөлу жүргізетін зауыт жұмыс істеп тұр. Бүгінде ондағы қайта өңдеу үлесі 28%-ды құрайды. Ком­пания рұқсат етілмеген полигондарды жою жұмыстарына да атсалысады. Мысалы, олар жыл сайын 15 заңсыз қоқыс үйінділерін жоқ қылады екен.

Жалпы, облыс орталығы бойынша 34 гектар жерге қоқыс бейберекет ша­шылған деген дерек бар. Қаланың өз басында және маңайында 250-ге тарта рұқсат етілмеген қоқыс ошақтарының бар екені анықталған. Биылдың өзінде бұл кемшілікпен күреске 30 млн теңге қаражат бөлініпті.

Қарағанды облыстық Экология де­пар­таментінің ресми өкілі былтыр өңір­дегі 1 275 қоқыс үйіндісінің жо­йыл­ғанын айтады. Ал биылдың өзінде ға­рыштан жасалған мониторинг бары­сында рұқсат етілмеген 640 қоқыс үйін­дісі анықталған.

Қоқысты бейберекет төгетіндермен күрес те тоқтаусыз жүргізіліп жатыр. Мәсе­лен, жыл басынан бері 60-тан астам же­ке және заңды тұлғаларға рұқсат етіл­меген жерлерге қоқыс төккені үшін жалпы сомасы 4 млн теңге болатын айыппұл салынған.

Рұқсат етілмеген қоқыс полигонда­рын жою жұмыстары Жезқазған қаласында да екпінді түрде қолға алынған. Мысалы, мұндағы белсенді азаматтар экологиялық акция ұйымдастырып, мысшылар қа­ла­сындағы Қабанбай батыр шағын ауданындағы қоқыс үйінділерін тазалады. Жасыратыны жоқ, бұл жердегі кө­лемді қалдықтар жылдар бойы жинақ­талып, тау-тау болып үйіліп қалған еді. Қалалық әкімдікпен бірлесіп ұйым­дас­тырылған тазалау акциясы бары­сындағы жұмыстарға 2 жүк көлігі және 2 тиегіш жұмылдырылып, соның нәтижесінде қаладан сыртқа 150 тоннадан астам қоқыс шығарылған.

Ал Қарағандыдағы «ГорКомТранс» компаниясы бүгінде қоқыс шығару қыз­метіне ақы төлемейтін тұрғындар ара­сында белсенді түрде түсіндіру жұмыс­тарын жүргізе бастаған. Олардың ара­сында жосықсыз төлеушілерді анық­тау мақсатында жұмыс істейтін бақы­лаушылар бар.

«Дегенмен қызмет көрсетуші компания қаланың таза болуына, жұмыс сапасының артуына ең бірінші кезекте мән береді», дейді М.Бимағанбетов.

Айта кететін бір жайт, өңірде рұқсат етілмеген жерлерге қоқыс төгетіндер­мен күресті үдете түсу және оның түрлі амал­­дарын қолдану жұмыстары қолға алын­­ған. Соның бірі – 109 нөмірі бо­йын­­ша ашылған жедел желі. Тұрған же­рі­нің, айналасы­ның тазалығына жауап­кер­шілікпен қарайтын әрбір саналы азамат өзі куә болған тәр­тіпсіздікті осы желі ар­қылы хабарлай ала­ды. Уақыт көрсет­кен­дей, бұл шара өзі­нің жемісін бере бастаған.

Қарағанды облысы