Жамбыл облысында өнеркәсіп кәсіпорындары өздеріне жүктелген міндеттерді ойдағыдай атқарып келеді. Өйткені уақытында кездескен барлық қиындық бүгінгі таңда еңсерілген. Кәсіпорындардың толық қуатында жұмыс істеуіне толық жағдай жасалған. Бір анығы, кәсіпорындар салаға көрсетілген қолдаудан құр алақан қалған емес. Өңір басшысы Нұржан Нұржігітовтің тапсырмасы шеңберінде атқарылған жұмыс алдағы уақытта да жалғасын таба бермек.
Осы жылдың қаңтар-маусым айларындағы көрсеткіштерге зер салсақ, өңір кәсіпорындары 390,7 млрд теңгенің өнімін өндірді. 2021 жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда нақты көлем индексі 108,1%-ды құраған. Бұл бағыттағы жұмыстар жыл соңына қарай тағы да еселене түспек. Өйткені нақты жоспар бар, соған сай тындырылатын тірлік те аз емес.
Облыс әкімдігі кәсіпкерлік және индустриалды-инновациялық дамыту басқармасының басшысы Аспандияр Сейсебаевтың айтуынша, тау-кен өндіру өнеркәсібі саласындағы жұмыстар ауыз толтырып айтарлықтай нәтиже берген. Жартыжылдықтың қорытындысы бойынша өндірілген өнім көлемі 46,7 млрд теңгені немесе өткен жылмен салыстырғанда 100,6 пайызды құраған. Әлбетте, жыл соңына дейін өнім көлемі тағы да артады.
«Өңірімізде өңдеу өнеркәсібі де айрықша маңызға ие екені белгілі. Жарты жылдағы нәтижеге көз жүгіртсек, өнім көлемі 277,9 млрд теңгеге жеткен. Тиісінше, өткен жылмен салыстырғанда нақты көлем индексі 105,9 пайызды құрағанын айта кеткен ләзім. Жалпы айтар болсақ, өндірілген өндірістік өнім көлемінің үлес салмағы 71,1 пайызды құрады. Қысқасы, саладағы тындырылған жұмыстар көңіл тоғайтады. Алдағы уақытта осы қарқынды үдете түсуге ниеттіміз. Себебі жұмысты толық қуатында жандандыруға барлық мүмкіндігіміз бар.
Өңдеу өнеркәсібі құрылымында үлкен үлеске ие бағыттарды айта кеткеннің артықтығы болмас. Химия өнеркәсібі – 33,8%, металлургия өнеркәсібі – 10,8%, тамақ өнімдері өндірісі – 12,8%, өзге де металл емес минералдық өнімдер өндірісі 6,1 пайызға жеткен. Жыл соңына дейін бұл көрсеткіштердің тағы да ұлғая түсетіні даусыз», дейді басқарма басшысы саладағы жұмыстардың нәтижесі туралы.
Өңірде дайын металл бұйымдарын өндіру, жеңіл өнеркәсіп саласын дамытуға да баса назар аударылып отыр. Ал химия өнеркәсібін өркендетуде «Қазфосфат» ЖШС мен «Talas Investment Company» ЖШС филиалдары және шағын кәсіпорындардың алатын орны айрықша. Аталған жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің өндірген өнімінің нәтижесінде өңдеуші өнеркәсіп құрылымындағы саланың үлесі 47,5 пайызға жеткен.
«Осы жылдың алғашқы жартысындағы көрсеткіштерге сүйенсек, өндіріс көлемі 132,1 млрд теңгені құрады. «Қазфосфат» ЖШС компаниясының филиалдары сары фосфор және оның қосындыларын, фосфорлы және азотты минералды тыңайтқыштар өндіруге мамандандырылған. Ал «Talas Investment Company» ЖШС натрий цианиді мен аммоний сульфатын өндіріп келеді. Сала кәсіпорындарының тұрақты жұмысы арқылы көрсеткіш айтарлықтай артып отыр.
