Айдар ӘБУОВ,
Мемлекеттік басқару академиясының кафедра меңгерушісі:
– Құқық органдарының хабарлары бойынша мемлекетімізде қылмыстық топ әрекет еткені, ол қылмыстық топтың басында белгілі кәсіпкер Төлешевтің болғаны бәрімізді таң қалдырды. Көп жылдардан бері бір жағынан белгілі кәсіпкер бола тұра, мемлекетке қарсы жасап келген қаскөй іс-әрекеттері, әрине, құқық қорғау органдарынан өзінің тиісті жауабын табады деп ойлаймын. Біз азамат ретінде еліміздің тыныштығын қалаймыз.
Айгүл СӘДУАҚАСОВА,
ҚР Президенті жанындағы мемлекеттік басқару академиясының Орталық Азия өңіріндегі этносаралық және конфессияаралық қатынастарды зерттеу орталығының жетекшісі:
– Өкінішке орай, арамза ниетті қылмыстық іске тікелей құқық қорғау органдарында бұрын болса да қызмет еткен адамдардың қатысы болған. Білімді, тәжірибелі адамдар өздерінің қол ұштарын да тигізген. Бұл, әрине, қазіргі таңда барлық құқық қорғау органдарына, жалпы мемлекеттік билікке деген халық сенімін төмендетуге бағытталған іс-әрекет деп бағалауға болады. Ресми өкілдер осы билік парқын кетіру үшін, тыныштықты бұзу үшін әрекет жасаған Төлешев мырзаға бүгін айып тағып отыр. Әрине, ол, өкінішке орай, Қазақстан Республикасының азаматы. Сонымен қатар, әділ сот та, мемлекеттік органдар да халыққа барлық ақпаратты толығымен жеткізіп, бұл істің қалай аяқталған қорытындысын жариялайды деп ойлаймын.
Мұрат ӘБЕНОВ,
қоғам қайраткері:
– Төлешевті тұтқынға алар алдында біздің Қазақстан азаматтарының көбісі интернеттен әдейі дайындалған роликті көрген деп ойлаймын. Мысалы, Оңтүстік Қазақстан облысында осы кісінің ұйымдастыруымен заңсыз түрде әскери құрылымдар болған. Оның ішінде бронетехникаларды, самолеттерді пайдаланған. Әртүрлі атыстарды, жаттығуларды ұйымдастырған топтар жүргенін байқадық. Мысалы, сол кезде де сұрақ туындайды. Мысалы, қанша уақыт өтті. Неліктен оған жол берген? Жергілікті мемлекеттік органдар қайда қарады деген ой туындайды. Оның заңсыз жасалғаны белгілі. Мысалы, ешбір Қазақстан азаматы, мейлі қанша бай болсын, қанша таныс-тамырлары болсын, дәл солай заңсыз әскери топтарды жинауға құқы жоқ. Менің өз ойымша, құқық қорғау органдары, ҰҚК өз қолдарына алып, осы топтың барлық әрекеттерін әшкерелеп, байланыстарын анықтауы керек. Олардың тек іште емес, сыртта да байланыстары бар деп есептеймін. Төлешев басқарған терроризмге қарсы күрес тобына шетелден қандай қолдау бар, соны тексеріп көру керек. Ең негізгісі, еліміз тыныш, жұртымыз аман болу керек. Құқық қорғау органдарының осындай шара қабылдағаны дұрыс деп есептеймін.
Марат ШИБҰТОВ,
саясаттанушы:
– Мұндағы топ құрамына нағыз жоғары лауазымды күштік құрылым қызметіндегілер кірген екен. Яғни, олар мемлекеттік құпияларға кіре алған. Олар іс жүзінде әскери бөлімдерден бастап қауіпсіздік жүйесі туралы, терроризмге, қоғамдық тәртіптің бұзылуына қарсы іс-әрекет жоспарлары туралы, тағы басқалар жайында бәрін білген. Яғни, бүкіл жүйеге ішінен қанық болған. Сондықтан, олар үшін жарылыс жасау да қиынға соқпайды. Нақ осы діни радикалдар мен нақ осы қарсылықты ұйымдастырушылар өздерін пайдаланушы тапсырыс иелерін мүлдем білмеуі де әбден мүмкін.
Есенжол АЛИЯРОВ,
Қазақстан гуманитарлық-саяси конъюнктура орталығының президенті:
– Органдар тек Төлешевке қатысты ғана ауыр айыптар тағып отырған жоқ. Онда бірқатар әйгілі есімдер жүр. Айталық, республика прокурорының бұрынғы бірінші орынбасары, Оңтүстік Қазақстан облысы ішкі істер департаментінің бастығы... Менің ойымша, бұл айтарлықтай ауыр айыптау. Мұның өзі артық-кемі жоқ мемлекеттік төңкеріс жасау әрекеті. Бұл арада іс транспарентті түрде тергеп-тексерілуі тиіс, жұртшылық барлық жағдайдан хабардар болуы керек.
Юлия КУЧИНСКАЯ,
әлеуметтанушы:
– Билікті тақтан тайдыруға мүдделі адамдар бар сияқты. Билікті тайдырғанда олар елдің мүддесін көздейді деп айта алмаймын. Олар өздерінің жеке бас пайдаларын, жеке мақсаттарын көздейді. Мұндай әрекетке тойтарыс беруіміз қажет.
Юрий БУЛУКТАЕВ, саясаттанушы:
– Ақтөбеде болған жағдай, ең алдымен, өзінің арсыздығымен жантүршіктіреді. Өйткені, мұнда бірінші кезекте адамдар қасірет шекті, жазықсыз жандардың қаны төгілді. Менің ойымша, бұл арада мемлекет өз құзіретін іске қосып, зорлық-зомбылыққа тойтарыс беруі керек. Бүкіл қоғамға, мемлекетке, халыққа қарсы шапқан жүгенсіздерді ауыздықтау құқығына да нақ осы мемлекет ие деп білемін.
Георгий КАН,
тарих ғылымдарының докторы, профессор:
– Кез келген лаңкестік әлдебір үрей, қорқыныш тудырғысы келетіні айдан анық. Бірақ олар осы жолы есептерінен жаңылды. Егер шын мәнінде тереңірек зерделер болсақ, мұның бәрі неге орын алып отыр? Берекелі өмір сүру үшін барлық жағдай бар емес пе? Адамдардың осындай қайдағы бір түсініксіз, көлеңкелі мақсаттар үшін неге жанқиятындығын түсінбеймін.