Облыстық тарихи өлкетану музейінде әр дәуірдің көзіндей болған жәдігерлер жетіп артылады. Олардың біразын өңір тұрғындары кездейсоқ тауып алып, музей қорына өткізген екен. Солардың бірі – сақ дәуірінен жеткен еліктің мүсіні.
Деректерге сенсек, VIII-IХ ғасырларда пайда болған делінетін жәдігерді Мойынқұм ауданына қарасты Амангелді ауылының тұрғыны кездейсоқ қолына түсірген көрінеді. Аңдық стильде жасалған мүсін сол дәуірдегі шеберлердің қолынан шыққан деседі білетіндер.
«Орта Азия білгірлері келтірген деректерге зер салсақ, елік шекараның, денсаулықтың, қауіпсіздіктің қорғаушысы, символы ретінде бағаланған. Жетісу өңірінде өмір сүрген сақтардың қоладан жасалған мүсіні сол дәуір шеберлерінің деңгейін айқындап тұр. Көп жағдайда мұндай заттар мәйітпен бірге жерленген немесе діни рәсімдердің негізгі элементі ретінде мойындалған екен.
Әуелде сақтар табиғаттың тылсым құбылыстарына бас иген көрінеді. Күн, жел, найзағай секілді өзге де табиғат құбылыстарын олар айрықша құрметтеген. Сол дәуірде ғұмыр кешкендердің түсінігіне сәйкес Құдай түрлі жануарлар мен құстардың кейпіне енетін болған», дейді облыстық тарихи-өлкетану музейінің қызметкері Гүлмира Нұрхан.
ТАРАЗ