Алдағы 31 мамыр күні өтетін «Дін терроризмге қарсы» халықаралық конференциясы қарсаңында қолыма қалам алып имандылыққа, адамгершілікке, ізгілікке тәрбиелеу туралы қысқа да болса нұсқа ой-пікір білдіргенді жөн көріп отырмын.
«Отанды сүю – иманнан» дейді ақиқат дінінің қауымы. Иман – адамгершіліктің арқауы болса, адам баласының өзін өзі тәрбиелеу ісі, сол адамгершілікті қалыптастырудың алғышарты болмақ. Саналы жаратылыс иесі болған адам баласының Жаратушы Иесі алдындағы сыналар тұсы да осы тәрбие мәселесі болмақ. Ата-анадан, қоғамнан, аралас-құралас ортадан алған тәрбиеден бөлек, өзін өзі тәрбиелеу ісінде атқарған істері, еткен амалдары сын безбеніне салынады.
Тәрбиелі болудың ең алғашқысы – өзіңді жаратқан Алла тағаланың разылығы үшін өмірдегі қиындықтарға төзу, шыдамдылық ету. Бұл ұғымның араб тіліндегі мағынасы – сабырлылық. Алла тағала Құранда мұсылмандарға тән сипатының бірі – сабырлылық деген (Рағд сүресі, 22-аят). Жалпы, сабырлылық дегеніміз – мұсылманның тіршілікте кездесетін қиындық пен зорлыққа қажымай қарсы тұруы. Мақсатына жету жолында таусылмай еңбек етуі. Алла тағала біздің сабырлы болуымызға мұқтаж емес. Керісінше, біз қиындыққа сабыр сақтау арқылы Алла тағаланың жарылқауына қол жеткізгенге мұқтажбыз.
Асыл дініміз бен хадистерімізде адам баласын осы игі қасиетке баулитын мысалдар жетіп-артылады. Ислам дініндегі сабырлылық туралы айтылған Құран аяттары төмендегідей тізбектеледі: «Имандылық екі жартыдан құралады. Бір жартысы – сабырлылық, екінші жартысы – шүкіршілік», «Сабырлылық имандылықтың жартысы», «Адамдармен қатынасып, олардың жағымсыз қылықтарына сабыр еткен мүмин, адамдармен қатынасын үзген және олардың жағымсыз қылықтарына сабыр етпеген мүминнен артық», «Алла тағала айтады: «Жақсы көрген адамын алғаннан кейін Тәңірінің сауабынан үміттеніп сабыр еткен мүмин пендем үшін жәннаттан басқа берер сыйым жоқ», «Алла тағала айтады: «Сынап, екі көзінен айырғанымда сабыр еткен пендеме, екі көзінің есесіне жәннатты сый етемін», «Алла тағала жақсылық қалаған пендесін түрлі жолмен сынайды», «Ақиқатында, зор сауап ауыр сынақ үшін беріледі. Расында, Алла тағала бір қауымды жақсы көретін болса, оны түрлі жолмен сынайды. Сонда кім разы болса, сол Алла тағаланың рақымына бөленеді. Наразы болған Алла тағаланың қаһарына ұшырайды». Бұл бір парасы ғана. Көріп отырғанымыздай, сабырлылық дініміздің тірегі болып негізделген.
Ақиқатында Алла тағала адам баласы өзіне бойұсынғаннан кейін, біреуге қайғы жіберіп, ал біреуге мол нығмет беру арқылы имандарының қаншалықты шынайы екенін сынайды. Ал кім осы сынаққа сабырлылық танытқан болса, бұл оның иманының шынайы екеніне дәлел. Керісінше, кімде-кім сабырлылық таныта алмай, күпірлікке бой алдырса, иманының кемшін екендігін білдіреді. Яғни, адам жаны күйзеліске ұшыраған сәтте байбалам салмай, Алланың разылығы үшін барынша байыптылық таныта білсе, одан асқан рухани бай адам жоқ. Себебі, барлық істің нәтижелі немесе нәтижесіз аяқталуы – Ұлы Жаратушының құзырындағы іс.
