Кеше Сенат Төрағасы Қасым-Жомарт Тоқаевтың жетекшілігімен өткен палатаның пленарлық отырысында онға тарта Кеден одағы жұмысын жүйелейтін заңдық құжаттар қаралды. Қаржы министрі Болат Жәмішев баяндап берген заң жобалары депутаттар тарапынан бірауыздан қолдау тапты.Сондай-ақ кешегі отырыста депутаттар назарына Экономикалық даму және сауда министрі Жанар Айтжанова бес заңдық құжат ұсынды. Атап айтқанда, “Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасындағы Кеден одағын қалыптастыру шеңберінде халықаралық шарттарды қолдану туралы шартты ратификациялау туралы” және “2010 жылғы 28 мамырдағы Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясы арасындағы Кеден одағын қалыптастыру шеңберінде халықаралық шарттарды қолдану туралы шартқа өзгерістер енгізу туралы хаттаманы ратификациялау туралы”, сондай-ақ жеке тұлғалардың жеке пайдалануға арналған тауарларды Кеден одағының кедендік шекарасы арқылы өткізу және оларды шығаруға байланысты кедендік операцияларды жасау тәртібі туралы; Кеден одағының кедендік аумағында еркін (арнайы, ерекше) экономикалық аймақтар және еркін кедендік аймақтың кедендік рәсімі мәселелері жөніндегі және еркін қоймалар мен еркін қойманың кедендік рәсімі туралы келісімдерді ратификациялау туралы заң жобалары ұсынылды.
Министр өз сөзінде келісім баж салығын төлемей өткізудің құндық, сандық және салмақтық нормаларын бекітетінін ерекше атап өтті. Бүгінгі таңда баж салығын төлемей 50 килограмм және 1 мың АҚШ долларына дейін тауарды тегін алып өтуге болады. Келісімге сәйкес, қазақстандық мөлшер 50 киллограмм деп алынып, баж салығы Ресейдікіндей 1500 еуроға көтеріліп отыр. Яғни, бірыңғай ставкаға сәйкес, кеден құнынан 30 пайызға дейін, осы ретте әрбір артық килограмм үшін 4 еуродан кем емес сома төленуі тиіс. “Кеден одағы тауары” деген түсінік те енгізіліп, тауарлардың қайдан шыққаны айқындалатыны да белгілі болды. Хаттаманы ратификациялау еліміздің халықаралық міндеттемелерін орындау үшін құқықтық негіз қалайды. Соңғы келісімдер импорттық тауарларды елдің экономикалық аймақтарында немесе еркін қоймаларда орналастыру мен пайдалануға мүмкіндік туғызады.
Сенатор Ғарифолла Есімнің сұрағына орай жауабында министр кедендік баж салығының төленуін еліміздің сыртқы саудасының үштен бір бөлігі Еуропалық Одақ елдерімен байланысты екендігімен түсіндірді. Жеке тұлғалардың сырттан жеңіл автокөлік әкелуіне жеңілдіктер қарастырылғанына байланысты түсінік беруін сұраған Бауыржан Мұхамеджанов мұндай жеңілдіктер жаңа автокөліктер әкелушілерге жүрмей ме, деген сауал қойды. Министрдің айтуынша, үстіміздегі жылдың 1 қаңтарынан бастап 3-5 жыл пайдалануда болған жеңіл автокөліктер үшін салық 35 пайызды құраған. Бұл қозғалтқыштың әрбір сантиметріне 1,2-2,8 еуро болады екен. Ал 5 жылдан асқан автокөліктерге 2,5-5 немесе 8 еуро деп бекітіліпті. Жаңа ережеге сәйкес, енді қазақстандықтар жылына бір рет жеңілдік бойынша 1 автокөлік әкелуге құқылы. 3-10 жыл пайдалануда болған көліктерге салықтық ставка 0-0,35-тен 0,6 еуроға дейін белгіленіп, салықтық төлем 5-6 есеге дейін төмендемек. Осылайша заң жобаларын жан-жақты талқылаған сенаторлар оларды қабылдауды ұйғарды.
Жалпысында, сенаторлар күн тәртібіне енгізілген 26 мәселені қарап, олар бойынша тиісті шешімдер қабылдады. Олардың қатарында жерді қашықтықтан зондтау, “Байқоңыр” кешеніне бару тәртібі, Қазақ-неміс университетін дамыту, Қытай газ құбырын салу мен пайдалану сияқты маңызды заңдық құжаттар да бар. Аталған пленарлық отырыс Сенаттың жазғы демалыс алдындағы соңғы отырысы болды.
Асқар ТҰРАПБАЙҰЛЫ.