Нақтырақ айтар болсақ, 43,1 мың тонна сары фосфор, 10 мың тонна натрий триполифосфаты, 20,5 мың тонна азот тыңайтқыштары, 7 342 тонна натрий цианиді өндірілді. Бұл бағыттағы жұмыстар алдағы уақытта да қарқынды жүргізіле береді. Өйткені сұраныс бар. Ал сұраныс бар жерде өнімнің көптеп өндірілетіні айтпаса да түсінікті. Сондықтан кәсіпорын да қол қусырып отырмайды», дейді Аспандияр Сейсебаев саладағы жұмыс жайын түсіндіріп.
Басқарма басшысының айтуынша, өңірде металлургия өнеркәсібін өркендетуге барынша жағдай жасалған. Облыс әкімі Нұржан Нұржігітовтің өзі де бұл салаға қолдау көрсетіп отыр. Алғашқы алты айдың өзінде 42,1 млрд теңгенің өнімі өндірілді. Бұл көрсеткішті еселеуге мүмкіндік жеткілікті.
«Саланың негізгі кәсіпорындарының атқарып жатқан жұмысы өте ауқымды екеніне тоқталмасқа болмас. Ферроқорытпалар өндірісі бойынша «Тараз металлургия- лық зауыты» ЖШС, бағалы металдар (алтын және күміс) өндіретін «АК Алтыналмас» АҚ, алтын және күміс өндіретін «Golden Compass Capital» АҚ, болат құю бұйымдарын өндіретін «Запчасть» АҚ секілді кәсіпорындар өз жұмыстарын жүйелі жүргізіп жатыр. Осы жылдың алғашқы жартысында 15 220 тонна ферросиликомарганец, 1 133,2 килограмм алтын өндірілген болатын. Белгілі бір себептерге байланысты өндіріс көлемі біраз азайғанымен, алдағы уақытта қарқынды қайтадан үдете түсу жоспарланып отыр. Сол бағытта барынша еңбектенуге әзірміз», дейді басқарма басшысы мәселенің мәнісіне үңіліп.
Өңірде азық-түлік өнімдерін өндіруге де баса назар аударылып отыр. Алғашқы жарты жылдағы көрсеткіштерге зер салсақ, қаңтар-маусым айлары аралығында өндірілген өнім көлемі 50,2 млрд теңгеге жетіп жығылыпты.
«Тараз қант зауыты», «Меркі қант зауыты», «Бурный сүт компаниясы», «Меркі ірімшік зауыты» жауапкершілігі шектеулі серіктестіктері мен сүт, макарон және кондитерлік өнім өндіретін шағын кәсіпорындар бүгінгі таңда тынбай жұмыс істеп жатыр. Нәтижесінде 95,2 тонна қант, 1 214 тонна сүзбе сауда айналымына шыққан.
«Бүгінде портландцемент өндіру бойынша «Жамбыл цемент өндірістік компаниясы» ЖШС, құрылыс гипсін және оның құрылғыларын өндіретін «Жамбылгипс» АҚ, темір бетон бұйымдарын, бетоннан жасалған құрылыс құрастырмалы құрылымдарын өндіретін «Гимарат Темірбетон» ЖШС, «Жамбылхимстрой» ЖШС-нің де өңір өндірісін ұлғайтуда айтарлықтай рөл атқарып отырғанын айта кетуге тиіспіз.
Жалпы алғанда, саланың өндіріс көлемінің ұлғаюы немесе азаюы тапсырыс берушілердің сұранысына, құрылыс монтаж жұмыстарының маусымдық сипатына байланысты болып отыр. Бүгінге дейін портландцементтің 737,3 мың тоннасы өндірілсе, 115,9 мың тонна құрылыс гипсі, 33,5 мың тонна тауарлы бетон өндірілді. Алдағы уақытта өндірісті ұлғайтудың жолдары қарастырылып жатыр. Ең бастысы, өнімге деген сұраныс азаймағаны қуантып отыр», дейді А.Сейсебаев.
