Отандық өндірушіні қолдау

Онда отандық тауарлар мен қыз­меттер, азық-түлік өнім­де­рі, киім-кешек пен аяқ киім, жиһаз, құрылыс материалдары, ма­шина жасауға арналған құ­рал-жабдықтар және химия өнер­кәсібі өнімдерін шығаратын кәсіп­орындар өз өнім желісін ұсын­ды.

Қаржы министрі Ерұлан Жамаубаев еліміздің экономи­ка­сындағы шағын және орта бизнестің үлесін 2030 жылға қарай 40%-ға ұлғайтуды страте­гия­лық мақсатқа негіздеп, соған сай Үкімет бизнес саласының кә­сіп­керлеріне қажетті жағдай­лар­ды қарастырып, қабыл­данған Ұлттық жоба аясында пайыздық мөлшерлемені субсидиялауды, несиелер жөніндегі кепілдіктер мен жеңілдік қарыздарды және басқа да қолдау шаралары ұсы­нылатындығын атады. Бүгін­гі күні шағын қалалар мен ауыл­дық елді мекендерде өз кәсібін ашқысы келетіндер үшін 5% кө­лемінде жеңілдетілген ша­ғын несие беру енгізілген. Не­сие­леудің ең жоғары сомасы 7-ден 3 млрд теңгеге дейін төмендетілуі, бұл шағын және орта бизнес субъектілеріне ар­налған мемлекеттік қолдау ша­р­а­ларының кеңірек қам­тылуын қарастыруда. Бүгінгі күні «Қара­пайым заттар экономикасы» бағ­­дарламасын жүзеге асыруда қызметтің бірқатар басым түр­лері бойынша пайыздық мөл­шерлемені субсидиялау мер­зімі 5 жылдан 7 жылға дейін ұлғайтылды. Өңдеу өнеркәсібін дамытуды кеңейту мақсатында қолдау көрсетіліп, қызмет түр­ле­рінің тізбесі 151-ден 267-ге дейін өскен. «Бизнестің жол картасын» қаржыландыру жылына 224 млрд теңгеге дейін жетіп, шағын және орта бизнесті қолдау аясында биыл «Даму» кәсіпкерлікті да­мыту қоры» АҚ арқылы 20 мыңнан астам жобаны субсидиялау және 18 мыңнан астам жобаға кепілдік беру жос­парда екендігін айтты.

Аталған қордың ақша құрал­дары арқылы еліміздің барлық өңірлеріне жалпы сомасы 11,0 трлн теңгені құрайтын 187,5 мыңнан астам кәсіпкерлер жобасына қолдау көрсетілген. Қазіргі таңда жаппай кәсіпкерлікті дамыту және қолдауда қосымша шаралар қабылданып, жаңа реттеу саясаты енгізіліп жатыр.

Биылғы жылдан бастап мін­дет­ті талаптар тізілімі жария­лан­­ды. Заңнамада бизнес үшін көр­сетілген 10 мың артық талап күшін жойып, тексерулер саны айтарлықтай азаятын болды. Осы жылдың соңына дейін тә­уе­келдерді басқару жүйесін ав­то­­­маттандыру толы­ғы­мен аяқ­­­­талып, бизнес қоғам­дас­тық­­­тармен бірлесе жаңа Салық ко­­дек­­­сінің жобалары жөнінде жұ­­­­мыстар жүргізілуде.

Сонымен қатар министр «Пар­­­ламентке бизнесті жақсар­туға бағытталған заңнамалық түӨзе­тулердің 9-топтамасы енгі­­зілді. Үкімет пен бизнес ара­сында жүйелі де сындарлы диалог орнатылып, Мемлекет басшысының тапсырмасына орай құрылған «Отандық кә­­­сіп­керлер кеңесі» бизнес пен диалог алаңы өзінің тиімділігін көрсетуде. Өткен жылдың сәуір айынан бастап еліміздің ша­ғын және орта кәсіпкерлікті да­мы­тудың 2030 жылға дейінгі тұжырымдамасын іске асыру­­да стратегиялық мақсатқа сай, 2025 жылға қарай ІЖӨ-дегі ШОБ үлесін 35%-ға, 2030 жыл­ға қарай 40%-ға дейін арттырып, азаматтардың өзін-өзі кәсіпкер ретінде таныстыруы­на жан-жақты мүмкіндіктер қарастырылып отыр. Осы ретте кәсіп ашу және дамыту жөнінде кешенді шаралар жүргізілуде. Ұлттық жоба пайыздық мөлшер­ле­мені субсидиялайды, несие­лерге кепілдік береді, басқа бағдарламалар жеңілдетілген несиелер мен өзге де қолдау ша­ра­ларын ұсынады. Бұл сала­дағы мемлекеттік саясаттың жүр­гіз­ушісі – бизнес үшін сенім­­ді серіктес ретінде «Даму» кә­сіп­­кер­лікті дамыту қоры» АҚ осы жылдар ішінде жалпы ішкі өнім­дегі кәсіпкерліктің үлесі арт­қандығын», атап өтті Е.Жамаубаев.