Біз бүгін сабырлылық мәселесіне неліктен ден қойып отырмыз? Өйткені, бүгінде ел арасында сабырсыздар көбейіп бара жатқан сыңайлы. Босқа даурықпай, барлық мәселені ақылмен, пайым-парасатпен шешуге ұмтылғанның ұтылмайтыны анық. Себебі, бұл дүниеде ешнәрсе өздігінен болып, өздігінен іске аспайды. Барлығы Жаратушы Жаббар Иеміздің бұйрығымен болып, орындалады. Тағдыр да, болмыс та, жыл мезгілдері мен Ай мен Күннің, Жердің қозғалысы да бір Алланың қолында. Ғаламдардың Иесі болған Ол біздің елімізді ғана емес, барлық әлемді жаратты. Ірісін де, ұсағын да, кеудесінде жаны барын да, жаны жоғын да – бәрін бір-біріне тәуелді етіп, бір бүтін жасады. Бүтінді игеру үшін топырақтан жаратылған құлына жан бітіріп, саналы етті. Оған таңдау мүмкіндігін беріп, істеген әрбір амалымен Жаратушысына бойұсынған құлының мерейін үстем етті, ал көкірегін менмендік меңдеген пенделерін түпсіз тұңғиыққа батырды.
Сабырмен қаралған түйіннің шешілмейтін тұсы жоқ. Жеткен табыстарымызға шүкір айтып, берекелі бірлігімізді адал ырзық-несібемізбен бекемдей білейік. Әрбір мемлекетшіл тұлға сабырлы болуы керек екендігін есте ұстап, өзімізді осы игі амалға тәрбиелейік!
Ахметжан қажы КЕРІМБЕК,
Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша өкіл имамы
ШЫМКЕНТ
Алдағы 31 мамыр күні өтетін «Дін терроризмге қарсы» халықаралық конференциясы қарсаңында қолыма қалам алып имандылыққа, адамгершілікке, ізгілікке тәрбиелеу туралы қысқа да болса нұсқа ой-пікір білдіргенді жөн көріп отырмын.
«Отанды сүю – иманнан» дейді ақиқат дінінің қауымы. Иман – адамгершіліктің арқауы болса, адам баласының өзін өзі тәрбиелеу ісі, сол адамгершілікті қалыптастырудың алғышарты болмақ. Саналы жаратылыс иесі болған адам баласының Жаратушы Иесі алдындағы сыналар тұсы да осы тәрбие мәселесі болмақ. Ата-анадан, қоғамнан, аралас-құралас ортадан алған тәрбиеден бөлек, өзін өзі тәрбиелеу ісінде атқарған істері, еткен амалдары сын безбеніне салынады.
Тәрбиелі болудың ең алғашқысы – өзіңді жаратқан Алла тағаланың разылығы үшін өмірдегі қиындықтарға төзу, шыдамдылық ету. Бұл ұғымның араб тіліндегі мағынасы – сабырлылық. Алла тағала Құранда мұсылмандарға тән сипатының бірі – сабырлылық деген (Рағд сүресі, 22-аят). Жалпы, сабырлылық дегеніміз – мұсылманның тіршілікте кездесетін қиындық пен зорлыққа қажымай қарсы тұруы. Мақсатына жету жолында таусылмай еңбек етуі. Алла тағала біздің сабырлы болуымызға мұқтаж емес. Керісінше, біз қиындыққа сабыр сақтау арқылы Алла тағаланың жарылқауына қол жеткізгенге мұқтажбыз.
