Ғажайып суреткер Жан-Антуан Гудонның ерекшелігі неде екенін білесіз бе? Француз революциясы қайраткерлерінің психологиялық портреттерін жасағанында. Бізді еліктірген де осы мінезі. Өз дәуірінің кескін-келбетін қоладан құйған қолөнер шебері уақытты айналып өтіп, құпияларды талқандады.
Міне, данышпан Вольтердің мүсіні. Ұлы философ бейнесін дәл жеткізген ең жақсы туынды есебінде көңілді елітеді. Вольтер уақыты таяғанын сезсе керек, мүсіншінің кейіпкері болуға келіседі. Ол кезде ақыл алыбы 84 жаста еді. Мәрмәр мүсін автордың киім мен терінің күрделі текстурасын шебер жеткізе білуімен ғана емес, философтың жігерлі мінезі мен өткір ойына дөп түсу қабілетімен де ерекше.
Гудон ойшылдың мүсінін 1781 жылы аяқтады. ІІ Екатеринаның тапсырысымен
2 жылдан кейін туынды Ресейге жеткізіледі.
Автор ойшылдар көне заманнан келе жатқан құбылыс деп түйсінеді. Сондықтан Вольтерді антикварлық стильдегі киіммен бейнелегенді дұрыс көрді. Осылайша, бөгде философиялық бейнені жасауды ұйғарды. Киімнің терең қатпарларының астында қарт адамның арықтығы жасырылады, соған қарамастан оның фигурасы сымбатты және шынайы әспеттелген.
Гудонның жұмсақ, жылтыр матаны жасау тәсілі көрерменді еріксіз таңдандырды. Кәрілік тіпті ұлы адамдарды да аямайды, сондықтан Вольтердің салбыраған жүзі мен жіңішке мойыны терең әжімдерге толы болды. Бұл – сол ғасырдың әжімі еді. Оның әлжуаз қолдары өзі отырған орындықтың ойылған тұстарын ұстайды. Кейіпкердің кәрілік меңдеген кейпі ауыр да мұңлы.
Оқырман алыстан қарағанда ойшыл шаршағандай әсер қалдырады, ал негізінде ол өз ойынан ұзай алмай отыр. Сыртқы көріністен физикалық кәріліктің мәнерлігі мен әлсіздігін байқауға болады. Вольтер өмірінің соңғы күніне дейін жас жігітке тән таза көзқарас пен байсалдылығын сақтап қалды.
Жоғарыда айтқандай, мүсінші Гудон барлық туындысына тән сипат бұл шығармасында да бар. Ол ұлы данышпанның психологиялық портретінің толық бейнесін жасады. Қараңызшы, жаратылысты табиғи ету үшін автор өзі жұмыс істеген кескіштің ізін тегістеуге тырыспаған.