Екібастұз елең-алаңы басылды

Үкімет басшысының тапсырмасы бойынша Премьер-Министрдің орынбасары – Сауда және интеграция министрі Серік Жұманғарин мен Төтенше жағдайлар министрі Юрий Ильин, Энергетика вице-министрі Жандос Нұрмағанбетов кеншілер шаһарындағы жағдаймен танысып, ахуалды бағалау үшін сейсенбі күні кешкілік Екібас­тұз­ға жетті. Үкімет мүше­лері және Павлодар облысы әкі­мінің міндетін атқарушы Әбіл­қайыр Сқақов «Орталық-Азия Электроэнергетикалық Кор­порациясы» АҚ акционерлері, «Екібастұз жылу-энерго» ЖШС құрылтайшыларының қаты­суы­мен жедел штабтың отырысын өткізіп, түнде жөндеу жүріп жатқан учаскелерді аралады. Аязда тоңып отырған тұрғындардың жағдайымен танысып, арыз-шағымдарын тыңдады. Серік Мақашұлы халықты сабыр­лыққа шақырып, кеше, яғни 30 қараша күні кешкілік ажы­ратылған үйлердің барлығы толы­ғымен жылу желісіне қосы­ла­тынын жеткізді.

30 қараша күні сағат 8.00-де Екібастұздағы төтенше жағ­дайды жою жөніндегі жедел штаб­тың отырысында қаланың жылу желілеріндегі жағдай мен температуралық режімді қалпына келтіру бойынша қабылданып жатқан шаралар талқыланды. Жылу магистраліндегі жарылған екі негізгі жерді қалпына келтіру және Мәшһүр Жүсіп көшесіндегі 17 көппәтерлі үйді жылыту жүйелеріне қосу жоспарланып отырғаны айтылды. Сағат 9.00-ден қаланың әлеуметтік нысандары тексеріле бастады. Үкімет пен жедел штаб мүшелері Екібастұз қалалық ауруханасында, оның қабылдау бөлімінде, перзентханада болды. Медициналық мекемелердегі температура 24 градус жылылықты көрсетті.

Ал күндізгі сағат он бірлер шама­сында Павлодар облысы әкі­мі­нің міндетін атқарушы Әбіл­қайыр Сқақов журналистер алды­на шығып, бүгін кешке дейін жағ­дай толық тұрақталатынына сен­дірді.

– Бұған дейін Екібастұз жылу-энерго орталығы нормадан тыс көп су жоғалтып жатқанын айтқан болатынбыз. Мәшһүр Жүсіп көшесіндегі 17 үй сол үшін желіден ажыратылған-ды. Біз бұл магистральдағы құбырлардан екі саңылауды таптық. Су сол жерден кетіп жатыр. Оны бір­ден аңғармағанымыз, ыстық су жер­дің бетіне шықпаған. Қазір ол жерде апат салдарын жою бо­йынша жұмыстар қызу жүргізі­луде. Сағат 15.00-ге дейін жұмыс­тар аяқталып, кешке дейін жылу­сыз тұрған үйлер жүйеге қосы­лады. Енді жүйе мен жылу орта­­лы­ғының жұмысын үйлестіру ғана тұр. Кешке дейін барлық мәсе­ле шешілуге тиіс, – деді облыс әкімі.

Серік Жұманғарин Екібастұз қаласының ахуалы жөнінде оқи­ға орнынан бейнеконференция өткізді.

– Апат салдарынан алғашқы күндері шаһар бойынша жалпы саны 149 көппәтерлі және 114 жер үй, 15 әлеуметтік нысан ажыратылғаны белгілі. Қа­зір қалып тұрғаны – 17 үй. Бүгін таңертең шаһарда жағдай тұрақталғанын көріп отырмыз. Қазіргі уақытта барлық жұмыс Мәшһүр Жүсіп көшесінде жүріп жатыр, ол үшін 39 бригада, оның ішінде 214 адам басқа қалалардан да жиналды. Кеше түнде пәтер иелері өз күштерімен құбырларды жібітіп, жөндеушілерге көмек­тесіп жатқанын көрдім. Жылудан ажыратылған үйлер мен бірқатар әлеуметтік нысанды араладық. 1 мыңнан астам азаматтан шағым түскен екен. Жылумен қамтушы компания барлық шығынды өз есебінен өтейді, оған күмәндарыңыз бол­масын. Қазірге дейін пәтер ішін­дегі жылу радиаторларын ауысты­ру бойынша 7 шағым түсіп отыр. Апатты ауыздықтау жұмыста­рының 99 пайызы аяқталды. Пәтер иелеріне 5 мың­нан астам жылытқыш таратылған екен. Оларды қайтарып берудің қажеті жоқ, – деді Серік Жұманғарин.