Асыл дініміз бен хадистерімізде адам баласын осы игі қасиетке баулитын мысалдар жетіп-артылады. Ислам дініндегі сабырлылық туралы айтылған Құран аяттары төмендегідей тізбектеледі: «Имандылық екі жартыдан құралады. Бір жартысы – сабырлылық, екінші жартысы – шүкіршілік», «Сабырлылық имандылықтың жартысы», «Адамдармен қатынасып, олардың жағымсыз қылықтарына сабыр еткен мүмин, адамдармен қатынасын үзген және олардың жағымсыз қылықтарына сабыр етпеген мүминнен артық», «Алла тағала айтады: «Жақсы көрген адамын алғаннан кейін Тәңірінің сауабынан үміттеніп сабыр еткен мүмин пендем үшін жәннаттан басқа берер сыйым жоқ», «Алла тағала айтады: «Сынап, екі көзінен айырғанымда сабыр еткен пендеме, екі көзінің есесіне жәннатты сый етемін», «Алла тағала жақсылық қалаған пендесін түрлі жолмен сынайды», «Ақиқатында, зор сауап ауыр сынақ үшін беріледі. Расында, Алла тағала бір қауымды жақсы көретін болса, оны түрлі жолмен сынайды. Сонда кім разы болса, сол Алла тағаланың рақымына бөленеді. Наразы болған Алла тағаланың қаһарына ұшырайды». Бұл бір парасы ғана. Көріп отырғанымыздай, сабырлылық дініміздің тірегі болып негізделген.
Ақиқатында Алла тағала адам баласы өзіне бойұсынғаннан кейін, біреуге қайғы жіберіп, ал біреуге мол нығмет беру арқылы имандарының қаншалықты шынайы екенін сынайды. Ал кім осы сынаққа сабырлылық танытқан болса, бұл оның иманының шынайы екеніне дәлел. Керісінше, кімде-кім сабырлылық таныта алмай, күпірлікке бой алдырса, иманының кемшін екендігін білдіреді. Яғни, адам жаны күйзеліске ұшыраған сәтте байбалам салмай, Алланың разылығы үшін барынша байыптылық таныта білсе, одан асқан рухани бай адам жоқ. Себебі, барлық істің нәтижелі немесе нәтижесіз аяқталуы – Ұлы Жаратушының құзырындағы іс.
Біз бүгін сабырлылық мәселесіне неліктен ден қойып отырмыз? Өйткені, бүгінде ел арасында сабырсыздар көбейіп бара жатқан сыңайлы. Босқа даурықпай, барлық мәселені ақылмен, пайым-парасатпен шешуге ұмтылғанның ұтылмайтыны анық. Себебі, бұл дүниеде ешнәрсе өздігінен болып, өздігінен іске аспайды. Барлығы Жаратушы Жаббар Иеміздің бұйрығымен болып, орындалады. Тағдыр да, болмыс та, жыл мезгілдері мен Ай мен Күннің, Жердің қозғалысы да бір Алланың қолында. Ғаламдардың Иесі болған Ол біздің елімізді ғана емес, барлық әлемді жаратты. Ірісін де, ұсағын да, кеудесінде жаны барын да, жаны жоғын да – бәрін бір-біріне тәуелді етіп, бір бүтін жасады. Бүтінді игеру үшін топырақтан жаратылған құлына жан бітіріп, саналы етті. Оған таңдау мүмкіндігін беріп, істеген әрбір амалымен Жаратушысына бойұсынған құлының мерейін үстем етті, ал көкірегін менмендік меңдеген пенделерін түпсіз тұңғиыққа батырды.
Сабырмен қаралған түйіннің шешілмейтін тұсы жоқ. Жеткен табыстарымызға шүкір айтып, берекелі бірлігімізді адал ырзық-несібемізбен бекемдей білейік. Әрбір мемлекетшіл тұлға сабырлы болуы керек екендігін есте ұстап, өзімізді осы игі амалға тәрбиелейік!
Ахметжан қажы КЕРІМБЕК,
Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы Оңтүстік Қазақстан облысы бойынша өкіл имамы
ШЫМКЕНТ
Соңғы жаңалықтар
Париж Олимпиадасының билеттері жаппай сатылымға шықты
Спорт • Бүгін, 00:58
Алматы облысында әйелін ұрып-соққан ер адам шақыртуға келген полицейлерге оқ атқан
Аймақтар • Бүгін, 00:20
11 облыста қолайсыз ауа райына байланысты ескерту жасалды
Ауа райы • Кеше