Облыста мұнай өнімдерін өндіру жұмыстары соңғы жылдары нақты қолға алына бастаған болатын. Нәтижесінде қазіргі кезге дейін 4,8 млрд теңгенің өнімі өндірілгенін айта кеткен ләзім.
«Жеңіл өнеркәсіп саласын дамытуға бүгінде мықтап көңіл бөлініп жатыр. Салада 2022 жылдың қаңтар-маусым айлары аралығында 2,3 млрд теңгенің өнімі өндірілді. Өңдеу өнеркәсіп құрылымындағы үлесі 0,8 пайызды құрап отыр. Бұл көрсеткішті де арттыруға ниеттіміз.
Өңірде былғары аяқ киім өндірісі, тоқыма бұйымдары, киім өндірісі жолға қойылғанын жұртшылық жақсы біледі. Саланың негізгі кәсіпорны – «ТаразКожОбувь» ЖШС. Аталған серіктестіктің негізгі қызметі тері бұйымдарын өндіруге және былғары аяқ киімнің кең ассортиментін тігуге негізделген. Салада өнім көлемінің ұлғаюы немесе азаюы тапсырыстарға, сұранысқа байланысты.
2022 жылғы қаңтар-маусымда 94,4 мың жұп аяқ киім тігілді. Аумақтық кесімде өнеркәсіп өндірісінің көлемі 7 ауданда артты: Жамбыл (104,6%), Қордай (102%), Сарысу (102,9%), Талас (101,4%) және Шу (100,2%), Байзақ (100,3%), Меркі (101,7%).
Тараз қаласының кәсіпорындарымен 2022 жылдың қаңтар-маусым айларында 238,3 млрд теңгеге өнім өндіріліп, 2021 жылдың тиісті кезеңімен салыстырғанда 108,5%-ды құрап отыр. Облыс орталығының жалпы өнеркәсіптегі үлесі 61 пайызды құрайды.
Дайын металл бұйымдарын өндіруге басқарма тарапынан айрықша назар аударылып отырғанын атап өткім келеді. Салада 2022 жылдың қаңтар-маусым айлары аралығында 4,4 млрд теңгеге өнім өндірілді. Өнімнің негізгі бөлігін «ЖЗМК Имсталькон» ЖШС және «Металлоконструкция және резервуарлар зауыты» ЖШС беріп отыр», дейді ол.
Облыста өнеркәсіп, кәсіпкерлік салаларының өркендеуіне өңір басшысы Нұржан Нұржігітов ерекше назар аударып отырғанын айта кеткен жөн. Оның ойынша, нәсібін кәсібінен тапқан азаматтарға қолдау толастамауға тиіс. Жергілікті жердегі шенеуніктер кәсіп иелерімен тығыз қарым-қатынаста жұмыс істеуі керек.
«Жалпы алғанда, кәсіпкерлер мен шаруалар бізге емес, біз оларға жұмыс істеуіміз керек. Жағдай жасап, қолдау білдіріп, тиісті жеңілдіктерге қол жеткізу үшін көмек көрсетуіміз қажет. Осыны барлық деңгейдегі басшылар қаперде ұстауы керек», дейді өңір басшысы.
Әлбетте, өңірде өндіріс саласын өркендетуге соңғы жылдары барынша қолдау көрсетіліп жатыр. Қысқасы бірнеше жыл бұрын еліміздегі карантинге байланысты өндіріс көлемін қысқартқан кәсіпорындар енді қайтадан ес жиып, жұмыс қарқынын арттыра түсті. Олар алдағы уақытта да өңір экономикасын өркендету жолында аянбай еңбектенуге әзір.
«Өндіріс көлемінің артуы облыс экономикасын көтеруге айрықша ықпал ететінін білеміз. Сол бағыттағы жұмыстарды уақыт өткен сайын жандандыра түсуге бейілміз», дейді А.Сейсебаев.
Жамбыл облысы