Бұрқанбұлақ: аңызы мен шипасы

Табиғаттың тазалығы – жанның таза­лы­­ғы­мен бірдей дүние. Жетісуда бұлақ көп, бі­рін­ айтсаңыз, екіншісі менмұндалап тұра­ды. Біз­ бүгін Жетісудың байлығы Бұр­қанбұлақ сар­қырамасы жайлы сөз қауза­мақ­пыз. Мұнда қо­нақ болып келсеңіз, алды­ңыздан қасиетті бұ­лаққа апарар екі жол­ шығады. Әуелі – Те­ке­лі­ қаласы арқылы өте­тін күре жол. Сол жолға түс­сеңіз, бойы­на­ тарих тұнған алып қара тас­ты көресіз. Тас­та бейнеленген дүниелер Буд­да­ дініне қатыс­ты деп пайымдайсыз. Солай бо­луы да ғажап емес...

Жалпы, археологтердің там-тұмдап бол­са­ да жазып қалдырған деректерінде тас­та­ғы­ таңба орта ғасырдан қалған жәдігер деп­­ есептеледі. Үлкен тастың жылтыр, өзен­­ге қараған бетінде ескіден қалған сыз­бала­р­дың­ ізі әлі де көзге көрініп тұр. Тастың биік төбе­сінде су қағы тұратындай қазан­­­­­­­­шұңқыр бар.­­ Онда үнемі су толып тұрады. Алайда бұл­ ­­бағыттың жолы жер көшкіні салдарынан­ бү­­лі­ніп, жүруге келмей қалған. Екінші бағыт – Қапал айналып, Қызыл­жар асуы арқылы ба­ра­тын кедір-бұдыры көп жол. Тек жол тал­ға­майтын көлік болмаса, асудан асу мүмкін емес.

«Ертеде Сібірдегі Том уни­вер­си­те­ті­­нің профессоры, географ, ботаник, этно­граф Василий Сапожников 1903 жылы Қапал­дан атпен шығып, Қора өзенінің жаға­лауын аралап, көрген-білгенін хатқа түсі­ріпті: «Өзен бойын 5 сағат бойы жаға­лап­ жүргенімізде алып тасқа кездестік. Қа­лың қарағайдың ішіне орналасқан. Мұны жергілікті қырғыздар (қазақтар) «Әулие тас» дейді екен. Таспен қатарлас өс­кен ағашқа түрлі-түсті шүберектер бай­лапты. Осыдан жоғары өрлегенде алды­ңыз­дан ғажайып сарқырама көрінеді». Сол Сапожников «Жетісу очерктерінде» сар­қы­раманың Бұрқанбұлақ деп аталатынын жаз­ған», дейді өлкентанушы Қажет Андас.

Оның айтуынша, Бұрқанбұлақ – адам аяғы баспайтын құз басынан құлай ағып жат­қан жұмбақ құбылыс. Аңызға жүгінсек, Бұр­қан – анасының жалғыз ұлы екен. Алайда ол тәкаппар әрі бірбеткей Қора сұлуға ғашық болады. Анасы олардың үй­ленуіне рұқсат етпей, тас қамал соғып, ұлын­ қамап тастайды. Бұрқанның ғашығын сағын­ғандағы көз жасы бұлақ болып ағады. Қамалдан асып төгілген суы Қора сұлу­дың өзеніне қосылады. Міне, содан бері­ екеуі тел ағысқа айналып, телегей-те­ңіз өзен болыпты. Баласынан айырылып­ қалған ананың көз жасы да әлі тыйылмап­ты. Бұрқан­бұлақ сарқырамасымен қатарлас жы­лай ағатын кішкентай жылға осы «Ананың көз жасы».

Бұлақтың қасынан өтсеңіз, күркіреген да­у­ысы жүрегіңізді тербейді. Суы тас­тай,­ м­ө­л­­дір. Судың құлап түсіп жатқан жері­н­де­гі­ те­реңдік 1-2 метрге дейін барады. Су ас­тын­дағы түрлі түсті тастар анық көрі­не­ді. Ша­ш­ы­раған су жаңбыр тәріздес, ыс­тық ауа мен­ су­д­ың шашырап қосылған тұ­сы ерекше се­зім сыйлайды. Суды кешіп, сарқыраманың ас­тына бару қауіпті. Судың күшімен мүжіліп жат­қан жақпар тастың ұшқындары ұшып тү­сіп жатыр. Денеңе тисе, шымыр еткізеді. Сар­қы­­рама астына барсаң, одан да үлкені болуы мүм­кін. Судың сарыны, шуылы бүкіл денеңді билеп, бойыңа жан тыныштығын орнатады.

Қараса көз тоймайтын сұлулық, ­таза ауа,­­­­­ тәтті су, суретшінің картинасындай­ ға­­­жа­йып жайлау тек Бұрқанбұлаққа тән. Әйт­се де­ бар­дың қадірі бола ма?! Та­би­ғаттың таңғажайып сыйы ешкімді ой­лан­дыр­майды.­ Орманшылар уағында бұлақ бой­­лап ел­ жатқанын айтады. Қазір меншік иесі­не ай­налған «Таубұлақ» демалыс орны орна­ласқан.

Аталған лагерь Талдықорған қала­сын­­дағы неміс үйінің балаларына­ арна­лып­ ашылған. Жаңа техникамен жаб­дықталған тоқ шығару құрылғысы, су­ тартатын сорғылар орнатылған. Бір ме­зетте 80 адамды тамақтандыра алатын­ асханада демалушыларға төрт уақыт тамақ жаса­лады. Шағын дәріхана, онда тау­ шөбі­нен бірнеше түрлі сусын дайын­да­ла­ды. Жаздық моншалар 24 сағат жылы су­мен қамтамасыз етілетін электрлі жаб­дық­тар­мен­ жабдықталған. Қыстық моншасы да бар,­ бірақ бәрі ақылы.

Қалай десек те, бұлақтың суына жуы­натындар­ саны толастаған емес. Бірақ оның­ бәрі қасиетіне бойлай бермейді. Кей­­де қауырт тірліктен қажыған сәтте Бұр­қан­бұлаққа келіп, бой жазсаңыз болады.

Жетісу облысы