Серік Мақашұлы мұндай апаттық жағдай Павлодар облысында ғана емес, бұған дейін Петропавл қаласы мен Шығыс Қазақстанда тіркелгенін, түптеп келгенде еліміздегі жылу беру кәсіпорындарының бар­лы­ғында жабдықтарының тозу көр­сеткіші байқалғанын атап өтті. Президенттің тапсыр­ма­сы бойынша жылу энер­гиясын өндірушілердің инвестициялық бағдарламасы әзірленеді. Онда жаб­дықтар мен желілерді жаңар­туға жұмсалатын шығынның кемі 20 пайызын кәсіпорын көте­руге тиіс деген талап енгі­зіледі. Инвестициялық бағ­дарлама тек тариф есебінен құ­ралмауы керек, себебі монополистер тұрғындардың қалта­сына салмақ салатыны сөзсіз. Бюджет қандай көмек көрсете алады? Осы мәселелердің барлы­ғы таразыланады. Үкімет бұл бағдарламаны барынша жедел қабылдауға мүдделі. Ал Энергетика министрлігі Атомдық және энергетикалық қадағалау мен бақылау комитетінің төра­ғасы Сұңғат Есімханов бас­та­ған мамандар жұма күніне дейін Екібастұз жылу-энерго орта­лы­ғындағы тергеудің қоры­тын­дысын шығаруы керек.

«Павлодарэнерго» АҚ бас директорының міндетін атқарушы Вадим Лесин күннің суықтығы 30 градусқа төмендегенде жылу мекемесі жылу температурасын норма бойынша 92 градуста ұстап тұруға тиіс екенін, алайда апат кезінде бұл көрсеткіш «Екібастұз жылу-энергода» 85-86 градус болғанын жеткізді. Осының салдарынан көптеген үйде қысым төмендеп кеткені белгілі. Апат­ты жою жұмыстарына қа­тыс­қан қызметкерлер мен жұ­мыс­керлердің еңбегі елеусіз қал­май­ды. Ал апат кезінде жылудан ажыратылған және қалыпты жылу болмаған пәтерлер бойынша жылу ақысы қайта есептелмек.

Қазір мыңдаған пәтер электр жылытқыштар қосып отыр­ған­дық­тан, осы айдың нәти­жесінде жарық үшін төлейтін төлем­ақылары өсіп шыға келетіні де айқын. Әбілқайыр Сқақов бұл бойынша мәселе жеке қара­латынын айтты. Апат күндері қала бойынша электр қуатын тұтыну бірден 20 мегаватқа өскен. «КЕГОК» компаниясы бұл бо­йынша қосымша қуаттылықтар бөліп, кемшілік байқалған аудан­дарда жөндеу жұмыстарын жүр­гізді. Енді «Орталық-Азия Элек­троэнергетикалық Корпо­ра­ция­сы» АҚ сәуір айына дейін жылу орталығының жұмысына то­лық жауапты болады. Одан соң кәсіпорынның меншік иесі бо­йынша мәселесі шешілуі керек.

Қазіргі жағдай дұрысталған соң Екібастұз халқын алдағы қыстан аман-есен алып шығу міндеті тұр. Одан соң мұндай апаттың қайталанбауы үшін мемлекет тарапынан шешімді талаптар мен қадамдар қажет екені түсінікті. Мамандар тығырықтан шығудың екі жолын ұсынып отыр. Біріншісі – «Орталық-Азия Электроэнергетикалық Корпорациясы» миллиардтап қаражат бөліп, өндіріс техно­логиясы мен желілерді толық жа­ңар­туы керек. Екінші жолы – мемлекет меншігіне қайтару. «Пав­лодарэнерго» АҚ кәсіп­орынның активтерін биыл шілде айында нөлге бағалап, оны тегін бере салуға даяр екенін айтқан. Осы аптада корпорация басшысы Александар Клебанов бұл ше­шімді тағы бір мәрте растады. Са­рапшылар станса мемлекет балан­сына берілген күннің өзінде де жағдай бірден оңалып кетпейді, дейді. Аяққа тұрғызу үшін ке­мінде 3 жыл уақыт керек. Ал жа­ңартуға жұмсалатын қаражатты Екібастұз қаласы түгілі, облыстық бюджет те тауып бере алмайды.

Павлодар облысы,

Екібастұз қаласы