Қоғам 10 Желтоқсан, 2024

Салалық журналистикаға бетбұрыс бола ма

1552 рет
көрсетілді

Салалық журналистиканың келешегі бар ма? Оны дамыту үшін не істеу қажет? Атырауда осындай сауалдар талқыланған республикалық семинар өтті. Семинар тақырыбы – «Мұнай-газ, экологиялық бағыт­тардағы салалық журналистиканың ерекшеліктері».

Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетінде өткен семинарда Мәдениет және ақпарат министрлігі БАҚ саласындағы мемлекеттік сая­сат департаментінің директоры Қайнар Ахетов, республикалық және жергілікті БАҚ өкілдері, жоғары оқу орнының оқытушылары мен студенттері қатысты. Мұнай-газ сала­сын­дағы отандық кәсіпорын мен осы салада жазатын журналистер өзара пікір алмасты.

«Біздің министрліктің салалық журналистиканы дамытуға бағыт­тал­ған жол картасы бар. Бірнеше уни­­вер­ситетпен бірлесіп қаржы, экономи­ка, экология және мұнай-газ саласы­на бейімделген журналистер үшін түр­лі іс-шаралар ұйымдастырылып келеді. Сондай іс-шараның бірі – мұнай-газ және экологиялық бағыттағы семинар», деді Қ.Ахетов.

Оның дерегіне сүйенсек, «Масс-­ме­диа туралы» Заңда БАҚ пен жур­на­лист­ер беделін көтеруге бағыт­тал­ған бірқатар маңызды жайт қамтыл­ған. Біріншіден, БАҚ материалда­ры­на қойылатын талап бойынша сотқа шағымдану мерзімі 1 жылға белгіленген. Екіншіден, БАҚ сұрау­ларына жауап мерзімі бұрын 7 жұ­мыс күні болған. Қазір бұл 5 жұ­­­мыс күніне дейін қысқартылған. Үшін­шіден, журналистің кәсіби қыз­метіне құқықтық кепілдіктер қам­тамасыз етіледі. Төртіншіден, суицид жасау әдістері мен дәл сондай әрекетке үгіттейтін ақпарат таратуға тыйым салынып отыр.

«Жаңадан қабылданған «Масс-медиа туралы» заңның негізін екі біртектес заңның синтезі құрайды. Бұл – «Бұқаралық ақпарат құралда­ры туралы» және «Телерадио хабар тарату туралы» заңдар. Ең маңыз­дысы, бұл заң «Масс-медиа» мен «БАҚ» ұғымдары арасындағы айыр­ма­шылықты белгі­лейді. Заңға сәй­кес масс-медиаға бұқаралық ақпа­рат құралдары мен интернет-ресурстар жатқызылды. Тағы бір жайт – мемлекеттік ақпараттық саясатты тиімді іске асыру мақсатында заң аясында гранттық қаржыландыруға көшу жүзеге асырылады. Гранттар мемлекеттік емес бұқаралық ақпарат құралдарына отандық контентті дамыту, еліміздің ақпараттық егемендігін нығайту және қорғау үшін беріледі. Ең бастысы, журналистер қызметіне құқықтық кепілдіктер заң деңгейінде бекітілді. Осы мақсатта «журналистің ерекше мәртебесі» ұғымы енгізілді. Бұл журналистің құқықтары мен бостандығын қорғауды, ақпарат іздеу, сұрау салу, алу және тарату кезінде кеңейтілген құқықтарды қамтамасыз етеді», деді Қ.Ахетов.

Жиында салалық журналистиканы дамыту қажеттігі де сөз болды. Өйт­кені бұл БАҚ-тың таралымына, оқы­лымына оң әсер етеді. Мәселен, «Мағыналы бизнес» PR-агенттігі» ЖШС бас директоры Лаура Сүлей­менова алғашқы еңбек жолын мек­теп­тің мұғалімдігінен бастаған. Осы салада 10 жұмыс істеген соң журналистикаға бет бұрған. Қазір өз ісін қолға алған.

«Салалық журналистиканы таң­да­ған журналистерге талдау жасай алатын сарапшылық қабілетін же­тілдіру қажет. Әрине, бұл үшін көп іздену, үйрену артық етпейді», дейді Л.Сүлейменова.

Қазір журналистер арасында бір са­ланы қамтып, тек соның ұңғыл-шұң­ғылын терең зерттеп жүргендер көп емес. Мәселен, мұнай-газ өнеркәсібі туралы жазуға машықтану оңай емес. Өйткені мұнай-газ саласының кен орнына барлау мен бұрғылау жүргізу, өнім өндіру, оны өңдеу, тасы­малдау секілді бағыттары бар. Бұған қоса «қара алтынның» салдарынан қор­шаған ортаға келетін зияны аз емес. Міне, осы саланың осындай қалтарысы зерттеу мақаланың жүгін де көтереді, маңызын да айшықтай түседі.

Облыстық «Прикаспийская коммуна» газетінің арнаулы тілшісі Ти­мур Қазиевтің пікірінше, салалық журналистиканың ерекшелігі көп. Біріншіден, журналистің күн­делік­ті ақпаратпен шектелмей, шебер­лігін шыңдауына ықпал етеді. Екін­шіден, бір талдау мақаланы жазу үшін бірнеше саланың маманы­мен пікірлесіп, өзге бір тақы­рып­ты қозғауына себеп болатын мәлі­меттерге кезігуі мүмкін. Үшін­шіден, арнайы дипломы болмаса да өзі таң­даған саланың кәсіби маманындай тәжірибе жинайды.

«Журналистердің жергілікті атқа­рушы органнан мәлімет алуына ықпал ететін жайт – ашықтық. Бұл әсіресе, бюджеттен бөлінетін қаржының көлемі, тиімді жұмсалуы туралы жур­налистік зерттеу жазуға қажет», дейді Т.Қазиев.

 

Атырау облысы