Атырау облысы мен Ресейдегі Астрахан өңірі арасында ежелден барыс-келіс, алыс-беріс тек экономикалық байланыста ғана емес, рухани, мәдени бағыт та қарқын алған. Ал биыл қазақтың ұлы күйшісі Құрманғазы Сағырбайұлының туғанына 200 жыл толуына орай бұрынғыдан беки түсті. Жақында атыраулық Қ.Ахмедияров атындағы «Нарын» халық аспаптар оркестрі көрші елге арнайы гастрольдік сапармен барды.
Н.Жантөрин атындағы Атырау облыстық филармониясының құрамына кіретін бұл оркестрдің көркемдік жетекшісі – дирижер, Мәдениет саласының үздігі Ержан Қитаров. Оркестр құрамында 60-тан астам музыкант жұмыс істейді. Оркестрдің сапары алдымен Володар ауданындағы Алтынжар ауылынан басталды.
Бұл – Ресейдегі қандастар ғана емес, туристер де жиі келетін ауыл. Өйткені мұнда қазақтың күй өнерінің негізін қалаушылардың бірі, артына мол мұра қалдырған әйгілі композитор Құрманғазы Сағырбайұлы мәңгілік тыныстап жатыр. Ресеймен шекаралас өңірлердің қолдауымен 1996 жылы күйшіге кесене тұрғызылған. Ал 2005 жылы Құрманғазы атындағы өңірлік мәдени орталығы ашылды.
Алтынжар ауылындағы тұрғындардың бәрі дерлік домбыра шертеді. Олар мұны күй атасының аманатындай сезінеді. Қос ішекті аспапты бебеулететін домбырашының бірі – Құрманғазы атындағы өңірлік мәдени орталығының директоры Амангелді Әбілғазиев.
Орталық директоры Амангелді Әбілғазиевтің айтуынша, қазір бұл орталық алыс-жақын шетелдердің туристері қызығушылық танытқан мәдениет ошағына айналып отыр. Ұлы күйшінің шығармашылығы, өмірі туралы сыр шертетін экспонаттар қойылған орталықта музей мен туристер үшін қонақүй бой көтерген. Орталықта 40-қа жуық адам жұмыс істейді. Дені қандастарымыз, арасында 25 домбырашы бар. Сондай-ақ «Самал» қазақ музыкалық ансамблінің әншілері өнерімен келушілерді тәнті етіп келеді.
«Біздің орталыққа жыл сайын 1000-ға жуық адам келеді. Құрманғазы Сағырбайұлының, онымен замандас болған қазақтардың өмірі туралы мағлұмат береміз. Атырау облысының әкімдігі мен жанашыр азаматтардың қолдауымен мәдени орталыққа күрделі жөндеу жүргізілді. Қазір орталықтың қызметінде тың ізденіс, серпін бар», дейді орталық директоры Амангелді Әбілғазиев.
Осындай тарихи мекеннен бастау алған атыраулық оркестрдің өнері Астрахан облыстық филармониясында жалғасты. Мұнайлы өңірден барған өнер ұжымының концертіне Қазақстан Республикасының Ресей Федерациясындағы Төтенше және Өкілетті елшісі Дәурен Абаев, Атырау облысы әкімінің орынбасары Жасұлан Бисембиев, ресейлік көрермен қатысты.
Қ.Ахмедияров атындағы «Нарын» халық аспаптар оркестрі Мәдениет саласының үздіктері Ержан Қитаров пен Сая Жұмашеваның жетекшілігімен ресейлік көрерменге ұлтымыздың жауһар туындылары мен шетелдік шығармаларды ұсынды. Өнерді сүйетін көрермен оркестрдің орындауындағы Махамбеттің, Құрманғазы мен Дәулеткерейдің, А.Жұбанов пен Ғ.Құрманғалиевтің, Қ.Ахмедияров пен Е.Брусиловскийдің, Г.Свиридов пен Л.Хамидидің, І.Жақанов пен Е.Құсайыновтың туындыларына ыстық ықыласын білдірді. Сондай-ақ Мәдениет қайраткері Құттыгерей Дүйсеев, халықаралық және республикалық конкурстардың лауреаттары Жасұлан Базарбаев, Меруерт Уәли, Баубек Өмірғали, Ерік Көшеров, Арайлым Қисиярова өнер көрсетті.
Қазақ оркестрінің өнерін Ресейде тұратын көрермен жоғары бағалады. Мәселен, көрші елдегі қандасымыз Күләш Үмбетәлиеваның пікірінше, ата жұрттағы өнер ұжымдарының концертін тамашалау ұдайы бола бермейді. Мұндай гастрольдік сапар әсіресе жас буынның ұлттық музыка өнерін ұмытпауы үшін қажет.
Ал Астрахан облысының мәдениет министрі Ольга Прокофьеваның дерегіне сүйенсек, өңіраралық мәдени әріптестіктің көкжиегі кеңейіп келеді. Жақында Каспий маңындағы бес мемлекетке ортақ мәдени іс-шара – «Каспий маусымы» фестивалі басталған.
«Қазақстан – тек географиялық орналасуы жағынан ғана емес, тарихи, мәдени тұрғыдан Ресейге ең жақын орналасқан ел. Ал Атырау мен Астрахан облыстарының тұрғындары бір-бірімен бұрыннан әлеуметтік-экономикалық тұрғыдан тығыз қарым-қатынас, берік байланыс орнатып келеді. Достық рәуіштегі рухани байланысымызда шекара жоқ. Атырау өңіріндегі тұрғындар алдында «Скиф» квартеті өнер көрсетті. Енді, міне, атыраулық оркестрдің өнерін тамашаладық. Елдер арасында шекара болатыны даусыз. Алайда өнерге шекара кедергі бола алмайтынына көзіміз жетті», дейді Ольга Прокофьева.
Атырау облысы әкімінің орынбасары Жасұлан Бисембиевтің айтуынша, екі өңірдің өнер ұжымдарының сапары жиі ұйымдастырылады. Мұндай байланыс барлық салада кең қанат жайған. Енді медицина саласына маман даярлауды бірлесе атқаруға баса мән берілгелі отыр.
«Астраханда білікті дәрігерлерді даярлайтын медицина университеті бар. Қазір аталған университетте Қазақстаннан 140 студент оқып жүр. Университет басшыларымен кездесіп, студенттерді Атырау облысының медицина мекемелерінде жұмысқа орналастыру мақсатында меморандум жасақтау жөнінде уағдаластық. Алдағы уақытта Атырауда аталған университеттің филиалын ашу туралы ұсыныс білдірдік. Бұл Атырау облысының денсаулық сақтау саласын жетілдіруге оң ықпал болатынына сенемін», дейді Жасұлан Бисембиев.
АТЫРАУ – АСТРАХАН – АТЫРАУ