Кеше Орталық коммуникациялар қызметінде «Бюджетті оңтайландыру және әлеуметтік міндеттемелерді сақтау туралы» тақырыбында арнайы брифинг өтіп, онда Сенаттың әлеуметтік-мәдени даму және ғылым комитетінің мүшелері Әли Бектаев пен Владимир Редкокашин осы мәселелерге қатысты өз ойларымен бөлісті.
Алдымен сөз алған сенатор Ә.Бектаев Үкіметтің кеңейтілген отырысында қабылданған шешімдер Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың 2014 жылғы 11 қарашада жариялаған халыққа арналған «Нұрлы Жол – болшаққа бастар жол» атты Жолдауының заңды жалғасы екенін ерекше атады. Кеңейтілген отырыста Елбасы Үкімет пен жергілікті әкімдерге бюджетті көз жұма қысқарту емес, ал артық шығындарды ықшамдап оңтайландыру арқылы жүргізу жағына екпін бере отырып, әлеуметтік міндеттемелерді қысқартпауды қатаң тапсырған. Бұл ретте депутат әлеуметтік міндеттемелерді үш бағытқа бөліп қарастыруға боларымен бөлісті.
Оның біріншісі – жұмыс орындарын сақтау және жалақылардың уақтылы төленуімен байланысты. Халықты әлеуметтік қолдау және тұрғындарды жұмыспен қамту жағы да назардан тыс қалмаған. Сенатордың айтуынша, жұмыс берушілермен 19 мыңнан астам меморандумға қол қойылып, 1 миллионнан астам жұмыс орындарын сақтап қалуға қол жеткізілген. Және де жалақылардың уақтылы төленуі жергілікті әкімдердің жанынан құрылған арнайы комиссиялардың бақылауында болып келеді. Бұдан басқа, жаңадан қабылдануы тиіс бюджет жобасында білім беру, денсаулық сақтау, мәдениет, спорт, әлеуметтік қорғау және тағы басқа салаларда жұмыс істейтін 1,5 миллионға жуық қызметкерлердің жалақысын сақтау және уақтылы төлеу шаралары қарастырылатын болады.
Екінші бағыт бойынша сөз қозғаған Ә.Бектаев еліміздегідей әлеуметтік қолдау шаралары көршілес бірде-бір мемлекетте жоқ екенін алға тартты. Қазіргі таңда елімізде 2 миллионға жуық адамға – зейнетақы; 560 мыңнан астам мүмкіндігі шектеулі азаматқа – мемлекеттік әлеуметттік жәрдемақы; 172 мың асыраушысы жоқ азаматқа – мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы; 386 мың жаңа туған балаға – біржолғы жәрдемақы және 551 мың 18 жасқа дейінгі балаға ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы төленіп келеді. Осы мақсаттарға барлығы 2,6 триллион теңге қарастырылса, оның 1,6 триллионы тек әлеуметтік төлемдерге бағытталады екен. Сенатордың айтуынша, республикалық және жергілікті бюджеттерден бөлінетін әлеуметтік төлемдерді шамамен 4 миллионға жуық адам немесе ел халқының төрттен бірі ай сайын және уақтылы алатын болады.
Үшінші бағыт «Жұмыспен қамту-2020 жол картасы» бағдарламасына қатысты екендігін алға тартқан сенатор аталған бағдарламаны кейбір сарапшылар жабу керек дегенге дейін барғандығымен де бөлісе кетті. Елбасы дүниежүзіндегі болып жатқан дағдарыс әсерінің алдын алу шараларының ішінде бұл бағдарламаның маңызы зор екендігін және оны жалғастыру қажеттігін айтқаны орынды болды, дейді депутат. Жалпы, «Жұмыспен қамтудың жол картасы-2020» іске аса бастаған 2011 жылдан бері 461 мың азамат бағдарламамен қамтылып, олардың 70 пайызы тұрақты жұмысқа орналастырылыпты. Тағы бір белгілі болғаны, 16,1 мың адам шалғайдағы, болашағы жоқ ауылдардан көшіріліп, ауылды жерлерде 4 мыңнан астам әлеуметтік және инфрақұрылымдық нысандар жөнделген. Және де 28,7 мың азамат шағын несие алып, өзінің жеке кәсібін ашқан. Сонымен, соңғы үш жылда жұмыссыздық деңгейі 0,8 пайызға төмендегені де белгілі болып отыр.
Ал жаһандық дағдарыстың еліміз экономикасына салқынын тигізбей қоймайтындығы жөнінде сөз қозғаған В.Редкокашин «Нұрлы Жол» бағдарламасында инвестиция тарту, жаңа жұмыс орындарын ашу және индустриялық-инновациялық дамуды жалғастыру жөнінде нақты айтылғандығын ортаға салды. Онда әрбір қазақстандықтың материалдық жағдайын әрі қарайғы жақсарту жайы жан-жақты қарастырылған.
Асқар ТҰРАПБАЙҰЛЫ,
«Егемен Қазақстан».