Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі төлем қабілеті жоқ банктерді реттеу жүйесін реформалау үшін заңнамалық өзгерістер әзірлеп жатыр. Бұл тетік Банктер және банк қызметі туралы жаңа заң жобасына өзгерістер болып енгізіледі, деп жазады Egemen.kz ақпарат агенттігі.
2025 жылғы ақпанда агенттікте бес қазақстандық банктің балансында бүгінде 1,5 трлн теңгеге жуық мемлекеттік көмек бар деп хабарлады. Мысалы, 2017 жылдан 2020 жылға дейін банк секторының қаржылық тұрақтылығын арттыру бағдарламасы аясында ғана Ұлттық банк алты ЕДБ-ге 700,5 млрд теңге бөлді.
Банктерді реттеудің үш сатылы жүйесін енгізу ұсынылады:
күшейтілген қадағалау; қаржылық тұрақтылықты қалпына келтіру режимі;«Әрбір саты келесі сатыға көшу үшін триггерлер жүйесін, реттеушінің іс-қимылы мен банк тарапынан күтілетін қадамдарды қоса алғанда, заңда айқындалған. Осылайша, банктің қаржылық жай-күйінің нашарлауының алғашқы белгілері күшейтілген қадағалауға және қалпына келтіру жоспарларын өзектендіруге әкелетін болады. Одан әрі нашарлаған кезде қосымша шараларды қолдану мүмкіндігімен қаржылық тұрақтылықты қалпына келтіру режимі жандандырылатын болады. Соңғы кезеңде төлем қабілеті жоқ деп танылған банк уақытша әкімшілікті енгізу және өмір сүру қабілеттілігін бағалауды жүргізу арқылы реттелетін болады», деп атап өтті ҚНДРА.
Жаңа заң банктерді қалпына келтіру бойынша, ал реттеушіні төлем қабілеті жоқ банктерді реттеу жоспарларын құру және жаңарту бойынша жоспарларды әзірлеуге және жаңартуға міндеттейді. «Жүйелі маңызды банктерге олардың тұрақтылығы мен шығындарды сіңіру қабілетін арттыру мақсатында қойылатын талаптарды күшейту маңызды элемент болып табылады. Жаңалық жағымсыз сценарий жағдайында мемлекеттік қаражатты пайдалануды барынша азайтуға мүмкіндік береді. Тұтастай алғанда, мемлекеттiк қаражатты пайдалану айрықша жағдайларда және жүйелiк маңызы бар банктерге ғана қатысты жүзеге асырылатын болады. Мұндай шара қаржы жүйесі үшін ең аз жағымсыз салдары бар проблемалық банктерді реттеу үшін мемлекеттік көмекті қолдануды көздейді», дейді ҚНДРА-да.
Банктерді реттеудің жаңа жүйесінде барлық мемлекеттік органдардың өкілеттіктері нақты айқындалатын болады. Міндеттерді бөлу тиімді және уақтылы ден қоюды қамтамасыз ету, тәуекелдерді азайту және салымшылардың мүдделерін қорғауды күшейту үшін қажет.