Алматы қаласының әкімі Ерболат Досаев бұл ауқымды ша­раның оңтүстік астанада өтуі аса маңызды екенін айтты. Негізінен Алматы – бизнес пен капиталдың танымал орталығы болып сана­ла­ды. Бүгінгі таңда шағын және орта бизнес кәсіпкерлігі қала экономикасының 57,5 па­йы­зын құрап, халықты жұмыс­­пен қам­тудың 87 пайызын қамтамасыз етіп отыр. Был­тыр шағын және орта бизнес өкілдері ұсынған өнімінің көлемі 31,1%-ға артып, 15,7 трлн теңгені құрады. Аталған субъектілердің кәсіпкерлік бас­тамасы арқасында бүгінде қала ел экономикасының бестен бір бөлігін (2022 жылы – 18,5%), мем­лекеттік бюджеті кірісінің төрт­тен бірін қамтыған. Жыл басынан бері мегаполисте іскерлік белсенділік айтарлықтай артып, бірінші тоқсанда Алматы іскерлік белсенділік индексі (57,9%) бойынша еліміздің өзге өңірлері арасында алғашқы орында екендігін жеткізді.

Өз кезегінде «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ басқарма төрағасы Қанат Шарлапаевтың айтуынша, бұл көрме отан­дық өндірушілердің өнім­дерін көрсететін бірегей алаңға айналуда. «Көрмеге қаты­сушы кәсіпкерлер жақсы нәтижеге қол жеткізіп, өз өнімдерін сыртқы нарыққа шығарып, ел эко­но­ми­касының одан әрі дамуына жол ашатын болады. Қазіргі таңда мемлекеттің қолдауымен еліміздің әрбір азаматы өз ісін ашуға толық мүмкіндіктері бар. Олай болса, отандық өнімді қол­дап, еліміздің дамуына бірге үлес қосайық», деді Қ.Шарлапаев.

 «Даму» кәсіпкерлікті дамыту қоры» АҚ басқарма төрайымы Гауһар Бөрібаева отандық тауар өндірушілердің «Ұлттық өнім» жыл сайынғы көрмесі 2015 жылдан бері Астанада өтіп, былтыр көрмеге 350-ге жуық кәсіпкер қатысқандығын және 20 мыңға жуық адам отандық тауарлармен танысқандығын айтты. Мемлекеттік бағдарламаларды іске асырудың бүкіл кезеңінде қор еліміздің барлық өңірлерін­де­гі кәсіпкерлерге жалпы сомасы 10,9 трлн теңге несиелік 187,5 мыңнан астам жобасын қол­даған. Өткен жылы 1,5 трлн теңгеден астам несиеге 50,5 мыңға жуық жоба эконо­ми­каның түрлі салаларында жүзеге асырылып жатыр. Бұл жобалардың қызметі импортты алмастыруға, жаңа жұмыс орындарын құруға, сондай-ақ елдің экспорттық әлеуетін арттыруға ықпал етеді. Мәселен, қолдау тапқан жобалардың қатарында фарфордан жасалған бұйымдар шығаратын «Зерде-Керамика Ақтөбе» ЖШС бар, кәсіпорын ішкі нарықты қамтамасыз етіп, өнімдерін Ресей, Тәжікстан, Өзбекстан және Қырғызстанға экс­порттаса, «Прима Құс» ЖШС бройлер етін өндіру және өңдеу бойынша жабық циклді ірі құс кешені, «Eira med» қан ыдыс­тарын өндіруші, «ПК Аврора» ЖШС-ы жуғыш заттарды өндіру­ге және басқа да көптеген салада ба­ғытӨталған.

Көрмеге тауарлары қойыл­ған кәсіпкерлер жаңа әлеуетті тұ­­­ты­­ну­­шыларды табуға, қа­лып­­­­тасқан байланыстарды ны­ғай­­туға, өз өнімдері мен қыз­­мет­­терін танымал етуге және әр саланың өкілдерімен тығыз қарым-қатынас орнатуға мүмкін­дік алды. Бұл басқосуда кәсіп­керлерге арналған еліміз­дің та­­­­­­­­ны­мал сарапшылары адам ресурс­тары, ұтымды өндіріс са­ла­­ларында іс­керлік келіс­сөз­дер жүр­гізуде шеберлік сабақтар мен тренингтер өткізді. Ал келу­шілер отандық өнді­ру­ші­лер­дің тауарларымен танысып, дизай­нер­лердің сән көр­се­ті­лі­мін тамашалады. Сонымен қа­тар «Ха­лық таңдауы» дегус­тация бай­қауы өтіп, қатысушы компа­ниялар ұсынған бағалы сый­лықтар ұты­сы да ойнатылды.

Сонымен аталған іс-шара ша­ғын және орта бизнесті одан әрі да­мытуға жаңа серпін беріп, өзі­мізде өндірілген өнімдер тек ішкі нарықта ғана емес, сыртқы сауда нарығында да сұранысты арттырып, танымал етуге мүмкін­дік­тері жетерлік деп ойлаймыз.