Еліміздегі техникалық және кәсіптік білім жүйесіне түбегейлі реформалық өзгеріс енгізіп, оны трансформациялау кейінгі жылдары анық сезілді. Осы орайда Мемлекет басшысы 2025 жылды «Жұмысшы мамандықтар жылы» деп жариялауы – осы салаға нақты өзгеріс енгізіп, ел экономикасын дамытуға бағытталған қадам.
Енді техникалық және кәсіптік білім (ТжКБ) жүйесін реформалау бойынша еліміздегі жұмысшы кадрларды даярлау жүйесінде қалыптасқан үрдісті түбегейлі қайта қарау мүмкіндігі туып отыр. Техникалық және кәсіптік білім беру оқу орындарында сапалы білім мен саналы тәрбие беру өркениетті елдердің маңызды мәселесі саналады. Яғни жұмысшы мамандарын даярлау – сан бағытты қамтитын аса жауапты сала.
Осы тұрғыда еліміздегі колледждер жоғары оқу орындары мен негізгі және орта білім беру ұйымдарымен тығыз байланысып, осы үш буын арасындағы ынтымақтастықты басты стратегиялық бағыт деп қабылдауы қажет. Дәлірек айтқанда, білім алушының мансабын одан әрі дамытып, үгіт-насихат жұмыстары мен пайдалы кеңес берудің ортақ үлгісін жасап, оны білім беру жүйесіне енгізу, тиімді жолға қою негізгі нысанамызға айналмақ. Осы мақсатта жоғарыда айтқан үш буын, яғни білім саласының ортақ әрі бірегей жүйесіне бет бұруы керек.
Келесі назар аударатын мәселе: аймақтардағы колледждер өз мамандықтары бойынша үгіт-насихат орталықтарын құру. Бұл жұмысқа жаңаша серпін береді. Мемлекет басшысының өз Жолдауында «Кәсіптік білім беру реформасы экономиканың өсуін қамтамасыз ету және оның инвестициялық әлеуеті тұрғысынан өте маңызды болып отыр», дегені де осы мәселенің өзектілігін білдіреді.
Мемлекет басшысы жариялаған «Жұмысшы мамандықтар жылындағы» тағы бір игі бастама – ол аймақтағы техникалық және кәсіптік білім беру ошақтарының инновациялық және рентабельді мамандықтар ашуында.
Жуырда Үкімет отырысында Оқу-ағарту министрлігіне салалық министрліктермен бірлесіп, техникалық және кәсіптік білім беруді реформалау жөніндегі кешенді жоспар әзірлеу тапсырылды. Бүгінгі колледждер бұл мақсатты орындау үшін мемлекет тарапынан бірнеше шартты іске асыру қажет. Мәселен:
– Жан басына шаққандағы әрбір студентке бөлінетін қаражатты кемінде екі-үш есе көбейту;
– Аймақтағы немесе ауылдағы колледждердің кәсіби білім беру базасын нығайта отырып, білім үрдісі жақсы жолға қойылған колледждерді сол өңірдің негізгі тіреуіш орталығына айналдыру. Оған басқа да оқу орындарын тартып, жан-жақты сапасын арттыру;
– Колледждерде жаңа мамандықтар ашудағы лицензияларды иемдену мүмкіндігін барынша жеңілдету;
– Астана немесе Алматы қаласында «World Skills» академиясын құру;
– Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарын үздік тәмамдаған түлектерге мемлекеттік қызметке орналасуын оңтайландырып, жеңілдету;
– Профильді жоғары оқу орындары колледждерді өз қамқорлығына ала отырып, әдістемелік бағыт бойынша ынтымақтастығын арттыру;
– Техникалық-кәсіптік білім беру ұйымдары студенттер мен педагогтерге арналған өзара академиялық ұтқырлық енгізу;
– Педагогтерді әлемдік деңгейдегі үздік колледждерден тағылымдамадан өтуді ұйымдастыру;
– Шетелдік үздік менеджер және оқытушыларымен тәжірибе алмасу;
– Техникалық колледждер базасында арнайы әскери кафедра мен запастағы сержанттар даярлайтын әскери орталық ашу;
– Техникалық колледждер нысанында жасанды интеллект орталығын құру.
Міне, Президент Жолдауынан осындай парасатты ой түйдік. Бұл жұмысшы мамандық иелерінің білім-біліктігін арттырудағы тың идея, игі бастамаға алғы-шарт ретінде ықпал етері анық.
Динар НӨКЕТАЕВА,
Сенаторлар кеңесінің мүшесі,
педагогика ғылымдарының кандидаты